Yärdäm:Eçtälek

From Wikipedia

Tütçev, Fyodor İvaniviç. Ardaqlı urıs yazuçısı, şağir, diplomat. Sankt-Peterburğ fännär akademiä äğzası. 1803 yılnıñ 5 dekäberendä Oryol gubernası, Bryansk öyäze, Ovstug bilämäsendä tuğan. 1873 yılnıñ 27 yünendä Sarskoe Selo (Patşa awılı)da ülgän. Sankt-Petrburgtağı Novodeviçiy monastıre qäberlegendä cirlängän.

Münhen, Torino qalalarında yäşägän, Geyne(Göjne), Şelling(Shelling) belän tanıi bulğan. Räsäyneñ ädäbiat tormışında qatnaşmağan, üzeñne ädip dip atamağan. Şuña karamastan, Tütçevnıñ 400gä yaqın şiğerläre saqlanğan, alarnıñ yulları Räsäydä yış qına telgä alınalar. Anıñ täwge şiğerläre XVIII ğasırdağı şiğri ğöref-ğädätlär tä'sirendä yazılğan. 1830. yıllarda yazılğan şiğerlärendä Awrupa (bigräk tä alman{nemets}) romantizmı yünäleşe köçle. Anıñ fälsäfäwi (meditativ) lirikasında töp temalar bulıp il, keşe ğömere, tabiğät turında uylanular tora. 1840. yıllarda Räsäy häm könbatış sivilizatsiäläre arasında bulğan mönäsäbätlärgä bağışlanğan säyäsi mäqälälär yaza. 1850. yıllarda Tütçev mäxäbbätkä bağışlanğan häm yöräkkä ütep kererlek şiğerlär icat itä, anda mäxäbbät bäxetsezlek, qayğı mäğnäsendä añlatıla. Soñraq bu şiğerlär 'Denisyeva siklı'na, yäğni Ye. A. Denisyeva isemle söyärkäsenä bağışlanğan şiğerlär şälkemenä, kerä. 60-70. yıllarda Tütçev icadına bigräk tä säyäsi şiğerlär östenlek itä.

İñ tanılğan şiğere 'Silentium!' - äçenü belän öndäşmäskä çaqıra, çönki ber keşeneñ äytkänen ikençe ber waqıtta da soñınaça añlap betmi. 'Aqıl belän Räsäyne añlıp bulmıy', 'Äytelgän süzneñ nindi mäğnädä kire äylänep qaytaçağın aldan farazlap bulmıy' häm 'Äytelgän uy ul aldaw' digän şiğri yullar - Tütçevnıñ iñ qabatlanğan aforizmnarı. http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/42/Tiutchev.jpg/200px-Tiutchev.jpg