Iluminacja książki

Z Wikipedii

Iluminacja – średniowieczne zdobnictwo książkowe, pierwotnie w postaci obfitych złoceń, później w postaci dekoracyjnych rysunków wykonywanych technikami malarskimi, wreszcie także w postaci malowanych ilustracyjnych miniatur figuralnych, stosowane na kartach manuskryptów, a później także pierwszych druków. Iluminacje zasadniczo dotyczyły dwóch obszarów na karcie: rozbudowanych kompozycji inicjałowych, oraz wypełnienia marginesów. Tworzono jednak również bogate, zaawansowane kompozycje tekstowo-graficzne, gdzie tekst i obraz funkcjonowały na równorzędnych zasadach zajmując całość powierzchni karty.

W znaczeniu węższym za iluminacje uważa się jedynie dekoracje, nie zaliczając do nich ilustracji, gdyż będąc ozdobami nie nawiązywały do treści dzieła. Składały się wyłącznie, lub głównie z treści abstrakcyjnych, dopiero później w ograniczonym stopniu figuralnych (głównie stylizacje motywów roślinnych), jednak nawet tych ostatnich nie zalicza się w tym rozumieniu do miniatur malarskich, rozdzielając całość oprawy graficznej na iluminacje i miniatury.

W znaczeniu szerszym do iluminacji zalicza się każde średniowieczne malarstwo książkowe, niezależnie od przedstawianych motywów (abstrakcyjnych lub figuralnych), niezależnie od zastosowania (dekoracja lub ilustracja), oraz niezależnie od stopnia skomplikowania całości oprawy graficznej.

Zasadniczo samo pojęcie iluminacji stosowane jest wyłącznie do czasów średniowiecza, podczas gdy pojęcie iluminatorstwa dotyczy wszelkich form ręcznego ozdabiania kart publikacji zarówno rękopiśmiennych, jak i drukowanych, a którego początki sięgają starożytności i dzieł tworzonych już od epoki papirusu.

Słowo iluminacja wywodzi się od łacińskiego illuminare (rozświetlać) i pierwotnie oznaczało bogate zdobienie powierzchni kart publikacji złotem.