Edward Stachura
Z Wikipedii
Edward Jerzy Stachura, dla przyjaciół Sted (ur. 18 sierpnia 1937, zm. 24 lipca 1979) - polski poeta, pisarz, pieśniarz i wędrowiec (outsider) zaliczany do grona poetów przeklętych.
Spis treści |
[edytuj] Biografia
Urodził się w rodzinie polskich emigrantów w Charvieu (lub Pont-de-Cheruy lub Reveil), w departamencie Isère w regionie Franche Comte we wschodniej Francji. Trudno jednoznacznie określić miejsce jego urodzenia, a on sam podawał różne wersje. Rodzina wróciła do Polski w 1948. Dzieciństwo spędzone we Francji i nauka francuskiego miały spory wpływ na styl jego jedynego w swym rodzaju języka. W 1952 ukończył naukę w Szkole Podstawowej w Aleksandrowie Kujawskim. W 1956 roku ukończył naukę w szkole średniej w Gdyni. Pierwsze poematy opublikował w 1957.
Pierwsze poezje opublikował w 1956 w dwutygodniku "Kontrasty" (nr 5). Od 1957 do 1960 studiował romanistykę na KUL, potem do 1965 na Uniwersytecie Warszawskim. W czasie podróży stypendialnej (1969-1970) do Meksyku studiował literaturę na tamtejszym UNAM.
Często podróżował w 1966 - Jugosławia, 1971 - Bliski Wschód (gł. Syria), 1972 - Norwegia, 1973 - Szwajcaria i Francja, drugi pobyt w Norwegii, 1975 - podróż do USA, Kanady i Meksyku.
Zginął śmiercią samobójczą. Stachura powiesił się we własnym domu, parę miesięcy wcześniej usiłował popełnić samobójstwo rzucając się z pociągu (stąd utwór "Biała lokomotywa" wcześniejsza próba zakończyła się jedynie utratą czterech palców prawej dłoni).
[edytuj] Twórczość
Krytyka, wbrew samemu Stachurze, łączyła jego życie z twórczością. Pomiędzy wykreowanym bohaterem, a realnym pisarzem stawiano znak równości. Konsekwencją takiego postępowania były nieporozumienia w interpretacjach jego tekstów. W tę pułapkę autobiografizmu wpadło wielu czytelników, ponieważ nad prawdę słowa przedkładali dociekania na ile realia książkowe miały pokrycie w rzeczywistości. Dziś jego utwory są wykonywane m.in. przez grupę Stare Dobre Małżeństwo, Jacka Różańskiego (płyta do muzyki Jerzego Satanowskiego), Jana Kondraka, Marka Gałązkę czy Annę Chodakowską.
[edytuj] Dzieła chronologicznie
- Jeden dzień (opowiadania, 1962)
- Dużo ognia (tomik poezji, 1963)
- Falując na wietrze (opowiadania, 1966)
- Przystępuję do ciebie (poemat, 1968)
- Po ogrodzie niech hula szarańcza (poemat, 1968)
- Cała jaskrawość (powieść, 1969)
- Siekierezada (powieść, 1971)
- Wszystko jest poezja (proza, 1975)
- Kropka nad ypsilonem (1975)
- Się (proza, 1977)
- Missa pagana (1978)
- Fabula rasa (proza, 1979)
- Oto (proza, 1979)
- Listy do pisarzy (listy, 2006)
[edytuj] Adaptacje filmowe
- Siekierezada (1985) reż. Witold Leszczyński
