Gazala Savaşı
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Gazala Savaşı, Erwin Rommel’in komutasındaki Alman – İtalyan kuvvetlerinin, 26 Mayıs - 21 Haziran 1942 tarihleri arasında, Birleşik Krallık 8. Ordu’sunun savunduğu Gazala Hattı’na, ardından Tobruk’taki garnizonlarına yönelik saldırısı sırasında gerçekleşen savaşlardır. Birleşik Krallık 8. Ordu komutanı General Neil Ritchie, Harekat Saha Komutanı ise General Claude Auchinleck’tir.
[değiştir] Öncesi
Rommel’in 1942 yılının Ocak ayındaki taarruzu ardından Müttefik kuvvetler, Libya’nın büyük bir bölümünden çekilerek Akdeniz kıyısındaki Tobruk ile güneydeki Bir Hakem yerleşimi arasında oluşturdukları güçlü mevzilere çekilmişlerdi.
[değiştir] Savaş
Rommel, 27 Mayıs 1942 günü, Alman Afrika Kolordusu, 20. İtalyan Kolordusu ve Alman 90. Hafif Afrika Tümeni ile, bizzat komuta ederek parlak ama riskli bir taarruza geçmiştir. Taarruz, Müttefik savunma hattının mayınlı arazi ile çevrili olan güney kanat açığından icra edilmiştir. İtalyan 10. Kolordusu, Müttefik cephe hattına cephe taarruzuyla sabitlemiş, ardından İtalyan 101. Motorize Tümeni –Trieste Tümeni- Bir Hakem’deki tahkimli bölgeye batı yönünden taarruz etmiştir. Aynı sırada İtalyan 132. Zırhlı Tümeni –Ariete Zırhlı Tümeni- Rommel’in taarruz kuvvetlerinin sol kanadı boyunca ilerleyerek onların geri hattına yönelmiştir.
Müttefik kuvvetlerin sol kanadında, mayınla çevrili alanda görevli 1. Özgür Fransa Tugayı, Rommel’in beklediğinden daha sert bir direniş göstermiştir. Sonuçta Rommel’in ileri harekat birlikleri, Bir Hakem’in güneyi ile Tobruk’un kuzeyi arasında, tuzağa düşmüşlerdir. Batıdan Müttefiklerin geniş mayınlı arazisi ile doğudan da İngiliz zırhlılarının taarruzları arasında kuşatılmış durumdadırlar.
Rommel, içinde bulunduğu bu koşulların yol açtığı sorunları sistematik çözümlerle aşmıştır. Öncelikle batı yönünde taarruz ederek ikmal hatlarını yeniden düzenledi. Batı yönündeki bu taarruzu, İngiliz 150. Piyade Tugayı’nı imha etmiştir. Hemen ardından iyi koordine edilmemiş ve gecikmiş taarruzları karşılamayı başarmıştır.
Rommel’in bir sonraki adımı, güney yanındaki Bir Hakem mevzilerindeki Özgür Fransa birlikleri tarafından tutulan, etrafı mayınlarla çevrili alandaki direnmeyi bertaraf etmesidir. Daha sonra doğu yönündeki ilerlemesine zırhlı birlikleriyle yeniden başlayarak birkaç gün önceki ilk harekatının tekrarında, oluşan pozisyonu genişletti.
[değiştir] Sonuç
General Auschinleck, 14 Haziran 1942 günü, doğudaki El Alameyn’deki güçlü savunma mevzilerine geri çekilmiştir. 2. Güney Afrika Tümeni, sarılmış Tobruk mevzilerinde burayı savunmak üzere kalmıştır. Bu mevziler Nisan 1941 ayında General Wavell tarafından düzenlenmişti. Tobruk, 1941 yılının Aralık ayında icra edilen Crusader Harekatı’yla kurtarılana kadar dokuz ay direnmeyi başarmıştı. Müttefikler, Tobruk’un yine başarıyla savunulacağını ummaktadırlar.
Bununla birlikte yedi gün sonra 21 Haziran 1942 günü 2. Güney Afrika Tümeni’nin de dahil olduğu 35 bin kadar Müttefik askeri teslim olmuştur.
Gazala ve Tobruk’un teslim olması, General Auschinleck ve Ritchie’nin görevden alınarak yerlerine Montgomery ve Alexander’in atanmasına yol açmıştır.
Tobruk’u ele geçiren Rommel, 1 Temmuz 1942 tarihinde Mısır yönünde ilerlemiş ve burada 1. El Alameyn Savaşı gerçekleşmiştir.
Kuzey Afrika Cephesi | ||||||
|