Województwo sandomierskie
Z Wikipedii
Herb | |
Nazwa łacińska | Palatinatus Sandomirensis |
Istniało | XIV wiek - 1795 |
Prowincja | Małopolska |
Stolica | Sandomierz |
Sejmik | Nowe Miasto Korczyn |
Wojewoda | Zobacz: Wojewodowie sandomierscy |
Powierzchnia | 23 860 km² |
Liczba powiatów | 6 |
Liczba senatorów | 2 |
Województwo sandomierskie – województwo, część Małopolski, jednostka administracyjna w okresie I Rzeczypospolitej oraz później, w pierwszym okresie istnienia Królestwa Kongresowego. Na północy graniczyło ono z Mazowszem i Wielkim Księstwem Litewskim (z tą jego częścią, którą zwano Podlasiem - od sąsiedztwa Lachów). Od wschodu sąsiadowało ono z Rusią Czerwoną. Na zachodzie Pilica stanowiła granicę z województwem łęczyckim i sieradzkim, zaś na południowym zachodzie znajdowało się województwo krakowskie.
Ze względu na rozległość województwa sandomierskiego za Kazimierza Jagiellończyka na prawym brzegu Wisły utworzono nowe województwo - lubelskie.
Początkowo w województwie sandomierskim były trzy powiaty na lewym brzegu Wisły: chęciński, radomski i sandomierski. Księga podatkowa z roku 1676 wymienia powiaty: chęciński, opoczyński, sandomierski, wiślicki oraz ziemię radomską. Od XIV w. aż do rozbiorów Polski w latach 1772-1795 stolicą województwa sandomierskiego był Sandomierz, zaś sejmiki generalne odbywały się w Nowym Mieście Korczynie.
Po rozbiorach Polski południowa część województwa znalazła się w granicach zaboru austriackiego, a Sandomierz stał się miastem przygranicznym. W 1816 r. stolicę województwa przeniesiono do Radomia. W 1838 r. województwo sandomierskie przemianowano na gubernię sandomierską (z zachowaniem stolicy w Radomiu).
bełskie • bracławskie • brzesko-kujawskie • brzesko-litewskie • chełmińskie • czernihowskie • dorpackie • gnieźnieńskie • inflanckie • inowrocławskie • kaliskie • kijowskie • krakowskie • lubelskie • łęczyckie • malborskie • mazowieckie • mińskie • mścisławskie • nowogródzkie • parnawskie • płockie • podlaskie • podolskie • połockie • pomorskie • poznańskie • rawskie • ruskie • sandomierskie • sieradzkie • smoleńskie • trockie • wendeńskie • wileńskie • witebskie • wołyńskie • żmudzkie