Albert Calmette

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Léon Charles Albert Calmette (12 tháng 7 năm 1863 – 29 tháng 10 năm 1933) là một bác sĩ, một nhà nghiên cứu vi khuẩn và miễn dịch học người Pháp, và là một thành viên quan trọng của viện Pasteur. Ông đã phát hiện ra khuẩn que Calmette-Guérin, một dạng đã bị làm suy yếu của Mycobacterium được sử dụng trong vắc xin BCG để chống lại bệnh lao. Ông cũng phát triển ra kháng độc tố đầu tiên để chống lại nọc độc của rắn, gọi là huyết thanh Calmette.

Calmette sinh ra ở Nice, Pháp. Ông muốn trở thành thầy thuốc phục vụ cho Hải quân, vì thế năm 1881 ông vào trường y tế hải quân ở Brest. Ông bắt đầu phục vụ năm 1883 trong Vụ y tế hải quân ở Hồng Kông, ở đó ông nghiên cứu bệnh sốt rét và năm 1886 đã nhận học vị tiến sĩ với đề tài này. Sau đó ông phục vụ ở Tây Phi, tại Gabon và Congo, tại đây ông tiếp tục nghiên cứu sốt rét, bệnh ngủ và bệnh pelagrơ.

Trong thời gian trở về Pháp năm 1890, Calmette đã gặp Louis Pasteur (1822-1895) và Emile Roux (1853-1933), là giáo sư của ông trong khóa học về vi khuẩn học. Ông đã trở thành hội viên và được Pasteur giao trách nhiệm xây dựng và chỉ đạo một chi nhánh của viện Pasteur tại Sài Gòn (Đông Dương) năm 1891. Tại đây, ông đã cống hiến cuộc đời mình cho những ngành mới ra đời của độc tính học, mà chúng có mối tương quan quan trọng với miễn dịch học, và ông nghiên cứu nọc độc của rắn và ong, nhựa và các chất độc của thực vật. Ông cũng tổ chức sản xuất các vắc xin chống lại bệnh đậu mùa, bệnh dại và thực hiện nghiên cứu về bệnh tả cũng như sự lên men của thuốc phiện và gạo.

Năm 1894, ông trở lại Pháp một lần nữa và phát triển kháng độc tố đầu tiên chống lại các vết cắn của rắn độc bằng cách sử dụng huyết thanh miễn dịch từ các con ngựa đã chủng vắc xin (huyết thanh Calmette). Ông cũng tham gia vào phát triển huyết thanh miễn dịch đầu tiên chống lại bệnh dịch hạch, dựa trên sự phát hiện ra tác nhân gây nhiễm của nó là Yersinia pestis bởi Alexandre Yersin (1863-1943), và sau đó sang Bồ Đào Nha để nghiên cứu và giúp chống lại bệnh dịch ở Oporto.

Albert Calmette chỉ ra rằng chúng có thể giúp động vật miễn dịch đối với vết cắn của rắn bằng cách tiêm cho động vật đó một liều lượng nọc cực nhỏ và tăng dần. Một động vật thứ hai có thể được cứu sống sau khi bị rắn cắn nếu được tiếp huyết thanh của sinh vật miễn dịch. Phát hiện này vẫn là cơ sở của quá trình sản xuất các loại thuốc chống nọc rắn hiện đại.

Năm 1895, Roux giao cho ông làm giám đốc chi nhánh của viện Pasteur ở Lille, là nơi ông đã làm việc trong 25 năm tiếp theo. Năm 1909, ông đã giúp đỡ để thành lập chi nhánh của viện tại Algérie. Năm 1901, ông đã thành lập phòng khám chữa bệnh lao đầu tiên tại Lille, và đặt tên cho nó là Emile Roux. Năm 1904, ông thành lập Ligue du Nord contre la Tuberculose (Liên đoàn phòng chống bệnh lao miền bắc), là tổ chức tồn tại đến nay. Năm 1918, ông nhận vị trí trợ lý giám đốc của viện tại Paris.

[sửa] Nghiên cứu về bệnh lao

Công trình nghiên cứu khoa học chính của Calmette, đã làm cho tên tuổi của ông nổi tiếng thế giới và gắn tên tuổi của ông với lịch sử y học là cố gắng để phát triển vắc xin chống lại bệnh lao, vào thời đó là một loại bệnh tật giết chết nhiều người. Nhà vi sinh học người Đức Robert Koch năm 1882 đã phát hiện ra các khuẩn que u lao Mycobacterium tuberculosis là tác nhân gây bệnh lao và Louis Pasteur cũng nghiên cứu chúng. Năm 1906, nhà thú y và miễn dịch học Camille Guérin, đã thiết lập rằng cơ chế miễn dịch chống lại bệnh lao gắn liền với số lượng khuẩn que u lao sống trong máu. Sử dụng cách tiếp cận của Pasteur, Calmette điều tra xem cơ chế miễn dịch đã phát triển như thế nào để phản ứng lại với khuẩn que lấy từ bò đã làm suy yếu được tiêm vào trong các động vật khác. Sự điều chế này đã được lấy tên theo tên hai người phát hiện ra nó (Bacillum Calmette-Guérin, hay viết tắt là BCG). Sự làm suy yếu thu được nhờ việc nuôi cấy chúng trong chất nền chứa mật, dựa trên ý tưởng đưa ra bởi một nhà nghiên cứu người Na Uy là Kristian Feyer Andvord (1855-1934). Từ năm 1908 đến năm 1921, Guérin và Calmette đã cố gắng để sản xuất các mẫu phẩm ngày càng ít độc hơn của khuẩn que, bằng cách dịch chuyển chúng trong các môi trường nuôi dưỡng kế tiếp nhau. Cuối cùng, năm 1921, họ đã sử dụng BCG để chủng vắc xin thành công cho trẻ sơ sinh tại Charité ở Paris.

Tuy nhiên, chương trình chủng vắc xin đã bị cản trở nghiêm trọng khi 72 trẻ em đã chủng vắc xin lại mắc bệnh lao năm 1930, ở Lübeck (Đức), vì một số sai sót trong sản xuất các lô vắc xin tại Viện Pasteur. Việc chủng vắc xin đại trà cho trẻ em ở nhiều nước chỉ được khôi phục trở lại sau năm 1932, khi công nghệ sản xuất mới và an toàn hơn đã được hoàn thiện. Tuy thế, Calmette đã bị chấn động một cách sâu sắc trước sự kiện đó, và ông mất một năm sau đó ở Paris.

Ông là em trai của Gaston Calmette (1858-1914), biên tập viên của Le Figaro - là người đã bị ám sát năm 1914 bởi Henriette Caillaux, người vợ có tiếng trong xã hội của bộ trưởng tài chính Joseph Caillaux.

[sửa] Tham khảo

Bernard, N., và Negre, L. 1940. Albert Calmette, sa vie, son oeuvre scientifique. Masson et Cie, Paris.
Calmette, L.C.A. Điều trị các động vật bị rắn độc cắn bằng cách tiêm huyết thanh kháng độc. The Lancet, 1896, 2: 449-450.