HD 209458b

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

**Układ HD 209458**
Gwiazda HD 209458 oraz okrążająca ją planeta Ozyrys – wizja artysty Ilustracja pochodzi z NASA/ESA/CNRS
Gwiazda HD 209458
Gwiazdozbiór	Pegaz
Rektascensja	22^h3^m10.8^s
Deklinacja	+18° 53' 4"
Średnia odległość od Słońca	153,560 l.y. (47,8 pc)
Typ widmowy	G0V
Jasność widzialna	7,65^m
Inne oznaczenia	BD+18°4917; HIP 108859; V376 Peg
Odkrycie planety
Odkrywcy	Gregory W. Henry, Geoffrey Marcy, R. Paul Butler, Steven S. Vogt
Data odkrycia	1999
Charakterystyka orbity (J2000)
Średnia odległość od Słońca	153,560 l.y.
Średnia odległość od HD 209458	6,7 mln km (0,045 AU)
Obwód orbity	42 mln km (0.28 AU)
Rok gwiazdowy	3,5247454 dni (85 h 36 min)
Średnia prędkość orbitalna	139 km/s
Charakterystyka fizyczna planety
Średnica	189 000 km (1,32 śred. Jowisza)
Obwód równika	593 000 km
Powierzchnia	1,12×10¹¹ km²
Objętość	3,52×10¹² km³
Masa	5.9736×10²⁴ kg (0,69 masy Jowisza)
Gęstość	3,77 g/cm³
Przyspieszenie ziemskie na równiku	9.95 m/s² (1,01 g)
Prędkość ucieczki	21,66 km/s
temperatura powierzchni	1130 K
Skład atmosfery planety
wodór	?% (w dużej większości)
tlen	?%
węgiel	?%
sód	?%

Ozyrys (nazwa katalogowa: HD 209458b) - planeta pozasłoneczna orbitująca wokół gwiazdy HD 209458 w gwiazdozbiorze Pegaza.

Nazwa planety pochodzi od imienia Ozyrysa, boga starożytnego Egiptu.

Spis treści

1 Charakterystyka
2 Odkrycie i badanie planety
- 2.1 Po raz pierwszy
3 Hipoteza gorącego jowisza
4 Linki zewnętrzne
- 4.1 Angielskie
- 4.2 Polskie

[edytuj] Charakterystyka

Ozyrys znajduje się w odległości 153,560 lat świetlnych od Ziemi. Gwiazda HD 209458 klasy G0V ma jasność 7,65 magnitudo i jest widoczna z powierzchni naszej planety już po użyciu zwykłej lornetki. Słońce Ozyrysa jest 1,05 razy cięższe od naszego, a promień 1,12 razy większy. Planeta krąży po kołowej orbicie o promieniu 0,045 AU, co stanowi ósmą część promienia orbity Merkurego. Rok Ozyrysa trwa zaledwie 3,5 doby. Temperatura powierzchni planety wynosi 850°C. Masa Ozyrysa jest 220 razy większa od masy Ziemi, co stanowi zaledwie 0,69 masy Jowisza. Ozyrys jest jednym z wielu gorących jowiszy, odkrytych poza Układem Słonecznym.

[edytuj] Odkrycie i badanie planety

Ozyrys został odkryty w roku 1999. Dnia 27 listopada roku 2001 Teleskop Hubble'a wykrył obecność sodu w jego atmosferze. Był to pierwszy pomiar widma światła pochodzącego z pozasłonecznej planety. W roku 2003 astronomowie odkryli ogromną wodorową atmosferę, która otacza Ozyrysa. Otoczka wodorowa ma temperaturę 10 000°C. Tak rozgrzany gaz może opuścić studnię grawitacyjną Ozyrysa, co powoduje że 10 000 ton wodoru ucieka z tej planety w ciągu tylko jednej sekundy. Analiza światła gwiazd (w 2004) przechodzącego przez otoczkę gazową Ozyrysa wykazało, że również atomy węgla i tlenu opuszczają rozdętą atmosferę. Przyczyną tego zjawiska może być unoszenie hydrodynamiczne. Ozyrys ma podobny do komet ogon który ciągnie się na 200 000 km.

[edytuj] Po raz pierwszy

Ozyrys jest pierwszą planetą, przy której udało się zaobserwować przejście na tle tarczy macierzystej gwiazdy, pierwszą posiadającą uciekającą atmosferę zawierającą tlen i węgiel. Tranzyt następuje co 3,5 dnia i trwa 3 godziny. Sam Ozyrys zasłania 1,5% tarczy swojego słońca, lecz jego rozdęta otoczka wodorowa przesłania aż 15% powierzchni gwiazdy HD 209458. Dnia 22 marca 2005 roku Ozyrys jako pierwsza planeta pozasłoneczna został poddany bezpośrednim obserwacjom przez należący do NASA Teleskop Spitzera.

[edytuj] Hipoteza gorącego jowisza

Istnieje hipoteza, według której gorące jowisze bliższe swoim gwiazdom niż 0,1AU tracą atmosferę, aż pozostanie z nich tylko skaliste jądro. Niektórzy astronomowie przypuszczają, że podobny los mógł spotkać Merkurego, który kiedyś był gazowym olbrzymem i został odarty ze swojej atmosfery przez słoneczny żar. Ciągle jest to tylko hipoteza.