Aşikaga Yoşiteru
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Aşikaga Yoşiteru (Jp. 足利 義輝; 31 Mart 1536 – 17 Haziran 1565) ) Japonya’nın Muromaçi döneminin sonlarında 1546’dan 1565’ e kadar hükümdarlık eden 13. Aşikaga hükümdarıydı. 12. hükümdar Askikaga Yoşiharu’nun en büyük oğluydu. Annesi, daha sonraları Keyijuyin olarak adlandırılacak olan Konoye Taiyi’nin kızıydı. Erkek kardeşi Aşikaga Yoşiyaki 15. hükümdar olmuştur.
Konu başlıkları |
[değiştir] Taç Giyme Töreni
Babasının Hosokava Harumoto ile politik sürtüşmesi sebebiyle 1546’da emekliliğe zorlanmasından sonra , her ne kadar babası gibi kukla bir hükümdar olsa da Yoşiteru, Seyi Tayişogun olmuştur. Yoşiteru o sırada sadece 11 yaşındaydı ve taç giyme töreni Kiyoto’nun dışında olan Orni şehrindeki Sakamoto’da yapılmıştır.
[değiştir] Kukla Hükümdarlık Dönemi
Yoşiteru’nun taç giyme töreninden çok zaman geçmemişti ki, babası Yoşiharu Kiyoto’ya dönmek için Harumoto ile anlaşma yaptı. Fakat, Harumoto’nun hizmetkarı Miyoşi Nagayoşi, Hosokava Ujisuna’nın tarafını tutmak için Harumoto’dan ayrıldı ve iki Hosokava, Yoşiteru’nun, aynı zamanda babası Yoşiharu ve Harumoto’nun da sürülmesine sebep olan savaşa başladı. 1550’de, Yoşiharu, Kiyoto’ya dönemeden Omi’de öldü.
1552’de, Yoşiteru, Kiyoto’ya dönmek için Nagaharu ile barış anlaşması yaptı. Fakat bir sonraki sene, Yoşiteru ve Harumoto, Nagayoşi’nin gücünü azaltmak için ona karşı savaş başlattı. Rokkaku Yoşikata’nın yardımıyla, Yoşiteru için savaş başlangıçta iyi gittiyse de, 1558 yılında Nagayoşi’nin karşı atağı sonrasında tekrar Kiyoto dışına sürüldü. Nagayoşi bir hükümdarı öldürmekle suçlanmamak için Yoşiteru’nun ölüm emrini vermedi, bunun yerine Yoşiteru’yla, kendi yetkisi altında Kiyoto topraklarında kalması koşuluyla bir anlaşma yaptı. Nagayoşi, Yoşiteru’nun danışmanı oldu, bu da Yoşiteru’yu lastik bir mühürden farksız kıldı.
[değiştir] Hükümdarlık
Hükümdarın himayesine sadece kendi iyilikleri için girmeyi seçen dayimyolarca çevrelenen Yoşiteru, hükümdarlık otoritesini kullanarak Japonya’nın her yerini etkileyecek kararlar almaya başlayarak aktif diplomaside yeniden rol almayı başardı. Çok iyi bilinen dayimyolardan, Takeda Şingen ve Yusugi Kenşin, Şimazu Takahisa ve Otomo Yoşişige, ile Mori Motonari ve Amago Haruhisa arasında barış pazarlıkları yapmaya çalışması, otoritesinin çeşitli dayimyolar tarafından fark edilmesine sebep oldu. Kaynak yokluğunda, Yoşiteru, kendi kanjisini Mori Terumoto gibi çeşitli samuraylara vererek onlara bir çeşit manevi baba olma gibi bir fırsat yakaladı. Yoşiteru, yaptıkları ile büyük takdir toplamıştı ve çoğu araştırmacı onu mevkisini elinde tutmayı başaran etkili son hükümdar olarak tanımlar. Oda Nobunaga ve Yusugi Kenşin, hükümdara saygılarını sunmak amacıyla Kiyoto’ya giden birçok dayimyo arasındaydı.
[değiştir] Hükümdarlığın Sonu
1564’de, uzun süreli danışman ve devlet görevlisi Nagayoşi hastalıktan dolayı öldü ve Yoşiteru hükümdarlık otoritesini ilan etmek için bir fırsat yakaladı. Fakat, Matsunaga Hisahide ve Miyoşi konseyinin üç üyesi, tıpkı Nagayoşi’nin yaptığı gibi Yoşiteru’nun yetkilerini yok ederek onu yönetmek istiyorlardı ve Aşikaga Yoşihide’yi kukla hükümdar olarak başta görmek istiyorlardı.
1565’de, Hisahide, üç Miyoşi ve Miyoşi Yoşitsugu, Yoşiteru’nun yaşadığı yer olan ve daha sonraları Nijo Kalesi olarak adlandırılacak olan birkaç bina topluluğuna karşı isyan başlattılar. Yoşiteru, kenjutsu’ya kendini adamıştı ve Kamiyizumi Nobutsuna ve Sukahara Bokuden’den katana kullanma sanatı ve taktiklerini öğrenmişti. Yoşiteru’nun kendi başına, kendisine farklı farklı dayimyolarca verilen bir düzineden fazla katanayı kullanarak, büyük miktarda düşman süvarisini öldürdüğü söylenir, bu sırada kırılan kılıçların paha biçilemez olmalarını önemsememiştir bile. Fakat, zamanında kendisini destekleyen hiçbir dayimyodan yardım gelmemesi sebebiyle, Yoşiteru’nun emri altındaki birkaç süvari ve Yoşiteru’nun kendisi, Miyoşi tarafından ezilerek öldürülmüştür. Kayıtlara göre annesi de aynı gün ölmüştür.
Kuzeni Aşikaga Yoşihide’nin 14.hükümdar olması için aradan üç yıl geçecekti.
[değiştir] Yoşiteru’nun Vasiyeti
Dayanıklılığı ve düzenli olarak antreman yaptığı bilinen katana yeteneklerinden dolayı, Yoşiteru, Kengo Şogun olarak adlandırılırdı ve Aşikaga Takayuji’den beri samuraylara ve yerel diktatörlere en yakın olan hükümdardı. Hükümdarlığı yüksek bir itibara sahipti, fakat tüm bunlara rağmen öldürülmesi, Yoşiteru’nun otoritesinin ve itibarının ne kadar zayıf olduğunu ortaya çıkarmıştır.
Yoşiteru’nun ölümünde bıraktığı waka (Japon şiiri), onun hayallerinin ne kadar büyük olduğunu ve bunların ne kadar azını başardığını gösterir.
- 五月雨は 露か涙か 不如帰
- 我が名をあげよ 雲の上まで
- Samidare va Suyu ka Namida ka Hototogisu
- Vaga na o agiyo Kumo no Yuvi made
(çevirisi) Mayısta yağmur yağar, bunlar benim gözyaşlarım mı, yoksa beni çevreleyen sis midir?
Hototogisu (bir kuş adı, kanjisi asla geri dönmeyeni simgeler) benim adımı al ve bulutlarının üzerine süzülerek yüksel.
| Kendisinden Önceki: Aşikaga Yoşiharu |
Aşikaga Hükümdarlığı: 1546–1565 |
Yerine geçen: Aşikaga Yoşihide |
