Bayburt

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Bayburt ilinin merkezi olan şehirdir.

Bir zamanların İstanbul’u kadar değerleri olan bir ilden söz etmek istiyorum. Hem bir Bayburt’lu olarak hem de araştırmayı seven bir insan olarak mutlaka vurgulanması gereken değerlerimiz olduğu kanaatindeyim. İmkansızlıklar ve geçim sıkıntılarıyla uğraşan bir toplumun insanlarının yıllardır aydınlatamadığı altın değerinde ki hazinelerimiz olduğunu vurgulamak için.

Vereceğim bilgilerin çoğunu, inanın birkaç Bayburt’lu dışında herhangi bir kimsenin bildiğini zannetmiyorum. Bayburt Valiliği dahi konuyla henüz alakadar olmaya başlamıştır. Şimdilik bu çaba bir avuç insan tarafından yürütülmektedir. Çalışmalarından dolayı “Abdülvahhep Gazi Derneğini” kutluyorum. Ayrıca ciddi gayretleri sebebiyle dernek Başk. Yrd. A.Kadir TEMÜR beye teşekkür ediyorum.

Roma İmparatorluğunun dünyada iki tane üç hisarlı kalesi bulunmaktadır. Bunlardan biri Bayburt’ta diğeri İstanbul’dadır. Bu kaleler: Peygamberimizin müjdesi üzerine, aynı öneme sahip olduğu için her ikisi de, fethedilmek üzere sahabeler tarafından kuşatılmıştır. İstanbul; hicri 104 Tarihinde Eyyubel Ensari (R.A.) tarafından kuşatılmış, Bayburt Kalesi de Peygamberimizin Sancaktarı ve Eyyübel Ensarinin Amca Oğlu Abdülvehhap Gazi tarafından kuşatılmıştır, Bayburt’un fethi Hicri 105 Yılında gerçekleşmiştir. Eyyubel Ensari ise şehit olmuştur. Fetih gerçekleşememiştir, Her ikisi de fetih için geldikleri topraklara defnedilmişlerdir. O dönemde İstanbul’un nüfusu 3600, Bayburt’un Nüfusu ise 3400 dür.

Bayburt 16 yıl başkentlik yaptı. Bu dönemde Bağdat, Harput, Ahlat ve Diyarbakır Bayburt’a bağlı kaldı. Prof. İsmet MİROĞLU’nun devlet arşivinden çıkarmış olduğu belgeler bunu ispatlamaktadır.

Bayburt, Fatih’in İstanbul’u fethi sırasında Akkoyunlu beyliği tarafından idare edilmekte idi. Fatih, Akkoyunlu beyine iş birliği teklifi yapmış fakat o bu teklifi kabul etmemiştir. Bayburt ise bu durumdan olumsuz yönde nasiplenmiş ve bir türlü gelişememiştir.

Bayburt 17 sahabesi, sayılamayacak mürşitleriyle, şairleriyle çok büyük değerler taşımaktadır. Ne yazık ki ilgiden yoksun ve el uzatılmayı bekleyen bir hazinedir. Yetkili bakanlık ve devlet kurumlarının uzatacağı eli beklemektedir.

İstanbul’un kardeşi Bayburt dedim çünkü şairimiz Zihni, aşağıdaki dizelerinde öyle ifade ediyor. Eyüp Amca Oğlu Vehhap Sultan, Biri Batı biri Doğu Karargah Peygamberimize olmuş mahzar hak, İstanbul ile olmuştur kardeş Bayburt.

Bu değerler sadece Bayburt’un değil İslam dünyasının değerleridir. Bu bilinçle korunması ve yaşatılması gerekır.

[değiştir] Kaynaklar

1-Taberi, 2-Kitab-ı Tevhid, 3-Tac’üt Tevarih, 4- El İnaye (BABERT) EL Ezher ÜNİV. Kahire Mısır, 5- Bayburt Sancağı 1530 Kanunnamesi Prof İsmet MİROĞLU (İst. Dev.Arş. 966-s 91-98), 6- Tarihi Bayburt (sadruşşeria el yazması) Tarihçi yazar Azimet Karatekin (çevirme), 7- Erzurum (EVKAF) Vakıflar Bölge Müdürlüğü, 8- Evliya Çelebi Seyahat Namesi, 9- Sancak Livayı Bayburd- Kül. Bak. Yay. 1162 yıl 1990 Eser dizi: 148 ( Yrd. Doç.Dr. Leyla Karahan /Ank.)

Yazar: İsmail ÖZ