Gaspar de Guzman Olivares
Z Wikipedii
Gaspar de Guzman, książę Olivares (ur. 6 stycznia 1587, zm. 22 lipca 1645) – hiszpański mąż stanu i pierwszy minister króla Filipa IV.
Urodził się w Rzymie, gdzie jego ojciec, Enrique, był hiszpańskim ambasadorem. W wieku 14 lat został wysłany na uniwersytet, od 1604 r. czas spędzał między trzema miastami: Valladolid (gdzie siedzibę miał dwór), Sewillą, a Madrytem. W 1607 r. Enrique zmarł, także w tym roku Gaspar ożenił się. Jego wybranką była Ines y Velasco, dama dworu królowej Małgorzaty. Olivares sprytnie zacieśniał swoją przyjaźń z młodym księciem Filipem (przyszłym Filipem IV) zjednując sobie jego uczucia. W 1611 r. pierwszy minister króla Filipa III – książę Lerma, by pozbyć się Olivaresa jako przyszłego i niebezpiecznego rywala zaproponował mu ambasadę, ale Guzman domyślając się podstępu – nie zaakceptował tego stanowiska. W 1615 r. książę Filip przyszły Filip IV ożenił się z Izabelą de Bourbon, a Olivares został jej dworzaninem. W 1618 r. Lerma został zdymisjonowany, a po śmierci Filipa III to Guzman został pierwszym ministrem nowego monarchy. W tym samym momencie stał się też faktycznym władcą Hiszpanii, ponieważ Filip IV był niezdecydowany, co wynikało z jego neurotycznych skłonności do erotomanii. Olivares walczył z korupcją na dworze, zaskarżał dawnych ministrów zmarłego króla i usiłował ograniczać przywileje latyfundystów kościelnych. Przeprowadzał głębokie reformy administracyjne. Szukał możliwości przywrócenia silnej pozycji Hiszpanii w Europie. Aż do 1623 r. Gaspar nie stracił miłości ludu.
W polityce zagranicznej kontynuował idee Filipa III, a wcześniej Filipa II i Karola V. Niestety w 1621 r. Hiszpania weszła w wojnę trzydziestoletnią, podejmując wojnę przeciwko Holandii. Agresywna i scentralizowana polityka Olivaresa doprowadziła do powstania i ogłoszenia niepodległości Katalonii w 1640 r., ponieważ aby uzyskać fundusze na kampanię wojenne uciekł się do gnębicielskich metod fiskalnych. Jego niepopularność doprowadziła go do upadku w 1643 r. Przeciwko Guzmanowi zwrócił się kler, lud i dwór.
Wielkimi wrogami Gaspara byli zakonnicy, przede wszystkim jezuici. Pewna legenda przypisuje upadek Olivaresa konspiracji kobiet, spowodowanej nieudanym z jego powodu narzeczeństwem infantki Marii z księciem Walii.
Guzman był mecenasem artystów i popierał takich malarzy jak Rubens, Diego Velazquez i Bartolomé Estéban Murillo oraz pisarzy: Lopę de Vegę i Quevedo y Villegas. Zmarł w 1645 r. w Toro.
