Gentoo
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Linux dağıtımları arasında en hızlılardan ve en özelleştirilebilir olanlardan biri olan Gentoo, kaynak kurulumunun zorluğu sebebiyle her ne kadar diğer dağıtımlar kadar popüler olamasa da; kaynak kurulumlu dağıtımlar arasında en popüleridir. Linux From Scratch'e nazaran işleyişi kurulumundan sonra oldukça rahat olan Gentoo; Source Mage'e nazaran da kurulumu daha zordur. Gentoo, kelime anlamı olarak bir çeşit penguendir.
İlk sürümü 31 Mart 2002 tarihinde sunulan Gentoo, 2004 yılına kadar 1.4 sürümüne kadar ulaşmış, bu tarihten sonra yıl içerisindeki sürümler 2004.0, 2004.1, 2004.2 ve 2004.3 olarak gelişmiştir. 2005 yılında 2005.0 ,2005.1 sürümleri; 2006 yılında ise 2006.0 ve 2006.1 sürümleri duyurulmuştur. 2006.1 sürümünün tarihi 30 Ağustos 2006'dır.
Hemen hemen tüm bilgisayar mimarilerinde çalışabilen Gentoo; kurucusu Daniel Robbins'in 26 Nisan 2004 tarihinde Gentoo Foundation'u kurarak başından ayrılmasıyla demokratik olarak seçimlerle işleyişine devam etmektedir. Daniel Robbins halen başmimar olarak Gentoo projesine katkılarına devam etmektedir.
Gentoo kurulumu çalışan CD aracılığıyla yapılmaktadır. Çalışan CD'ler içinde üç temel seçenek bulunmaktadır. İlki Minimal çalışan CD'dir. Bu çalışan CD sadece komut satırı araçları içermektedir ve kurulum sırasında yapılacak işlerin büyük bir kısmı kullanıcı tarafından elle yapılmalıdır, kaynak kodları ve Portage verileri internetten indirilmelidir. İkinci seçenek olan Universal CD, Minimal CD'ye ek olarak kaynak kodlar ve Portage verileri içerir; ağ bağlantısı olmayan bilgisayarlara kurulum için tasarlanmıştır. Üçüncü seçenek Gentoo Installer LiveCD kullanmaktır. Bu seçenek grafik ortamda çalışan bir gentoo kurulumunun denenmesine olanak sağlar, ayrıca kurulum işlemi de grafik arayüz ile yapılmaktadır.
Kurulumu; derleme işlemleri ve kurulum adımların elle uygulanmak zorunda olması sebebiyle uzun sürebilen Gentoo'nun resmi web sitesinde, kurulumunu adım adım anlatan detaylı bir kurulum belgesi bulunmaktadır. Büyük bir sorun yaşanmadığı müddetçe bu belge takip edilerek kurulum başarıyla tamamlanabilir. Kurulum işlemi sırasında Linux Çekirdeğini derlemek, disk bölümlerini bağlamak(mount), açılış yöneticisini ayarlamak tamamen kullanıcıya bırakılmıştır. Gentoo kurulumunun tamamen kullanıcıya bırakılması, olası zorluklarının yanında kullanıcıya sistemin işleyişini ve detaylarını öğrenebilmesi için büyük olanak sağlamaktadır. Kullanıcı Gentoo'yu ilk defa kurarken edindiği deneyim sayesinde, daha sonraki kurulumları çok fazla zorlanmadan ve zaman harcamadan tamamlayabilir. Gentoo'da edindiği genel Linux bilgisinden diğer sistemleri kullanırken de faydalanabilir.
Sistemde temel işleyiş için ihtiyaç duyulanlar dışında hiçbir paketin kurulu gelmemesi, kurulum aşamasının tamamen kullanıcıya bırakılmasının getirilerindendir. Bu sayede kullanıcı, ihtiyacı olmayan hiçbir paketin getireceği ek sorunlar ve güvenlik açıklarıyla uğraşmak zorunda kalmaz. Bu özellik, Gentoo'yu özellikle sunucu sistemlerde tercih edilen bir dağıtım yapmaktadır. Bir masaüstü sistemde kurulduğunda ise ihtiyaç duyulan bütün çokluortam uygulamaları, grafik tabanlı uygulamalar vb. Gentoo'nun paketleri arasından bulunup sadece birkaç komut ile kurulabilir. Gentoo'nun diğer bir avantajı da, hakkında yazılmış kapsamlı belgeleri, wiki sayfası ve pek çok soruna hazır çözüm bulunabilen forumlarıdır.
Gentoo'da her ne kadar programların kurulumları uzun sürebilse de programların derlenmesi sırasında yapılacak ayarlarla, programların çalışma zamanındaki hızları attırılabilmektedir. Bunun yanında, bütün programlar kurulu olduğu sistemin özelliklerinden en iyi faydalanacak şekilde derlenebileceği için, kullanılan sistemden verimli bir şekilde yararlanılabilir.
Paket yöneticisi olarak portage'ı kullanan Gentoo; uçbirimde yazacağınız basit bir "emerge world" komutu ile tüm programlarınızı en son sürümleriyle güncelleştirebilmektedir. Portage ile paket bağımlılıklarını otomatik olarak çözen gentoo, paketleri indirmek, derlemek ve sistemde gereken yerlere kopyalamak adımlarının hepsini otomatik olarak yapmaktadır. Paketlerin derlenmesi sırasındaki seçenekleri "/etc/make.conf" dosyasında tanımlanmış olan değerlerden alır. Ayrıca bu dosyada çeşitli "use flag"ler tanımlanabilir. Use flagler sayesinde, her programın derleme zamanında kazanabileceği özellikler belirtilebilir. Örneğin "jpeg" use flaginin varlığı, programların Jpeg desteğine sahip olacağını belirtirken, "-jpeg" şeklinde kapatılmış bir use flag, derlenen programların Jpeg desteğini içermeyeceğini belirtir. Use flag mekanizması ile, tam olarak kullanıcının isteklerine göre şekillenmiş bir sistem elde edilir. Kullanıcı ihtiyaç duyduğu bütün özelliklere use flagleri kullanarak sahip olurken, istemediği hiçbir özelliği kurmak zorunda değildir. Gentoo'nun esnekliğinin ve özelleştirilebilirliğinin bir kısmı, paket yöneticisi portage'ın bu özelliklerinden ötürüdür.
[değiştir] Bağlantılar
- Gentoo Linux Resmi Sayfası
- Gentoo Elkitabı (İngilizce) Kurulumdan önce okunması tavsiye edilir.
- Gentoo Elkitabı (Türkçe)(Güncel Değil)
- Türkçe Gayrıresmi gentoo kurulum kullanım rehberi (Goeksel Togan ın kitabı)
- Gentoo tartışma forumları
- Gentoo Linux felsefesi
- Gentoo Wiki Sayfası Gentoo hakkında pek çok konuda belgeler içerir.
- Gentoo torrentleri
- GentooUser
- Gentoo Linux Installation Script - Yapılan ilk Gentoo kurulum programı.
- Gentoo Installer
- Navyn OS - Gentoo bazlı, korumanın ön planda tutulduğu Linux dağıtım.
- Gentoo Haftalık haber bülteni - (Türkçe)
 |
Linux | |
|---|---|---|
| Linux dağıtımları | CentOS | Damn Small | Debian | Fedora Core |Gentoo | Knoppix | Kubuntu | LFS | Mandriva | PCLinuxOS | Red Hat | Mandrake | Slackware | SUSE | Ubuntu | Xandros | Gelecek Linux | Pardus | Truva Linux | Turkix | Turkuaz |
|
| İlgili topluluklar | GNU | Linux Belgelendirme Çalışma Grubu | Linux Kullanıcıları Derneği | Özgür Yazılım Vakfı | Uludağ projesi | |
| Önemli isimler | Eben Moglen | Eric Raymond | Lawrence Lessig | Linus Torvalds | Richard Stallman | |
