Herpeswirusy

Z Wikipedii

Herpeswirusy (łac. Herpesviridae, od gr. herpeton - pełzać) - rodzina wirusów grupująca gatunki o następujących wspólnych cechach:

• Symetria: ikosaedralna
• Otoczka lipidowa: występuje, wywodzi się z otoczki jądrowej komórki gospodarza. Na mikrografiach elektronowych ma ona wygląd workowaty, ale jest to głównie efekt wpływu związków chemicznych użytych do sporządzenia preparatu wirusa
• Kwas nukleinowy: dsDNA, forma liniowa
• Replikacja: jądro komórkowe, zachodzi poprzez stadium kolistego DNA
• Wielkość: sam nukleokapsyd ma 100 nm średnicy, kompletny wirion z osłonką wykazuje zaś średnicę 120-200 nm
• Gospodarz: kręgowce
• Cechy dodatkowe: występuje tegument, przyjmujący wygląd gęstszej elektronowo strefy wokół nukleokapsydu (nie mylić z otoczką lipidową)

Herpeswirusy pasożytują na zwierzętach i wyodrębniono ponad 100 ich gatunków. Spośród nich 8 przypadków to wirusy wywołujące choroby u człowieka. W przyjętej obecnie taksonomii oznaczone są one symbolami HHV-1 do HHV-8. Poniżej przedstawiono pełną systematykę tej rodziny, do rodzaju włącznie:

• Podrodzina: Alphaherpesvirinae
  • Rodzaj: Simplexvirus (wirusy opryszczki pospolitej)
    • Human herpesvirus 1 (HHV-1), ludzki herpeswirus typu 1, zwyczajowo Herpes simplex virus 1 (HSV-1) - wirus opryszczki pospolitej typu 1, herpeswirus typu 2
    • Human herpesvirus 2 (HHV-2), ludzki herpeswirus typu 2, zwyczajowo Herpes simplex virus 2 (HSV-2) - wirus opryszczki pospolitej typu 2, herpeswirus typu 2
  • Rodzaj: Varicellovirus
    • Human herpesvirus 3 (HHV-3), ludzki herpeswirus typu 3, zwyczajowo Varicella-zoster virus (VZV) - wirus ospy wietrznej-półpaśca
  • Rodzaj: "Marek's disease-like viruses"
  • Rodzaj: "ILTV-like viruses"
• Podrodzina: Bethaherpesvirinae
  • Rodzaj: Cytomegalovirus
    • Human herpesvirus 5 (HHV-5), ludzki herpesvirus typu 5, zwyczajowo wirus cytomegalii, cytomegalowirus (CMV, HCMV)
  • Rodzaj: Muromegalovirus
  • Rodzaj: Roseolovirus
    • Human herpesvirus 6 (HHV-6), ludzki herpeswirus typu 7
    • Human herpesvirus 7 (HHV-7), ludzki herpeswirus typu 7
• Podrodzina: Gammaherpesvirinae
  • Rodzaj: Lymphocryptovirus
    • Human herpesvirus 4 (HHV-4), ludzki herpesvirus typu 4, zwyczajowo wirus Epsteina-Barr (EBV)
    • Human herpesvirus 8 (HHV-8), ludzki herpesvirus typu 8
  • Rodzaj: Rhadinovirus

Choroby wywoływane przez herpeswirusy:

• HHV-1 i HHV-2: opryszczka
• HHV-3: ospa wietrzna i półpasiec
• HHV-4: mononukleoza zakaźna i zmiany nowotworowe (czynnik etiologiczny chłoniaka Burkitta, wykazuje powiązania z rakiem jamy nosowo-gardłowej)
• HHV-5: cytomegalia
• HHV-6: rumień nagły (gorączka trzydniowa), limfadenopatia
• HHV-7: nie udowodniono jego związku z żadną chorobą, być może działa wspólnie z HHV-6
• HHV-8: czynnik etiologiczny mięsaka Kaposiego oraz białaczek wywodzących się z linii limfocytów B.

Zobacz też: wirus, systematyka wirusów