MOND
Z Wikipedii
Zmodyfikowana dynamika Newtonowska (MOdified Newtonian Dynamics (MOND)) jest teoria fizyczną w której zasady dynamiki Newtona zmodyfikowane zostały o nieliniową zależność siły od przyspieszenia. MOND zostało zaproponowane w 1983 roku przez izraelskiego fizyka Mordehai Milgrom. W jego dynamice prawo, mówiące że siła jest wprost proporcjonalna do masy i odwrotnie proporcjonalna do kwadratu odległości ulega modyfikacji, w przypadku, gdy oddziaływanie jest bardzo słabe. Zmodyfikowane równanie Newtona ma postać
a0 jest stałą o wymiarze przyspieszenia, a0 ~ 10-8 cm/s2. Niektórzy wolą pozostawiać zasadę dynamiki niezmienioną, a modyfikować prawo grawitacji, co z punktu widzenia matematyki jest zupełnie równoważne.
Według tej teorii siła grawitacji na większe odległości byłaby większa niż się obecnie przypuszcza, a to tłumaczyłoby stabilność dysków galaktyk spiralnych. Idea zmodyfikowanej teorii grawitacji dobrze tłumaczy krzywe rotacji galaktyk i nie wymaga potrzeby realnego istnienia ciemnej materii. Obserwacje sond Voyager 1 i 2 oraz Pioneer 10 wykazały, że ich ruch jest minimalnie wolniejszy od przewidywanego standardową teorią grawitacji Newtona. Wielkość spowolnienia odpowiada dokładnie wartości wyliczonej z teorii MOND.
Ostatnie obserwacje zdają się jednak potwierdzać klasyczne teorie ciemnej materii. Zaobserwowano dwie zderzające się gromady galaktyk, obok których znaleziono centra grawitacyjne, w których jest zbyt mało gwiazd, aby ich zachowanie mogło być wyjaśnione teorią MOND. Oznacza to, że brakująca masa to ciemna materia.
Zobacz: Gromada galaktyk 1E0657-558
