Olszyna (województwo śląskie)
Z Wikipedii
| Olszyna | |
| Województwo | śląskie |
| Powiat | lubliniecki |
| Gmina | Herby |
| Populacja - liczba ludności |
ok. 1200 |
| Strefa numeracyjna (do 2005) |
34 |
| Kod pocztowy | 42-284 |
| Tablice rejestracyjne | SLU |
Olszyna – wieś w sołecka w województwie śląskim, w powiecie lublinieckim, w gminie Herby.
W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie częstochowskim.
Spis treści |
[edytuj] Położenie geograficzne
Olszyna położona jest na obszarze Śląska Białego, w północnej części Górnego Śląska. Według podziału ze względu na obszary kulturowe, leży ona na terenie ziemi lublinieckiej.
Ze względu na położenie geomorfologiczne Olszyna leży na Wyżynie Śląsko-Krakowskiej na obszarze makroregionu Wyżyny Woźnicko-Wieluńskiej, w obrębie Garbu Herbskiego.
Ponadto cały obszar miejscowości w roku 1998 włączony został w obręb nowo powstałego Parku Krajobrazowego Lasy nad Górną Liswartą. W miejscowości znajdują się zabytkowy głaz narzutowy Diabelski kamień oraz pomnikowy jawor w centrum miejscowości. W okolicy miejscowości znajduje się także staw, zasilany przez potok Olszynkę.
Miejscowość, wraz sąsiednią wsią Kalina okalają lasy sosnowe, na wschód od miejscowości znajdują się pozostałości po byłej granicy prusko-rosyjskiej.
[edytuj] Historia
 |
|
Nie jest znana wczesna historia miejscowości, zakłada się, że istniała już w XIII wieku. W kronikach parafii Sadów znajduje się wzmianka dotycząca opisu Olszyny sprzed 200 lat (pod koniec XVIII w.), w której wieś przedstawiana jest jako kiedyś tętniące życiem, a teraz odizolowane od świata, nieurodzajne miejsce.
W XVII wieku miejscowość należała do Fryderyka von Szymańskiego, a kolejnymi właścicielami byli Anna-Elżbieta von Priselwic, Anna-Helena von Paczyński, Zofia von Kalkruth, Franciszek von Grotowski. Franciszek von Grotowski w roku 1780 sprzedał Olszynę rezydującemu w Koszęcinie Karolowi Henrykowi von Sobkowi, a później od 1804 roku, miejscowość ta należała do rodu Hohenlohe-Ingelfingen aż do roku 1945.
W 1801 roku w Olszynie wybudowana została pierwsza szkoła. W tym wieku jej mieszkańcy częściowo zajmowali się wypalaniem węgla drzewnego i wydobywaniem rudy żelaza w okolicznych lasach. W połowie XIX wieku Olszyna była już sporą wsią i liczyła ponad 600 mieszkańców.
Do drugiej połowy XIX wieku w miejscowości znajdowała się murowana kaplica z dzwonem, która została rozebrana w 1873 roku. Na jej miejsce postawiono duży głaz narzutowy, który miał chronić przed plądrowaniem grobowców znajdujących się pod nią. W 1888 roku wybudowany został kościół filialny pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny. Parafię pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP erygowano w 1926 roku, w 1908 roku istniała tutaj lokacja. W pobliżu kościoła znajduje się cmentarz parafialny. Obecnie trwa rozbudowa kościoła parafialnego.
Przed druga wojną światową Olszyna była samodzielną gminą, obecnie do sołectwa Olszyna należy także znajdujący się opodal przysiółek Czołka.
3 października 1944 roku niemiecki pluton egzekucyjny przywiózł tutaj 11 Polaków, gdzie dokonał na oczach mieszkańców mordu przez powieszenie, po czym ciała zostały zabrane i wywiezione. W remizie strażackiej, która została postawiona w miejscu egzekucji, znajduje się tablica upamiętniająca to wydarzenie.
W 1972 wybudowana została nowa szkoła podstawowa.
W miejscowości znajduje się także klub sportowy Rozwój Olszyna, którego piłkarze grają obecnie w A klasie, w grupie Lubliniec.
 obraz Wniebowzięcia NMP w miejscowym kościele |
 Diabelski kamień w otoczeniu mniejszych kamieni |
 Staw |
[edytuj] Bibliografia
- Jan Myrcik Olszyna. Rys historyczny. Dzieje Oświaty. Życie parafialne. 1998.
