Kantarydyna

Z Wikipedii

struktura chemiczna

Kantarydyna – związek chemiczny wydzielany w chwilach zagrożenia przez chrząszcze z rodziny oleicowatych (majkowatych). Nieszkodliwy dla zwierząt żywiących się tymi chrząszczami, a nawet działa wabiąco na owady kantarydynofilne (m.in. Anthicidae). Żółte krople tego płynu wydzielane są przez pory znajdujące się głównie u u nasady odnóży chrząszczy.

W medycynie ludowej wykorzystywano kantarydynę w mikroskopijnych dawkach jako środek pobudzający, np. do sporządzania "napojów miłosnych" i afrodyzjaków, w tym także "hiszpańskiej muchy". Działanie tego związku pobudza zakończenia nerwowe i błony śluzowe układu moczowo-płciowego powoduje jednak często powikłania, m.in. zapalenia dróg moczowych i przewodu pokarmowego oraz bolesne erekcje.

Z drugiej strony podaje się, iż dawka śmiertelna kantarydyny wynosi dla człowieka od 10 do 30 mg, a w czasach Medyceuszy ze sproszkowanych chrząszczy sporządzano truciznę zwaną aqua tofana.

Czystą kantarydynę otrzymał pierwszy Pierre Robiquet w roku 1810. Jest to w temperaturze pokojowej bezwonne i bezbarwne ciało stałe, wzór chemiczny C₁₀H₁₂O₄ (nazwa systematyczna 2,6-Dimethyl-4,10-dioxatricyclo-[5.2.1.02,6]decane-3,5-dione) masie atomowej 196,2 g/mol, gęstości 1.41 g/cm³, i temperaturze topnienia 212°C. W rozcieńczeniu bywa używana do usuwania tatuaży i brodawek.

Przeczytaj też zastrzeżenia dotyczące pojęć medycznych na Wikipedii! Wikipedia:Wikiprojekt Nauki medyczne • Portal:Nauki medyczne