Zlewnia
Z Wikipedii
Zlewnia - jest to całość obszaru, z którego wody spływają do danej rzeki (jeziora, bagna itp.) lub jej fragmentu. Zlewnia dotyczy zarówno wód powierzchniowych, jak i podziemnych. Częścią zlewni może być dorzecze danej rzeki.
Zlewnia - obszar, z którego wszystkie wody powierzchniowe spływają do jednego punktu na rzece. Najczęściej tym punktem jest wodowskaz lub inny posterunek pomiarowy. W szczególnym przypadku, kiedy punkt zamykający znajduje się w miejscu ujścia danej rzeki do recypienta, obszar ograniczony działem wodnym wyznaczonym w ten sposób nazywa się dorzeczem.
Parametry zlewni:
1) Długość zlewni L[km] - największa odległość w linii prostej między ujściem i punktem najbardziej oddalonym na dziale wodnym.
2) Długość maksymalna zlewni Lmax[km] - długość doliny rzeki głównej od ujścia do punktu na dziale wodnym w przedłużeniu odcinka źródłowego.
3) Średnia szerokość zlewni B[km] - stosunek powierzchni zlewni do jej długości maksymalnej. Wyraża się wzorem:
, gdzie
A - powierzchnia zlewni [km2]
Lmax - długość maksymalna zlewni
4) Obwód zlewni P[km] - długość działu wodnego określona na podstawie mapy topograficznej.
5) Wskaźnik wydłużenia zlewni Cw - iloraz średnicy koła o polu równym polu powierzchni zlewni do jej Lmax. Wyraża się wzorem:
6) Powierzchnia zlewni: określana przez pomiar na mapie obszaru ograniczonego topograficznym działem wodnym (planimetrowanie). Na obszarach górskich należy zastosować poprawkę według wzoru:
, gdzie
A - powierzchnia rzeczywista [km2]
Am - powierzchnia rzutowana [km2]
α - średnie nachylenie zlewni [°]
7) Wskaźnik kolistości zlewni - stosunek pola powierzchni zlewni do pola koła o tym samym obwodzie co obwód zlewni. Wyraża się wzorem:
Parametry opisujące rzeźbę zlewni:
1) Wysokość maksymalna Hmax [m n.p.m.] - maksymalna rzędna terenu na powierzchni zlewni.
2) Wysokość minimalna Hmin {m n.p.m.] - minimalna rzędna terenu na powierzchni zlewni.
3) Deniwelacja terenu ΔH [m] - różnica między Hmax a Hmin zlewni.
4) Średnia wysokość zlewni Hśr. Istnieje kilka sposobów jej wyznaczania:
- jako średnia arytmetyczna Hmax i Hmin zlewni
- za pomocą wzoru Reitza
- na podstawie krzywej hipsograficznej zlewni - przez zmierzenie powierzchni między wykreśloną krzywą
hipsograficzną, a układem współrzędnych i podzieleniu jej przez podstawę wykresu. Wtedy mamy:
, gdzie
F - powierzchnia ograniczona krzywą hipsograficzną oraz osiami współrzędnych [cm2]
A - podstawa wykresu [cm]
Warunki hydrograficzne na obszarze zlewni:
1) Długość rzeki L[km] - odległość od ujścia do źródeł rzeki.
2) Wskaźnik rozwinięcia rzeki r - stosunek długości rzeki do odległości w linii prostej łączącej źródło z ujściem. Można go zapisać następująco:
, gdzie
L - długość rzeki [km]
P - długość linii prostej od źródła do ujścia [km]
3) Krętość rzeki - długość rzeki do długości doliny, czyli:
,gdzie
L - długość rzeki
l - długość doliny
4) Spadek wyrównany i - stosunek różnicy wysokości źródła i ujścia do długości rzeki.