Gastrulacja
Z Wikipedii
Gastrulacja (ang. gastrulation) - proces w rozwoju zarodka zwierząt, następujący po bruzdkowaniu. W wyniku gastrulacji powstaje gastrula. W procesie gastrulacji dochodzi do zgrupowania komórek pełniących podobne funkcje w organizmie.
Tak jak napisane wyżej, istotą gastrulacji jest wytworzenie dwu lub trzech listków zarodkowych z pojedynczej warstwy blastuli. Odbywać się to może na różne sposoby, np: inwaginację, epibolię, delaminację, migrację, reorganizację, transformację. Aby zrozumieć przebieg gastrulacji należy wizualizować go w 3 wymiarach. Pomocna może okazać się ta strona, która prezentuje kolejne etapy inwaginacji u rozgwiazdy.
Sferyczna powierzchnia blastodermy zapada się na jednym z biegunów kuli, jaką jest blastula, w ten sposób powstaje gastrocel - pierwotna jama ciała ograniczana przez komórki endodermy (zob. rycina obok). Później cześć komórek gastrocelu odróżnicowuje się w komórki mezodermy i tak powstaje trójwarstwowa gastrula. Miejsce gdzie zapada się sfera blastuli jest nazywane pragębą. Kiedy gastrocel dociera do drugiego bieguna blastuli staje się drożną rurą. U rozgwiazdy to ten wtórny otwór przekształca się w jamę gębową, dlatego zaliczamy ją do wtóroustych.
Typem gastrulacji zachodzącym u człowieka jest delaminacja. Polega na utworzeniu z komórek węzła zarodkowego warstwy górnej - ektodermy i warstwy dolnej - endodermy, następnie pomiędzy nimi powstaje mezoderma. Z warstw mezo- i ektodermalej powstaje owodnia, z warstw mezo- i endodermalnej - omocznia lub łożysko omoczniowe.
