Synagoga w Rymanowie

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).


Synagoga Bejt-ha-kneset w Rymanowie

Data budowy	pierwsza połowa XVII wieku
Data zniszczenia	II wojna światowa
Tradycja	ortodoksyjna
Budulec	murowana
Obecnie	restaurowana

Synagoga podczas prac remontowych, maj 2005

Wnętrze synagogi, maj 2005

Synagoga w Rymanowie - Bejt-ha-kneset - zbudowana w pierwszej połowie XVII wieku, przy ulicy Bieleckiego. W 1920 roku przeszła gruntowany remont. Podczas II wojny światowej, hitlerowcy doszczętnie zdewastowali synagogę i urządzili w niej magazyn zrabowanego mienia żydowskiego, a następnie zboża. Po wojnie zniszczonej synagodze rozebrano dach, w 1957 roku wybuchł pożar który dopełnił zniszczenia bożnicy. Obecnie jest w stanie obecnie remontowanej ruiny. W 2005 roku w synagodze odbyło się pierwsze od wojny nabożeństwo.

Niedawno podjęto decyzję o odbudowie synagogi. Pierwszy etap prac remontowych rozpoczął się wiosną 2005 roku, które sfinansowała nowojorska diaspora Żydów z Rymanowa oraz Fundacją Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego. Kolejny prace remontowe ruszyły w 2006 roku i trwają do dzisiaj.

Murowana i orientowana synagoga została zbudowana z cegły palonej, kamieni rzecznych oraz ciosów z piaskowca. Była wkomponowana w system murów miejsckich. Wewnątrz znajduje się kwadratowa sala główna oraz w północno-zachodnim narożniku okrągłą wieżyczkę, która spełniała funkcje obserwacyjno-obronne. W piwnicach najprawdopodobniej mieściło się więzienie. Do czasów II wojny światowej, do synagogi przylegały przybudówki; w południowej znajdował się babiniec, a w zachodniej siedziba stowarzyszenia dobroczynnego Jad Harutzim oraz Zgromadzenia Rzemieślników Żydowskich, cheder rabina Szymona Nosla oraz izba kahalna. Wewnątrz znajdują się cztery ośmiometrowe filary z korynckimi głowicami, zwieńczone czworobokiem półkolistych arkad. Kapitele kolumn, wykonane z gipsu reprezentują styl wiedeńskiego eklektyzmu. We wnętrzu ściany są architektonicznie podzielone są na cztery kondygnacje, które zdobione są freskami m.in pałac Dawida (w rzeczywistości klasztor karmelitów w Jerozolimie), Ściana Płaczu w Jerozolimie, zwierzęta, tygrys oraz napisy hebrajskie. Mniejwięcej na wysokości Aron ha-kodesz znajdują się inskrypcje hebrajskie, namalowane farbą klejową. W narożniku dobudowane kręte schody prowadzące na nieistniejący obecnie strych.

Podczas pierwszych prac remontowych uzupełniane były ubytki murów, z filarów dawniej wspierających sklepienie usunięto drzewa, które wyrosły na szczycie murów, położono nowy dach, wstawiono nowe okna i drzwi. We wnętrzach wstawiono nową prowizoryczną bimę, a arkę zasłonięto parochetem.