Leyla Saz Hanım
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Leyla Saz Hanım (1845-1936) Türk besteci, yazar.
1845 yılında İstanbul'da doğan Leyla Saz Hanım, Hekimbaşı İsmail Paşa'nın kızıdır. Çocukluğunda yedi yıl süreyle sarayda bulunmuş, Sultan hanımların nedimeliğini yapmıştır. Bu sayede harem hayatını yakından tanımış ve iyi bir eğitim görmüştür. Sarayda kaldığı dönemde Nikoğos Ağa ve Medeni Aziz Efendi'den aldığı dersler ile klasik Türk müziği konusunda kendini geliştirdi, bestekârlık yeteneğini ilerletti. İki yüze yakın bestesi vardır. Bostancı'daki köşkü yandığında çoğu şiiri ve hatıra defterleriyle birlikte bu notaların çoğu yanmış olsa da, kalan bestelerin çoğu bugün hâlâ dinlenmektedir. Örnek olarak hicaz Seni sevda çiçeğim, tac-ı serim verilebilir.
Şiir yazmaya 16 yaşında başlamış olan Leyla Hanım, Fıtnat Hanım ile birlikte dönemin mecmualarında açık imzası görülen ilk kadın şairlerdendir. Divan geleneğini takip ederek yazdığı şiirlerinin toplanabilen kısmı ilk kez 1928'de Solmuş Çiçekler ismiyle yayımlanmıştır. Harem ve Saray Adatı Kadimesi ismini verdiği, saray çevresini ve âdetlerini anlatan anılarıyla da ünlenmiştir. Bu anılar önce 1920-1922 yılları arasında Vakit gazetesinde, daha sonra 1974 yılında Haremin İçyüzü ismiyle kitap olarak yayımlanmıştır.
Leyla Saz Hanım 6 Aralık 1936'da, İstanbul'da vefat etti.
[değiştir] Eserlerinden örnekler
Gazel
Nesi var sanki şu dehrin eleminden başka
Nesi var kahr ü azab ü siteminden başka
Yâr canım diye pür rahm ü vefa sandığımın
Görmedin lütfunu vâ'd-i kereminden başka
Runüma olmadı ayine-i pür jenk-i hayat
Bana bahtım ile tesir-i gâmından başka
Nesvedar olmadı gönlüm feleğin bezminde
Kalmadı çekmediğim câm-i ceminden başka
Dilberimde şu cihan bağını gördüm geçtim
Sevmedin bir çiçeği gonca feminden başka
Duymaz oldum bu tarâb-gâh-i emelden bir ses
Kırılan saz-i dilin son nâ-gâmından başka
Beni peyrevliğe teşvik iden olmaz
Leylâ o sühan saz-i Nazif'in kaleminden başka
