Brytyjska kolonizacja Ameryki Północnej
Z Wikipedii
Brytyjska kolonizacja Ameryki Północnej była politycznym, społecznym, odkrywczym i gospodarczym procesem, który rozpoczął się w drugiej połowie XVI wieku. Anglicy obok Hiszpanów i Portugalczyków byli najbardziej aktywnymi odkrywcami Ameryki Północnej. John Cabot (właściwie Giovanni Caboto, Włoch na służbie angielskiej) był pierwszym nowożytnym Europejczykiem, który wylądował na kontynencie amerykańskim (zobacz Odkrycia i badania Ameryki). Anglicy jednak stosunkowo późno włączyli się do akcji kolonizacyjnej. Początkiem jej był królewski patent wydany przez królową Elżbietę I braciom Humpheyowi Gilbert i Walterowi Raleigh. Patent dawał prawo do:
-
- [...] brania we władanie pogan i barbarzyńskich lądów, krajów i terytoriów nie należących dotąd do żadnego chrześcijańskiego władcy czy narodu.1
Patent przyznawał koloniom te same prawa, przywileje i obowiązki co mieszkańcom królestwa.
Spis treści |
[edytuj] Charakter Kolonializmu brytyjskiego w Ameryce Północnej
[edytuj] Pierwsze próby
Pierwszą wyprawę kolonizacyjną zaaranżował Humphey Gilbert w 1583. Jej celem były tereny dzisiejszego stanu Rhode Island. Dotarł na Nową Fundlandię i ogłosił akt aneksji do królestwa Anglii. Gilbert zaginął w czasie powrotnej podróży do Anglii. Dzieło kontynuował jego przyrodni brat Walter Raleigh. W 1584 jeden statek kierowany przez niego dotarł do wybrzeży Karoliny Północnej, gdzie na wyspie Roanoke utworzono zalążek kolonii. W 1587 przybyło do niej kolejnych 117 mężczyzn i kobiet z gubernatorem Johnem White. Początki kolonii były zachęcające. Ralegh w udał się do Anglii w poszukiwaniu dalszego wsparcia i kolejnych ochotników. Wojna z Hiszpanią zatrzymała go w Europie dłużej niż planował, gdy w końcu powrócił do kolonii w 1590 został ją opuszczoną i splądrowaną. Nigdy nie odnaleziono śladów jej mieszkańców, między innymi najbliższej rodziny Ralegh'a. Najprawdopodobniej kolonia została zniszczona a jej mieszkańcy wymordowani przez Indian, lub co jest bardziej prawdopodobne przez Hiszpanów.
[edytuj] Kompania Wirgińska
Te tragiczne wydarzenia zachowały brytyjską kolonizacje na blisko dwadzieścia lat. Dopiero w 1606 powrócono do kolonizacji, tym razem z wielką energią. W ciągu następnych kilkunastu lat powstało dwanaście kolonii brytyjskich w Ameryce kontynentalnej oraz kilka innych na Karaibach. W pamiętnym 1606 roku król Jakub I Stuart założył Kompanię Wirgińską. Anglicy bazując na hiszpańskich doświadczeniach planowali oprzeć gospodarkę kolonii na wydobyciu metali szlachetnych i handlu z domniemanymi wysoko rozwiniętymi państwami indiańskimi jak sądzoną leżącymi w centralnej części kontynentu. Te rachuby się nie powiodły i podstawą gospodarki kolonii stało się rolnictwo – głównie uprawa tytoniu.
Z czasem z Kompanii Wirgińskiej powstały następujące kolonie:
[edytuj] Kolonie środkowego Południa
[edytuj] Wywalczone kolonie środkowego wschodu
[edytuj] Kolonie północne
- Kanada
- Nowy Brunszwik
- Nowa Fundlandia
- Nowa Szkocja
- Wyspa Księcia Edwarda
- Ziemia Ruperta
- Terytoria Północno-Zachodnie
[edytuj] Kolonie Zachodnie
[edytuj] Kolonie karaibskie
- Belize
- Honduras Brytyjski
- Kajmany
- Jamajka
- Wybrzeże Moskitów
- Wyspy Turks
- Bahamy
- Małe Antyle
oraz dwie kolonie w Ameryce Południowej:
1 Na podstawie George Brown Tindall, David E. Shi "Historia Stanów Zjednoczonych" . Tłumaczenie Anna Bartkiewicz.
