Ahmet Adnan Saygun

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Adnan Saygun, (Ahmed Adnan Saygun) (d. 7 Eylül 1907, İzmir – ö. 6 Ocak 1991, İstanbul). Klasik batı müziğinde yapıtlar vermiş bir Türk bestecisi, müzik eğitimcisi ve budun müzik bilimcisidir (etnomüzikolog).

Konu başlıkları 1 Yaşamı 2 Besteleri 3 Kitapları 4 Çevirileri 5 Dış Bağlantılar

[değiştir] Yaşamı

Önemli din bilginleri yetiştirmiş İzmirli köklü bir aileden gelen Adnan Saygun'un babası sonradan İzmir Milli Kütüphanesi 'nin kurucuları arasında yer alacak olan Mahmut Celalettin Bey'dir.

Adnan Saygun, daha ilkokul yıllarında başladığı müzik çalışmalarına, sanat eğitimine ağırlık veren bir okul olan İzmir İttihat ve Terakki İdadisi 'nde, 13 yaşında İzmir'de İsmail Zühtü 'den ders alarak sürdürmüştür. 1922 yılında Macar Tevfik Bey 'in öğrencisi olmuştur. 1925 yılında Fransız La Grande Encyclopedie 'den müzikle ilgili makaleleri çevirerek birkaç ciltlik büyük bir 'Musiki Lugati' meydana getirmiştir. 1926 yılında İzmir Erkek Lisesi 'nde bir süre müzik öğretmenliği yaptıktan sonra, 1928 yılında devlet bursuyla müzik eğitimi için Paris 'e gönderilen Saygun, Opus I sıra numaralı Divertissement adlı orkestra eserini de öğrenciliği sırasında bu kentte yazmıştır. Saygun’un bu bestesi 1931’de Paris’teki bir beste yarışmasında ödül kazanmış, Paris ve Varşova 'da seslendirilmiştir. Eser böylece, 1925'de Cemal Reşit Rey 'in yine Paris'ye seslendirilmiş bulunan iki eserinden sonra yurtdışında icra edilen üçüncü Türk orkestra eseri olmuştur.

1931'de Türkiye'ye dönüp bir süre müzik öğretmenliğinden sonra, 1934 yılında Cumhurbaşkanlığı Orkestrasını bir yıl boyunca yönettiği sıralarda, Türkiye'yi ziyaret edecek olan İran Şahı şerefine Atatürk 'ün bizzat talebiyle, ilk Türk operası olan op.9 Öz Soy Operası'nı yazmıştır. Devlet konservatuvarlarında etnomüzikoloji bölümleri açılması yönünde çalışmalar yapmış, ancak bunlar Atatürk'ün desteğine rağmen maalesef ilgili kurumlarca hayata geçirilememiştir. Yine 1934'de ve yine Atatürk'ün talebiyle Taşbebek operası nı bestelemiştir. Daha sonra İstanbul'a gidip İstanbul Belediye Konservatuarında öğretmenliğe geri döndükten sonra, 1936 Yılında ülkemize gelen Macar besteci ve etnomüzikolog Bela Bartok'a Anadolu gezisinde eşlik etmiştir. Birlikte özellikle Osmaniye dolaylarından derledikleri türküleri notalaştırmışlardır.

Saygun'un 1942'de tamamladığı Yunus Emre Oratoryosu 1946 yılında Ankara’da seslendirilmiş ve büyük başarı kazanmıştır. En önemli eseri kabul edilen bu eser, daha sonra Paris'te ve 1958'de Birleşmiş Milletler kuruluş yıldönümü verilesiyle New York 'ta ünlü orkestra şefi Leopold Stokowski yönetiminde seslendirilmiştir. Bu eserle Saygun, çocukluğunda İzmir Kemeraltı Çarşısı 'nın Dervişler Caddesi 'nde (bugün Anafartalar Caddesi) Mevlevi dervişlerden duyduğu ezgileri Avrupa ve Amerika'ya, Birleşmiş Milletler çatısı altına, sonradan eserin çevrileceği 5 ayrı dile taşımış oluyordu.

“Yunus Emre”den sonra, “Kerem”, “Köroğlu”, “Gilgameş” gibi üç büyük opera, “Atatürk’e ve Anadolu’ya Destan” gibi koral eserler, 5 senfoni, çeşitli konçertolar, orkestra, koro, oda müziği eserleri, vokal ve enstrümantal parçalar, sayısız türkü derlemeleri, kitaplar, araştırmalar, makaleler yazdı. 1971'de yürürlüğe giren Devlet Sanatçılığı Kanunu çerçevesinde ilk Devlet Sanatçısı unvanı Adnan Saygun'a verilmiştir.

Orkestra, oda müziği, opera, bale, piyano üzerine birçok yapıtı olduğu gibi, etnomüzikoloji ile müzik egitimi konularında yayınları vardır. Çalışmaları ve diğer belgeleri Ankara ’da Bilkent Üniversitesi bünyesinde kurulan “Ahmet Adnan Saygun Müzik Eğitim ve Araştırma Merkezi”nde bulunmaktadır. Sonradan Nilüfer ismini alacak Macar asıllı Irén Szalai ile evlenmiştir.

[değiştir] Besteleri

(SAYGUN’UN OPUS NUMARASI VERDİĞİ BESTELER ALINMIŞTIR)

Op. 1	Divertimento	orkestra için	1930
Op. 2	Suit	piyano	1931
Op. 3	Ağıtlar	tenor ve solo erkek korosu	1932
Op. 4	Sezişler	iki Klarnet	1933
Op. 5	Manastır Türküsü	koro ve orkestra	1933
Op. 6	Kızılırmak Türküsü	soprano ve orkestra	1933
Op. 7	Çoban Armağanı	koro	1933
Op. 8	Klarnet, Saksofon, piyano ve vurma çalgılar için müzik		1933
Op. 9	Özsoy	opera	1934
Op. 10	İnci’nin Kitabı	piyano	1934 (Orkestra düzenlemesi 1944)
Op. 11	Taşbebek	opera	1934
Op. 12	Sonat	viyolonsel ve piyano,	1935
Op. 13	Sihir Raksı	orkestra	1934
Op. 14	Suit	orkestra	1936
Op. 15	Sonatina	piyano	1938
Op. 16	Masal	ses ve orkestra	1940
Op. 17	Bir Orman Masalı	orkestra için bale müziği	1943
Op. 18	Dağlardan Ovalardan	koro	1939
Op. 19	Eski Üslupta Kantat		1941
Op. 20	Sonat	keman ve piyano	1941
Op. 21	Geçen Dakikalarım	ses ve orkestra	1941
Op. 22	Bir tutam keklik	koro	1943
Op. 23	Üç türkü	bas ve piyano	1945
Op. 24	Halay	orkestra	1943
Op. 25	Anadolu’dan	piyano	1945
Op. 26	Yunus Emre	oratoryo,	1942
Op. 27	1. kuartet		1942
Op. 28	Kerem	opera	1952
Op. 29	1. Senfoni		1953
Op. 30	2. Senfoni		1958
Op. 31	Partita	viyolonsel	1954
Op. 32	Üç ballad	ses ve piyano	1955
Op. 33	Demet	keman ve piyano	1955
Op. 34	1. Piyano Konçertosu		1958
Op. 35	2. Kuartet		1957
Op. 36	Partita	keman	1961
Op. 37	Trio	obua, klarinet, arp	1966
Op. 38	Aksas Tartılar Üzerine 10 Etüt	piyano	1964
Op. 39	3. Senfoni		1960
Op. 40	Töresel Musiki		1967
Op. 41	10 halk türküsü	bas ve orkestra	1968
Op. 42	Duyuşlar	üç kadın sesi korosu	1935
Op. 43	3. Kuartet		1966
Op. 44	Keman Konçertosu		1967
Op. 45	Aksak Tartılar Üzerine 12 Prelüd	piyano	1967
Op. 46	Nefesli Çalgılar Beşlisi		1968
Op. 47	Aksak Tartılar Üzerine 15 Parça	piyano	1967
Op. 48	Dört Lied	ses ve piyano (orkestra içinde düzenlenmiş)	1977
Op. 49	Dictum	yaylı sazlar orkestrası	1970
Op. 50	Üç Prelüd	iki arp	1971
Op. 51	Küçük Şeyler	piyano	1956
Op. 52	Köroğlu	opera	1973
Op. 53	4. Senfoni		1974
Op. 54	Ağıtlar II	tenor, koro, orkestra	1975
Op. 55	Trio	klarinet, obua ve piyano	1975
Op. 56	Ballad	iki piyano	1975
Op. 57	Ayin Raksı	orkestra	1975
Op. 58	Aksak Tartılar Üzerine 10 Taslak	piyano	1976
Op. 59	Viyola Konçertosu		1977
Op. 60	İnsan Üzerine Deyişler I	ses ve piyano	1977
Op. 61	İnsan Üzerine Deyişler II	ses ve piyano	1977
Op. 62	Oda Konçertosu	yaylı çalgılar	1978
Op. 63	İnsan Üzerine Deyişler III	ses ve piyano	1983
Op. 64	İnsan Üzerine Deyişler 4	ses ve piyano	1978
Op. 65	Gılgameş	opera	1970
Op. 66	İnsan Üzerine Deyişler 5	ses ve piyano	1979
Op. 67	Atatürk’e ve Anadolu’ya Destan	solistler, koro ve ork	1981
Op. 68	Dört Arp İçin Üç Türkü		1983
Op. 69	İnsan Üzerine Deyişler 6	ses ve piyano	1984
Op. 70	5. Senfoni		1985
Op. 71	2. piyano Konçertosu		1985
Op. 72	Orkestra için Çeşitlemeler		1985
Op. 73	Poem	üç piyano için	1986
Op. 74	Viyolonsel Konçertosu		1987
Op. 75	Kumru Efsanesi	bale müziği	1989

[değiştir] Kitapları

1. Türk Halk Musıkisinde Pentatonizm, 1936.
2. Gençliğe Şarkılar: Halkevi ve Mektepler için, 1937.
3. Rize, Artvin, Kars Havalisi Türkü, Saz ve Oyunlar Hakkında Bazı Malumat, 1937.
4. Halk Türküleri: Yedi Karadeniz Türküsü ve bir Horon, 1938.
5. Halkevlerinde Musıki, 1940.
6. Yalan (Sanat Konuşmaları), 1945.
7. Lise Müzik Kitabı I-II-III (Halil Badi Yönetken ile birlikte), 1955.
8. Karacaoğlan(Yeni Bilgiler-Bir Rivayet-Melodiler), Ankara, Ses ve Tel Birliği, 1952.
9. Musıki Temel Bilgisi I – 1958,.II – 1962,.III – 1964,.IV – 1966.
10. Mod öncesi Ezgilerin Sınıflandırılması, 1960.
11. Toplu Solfej,I – 1967, II – 1968.
12. Töresel Musıki, 1967.
13. Bela Bartok’s Folk Music Research in Turkey, Budapeşte, Akádemiai Kiadó, 1976.
14. Atatürk ve Musıki: O’nunla Birlikte, O’ndan Sonra..., Ankara, Sevda-Cenap And Müzik Vakfı, 1982.

[değiştir] Çevirileri

1. E.F. Richter: Armoni ve Kontrapuxkt……………………1923,

2. S. Jadassohn: Armoni ve Kontrapuxkt……………………1924,

3. Albert Keim: Wagner’in Hayatı ve Eserleri……………...1924,

4. La Grande Encyclopédie: Tüm müzik terimleri……..1925/26,

5. Charles Koechlin: Kontrapuxkt…………………………..1931,

6. Ludwig van Beethoven: Carnet Intime (özel notlar)……..1938,

7. André Gédalge: Traité de la Fugue (Füg El Kitabı)………1941

[değiştir] Dış Bağlantılar

• Detaylı Biyografi