Adam Kleczkowski

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Adam Marian Kleczkowski (ur. 25 marca 1883 w Krakowie, zm. 17 listopada 1949 w Krakowie), językoznawca polski, filolog germański, profesor Uniwersytetu Poznańskiego i Jagiellońskiego, członek Polskiej Akademii Umiejętności.

Był synem Antoniego (dziennikarza, dramaturga) i Marii z Bodnickich. Uczęszczał do Gimnazjum Św. Anny w Krakowie, w latach 1901-1905 studiował językoznawstwo na Uniwersytecie Jagiellońskim (m.in. u Wilhelma Creizenacha, Jana Łosia, Jana Michała Rozwadowskiego); uzupełniał studia na uniwersytecie we Fryburgu (1905-1906). Pracował jako nauczyciel języka polskiego i niemieckiego w krakowskich gimnazjach Św. Anny (1906-1908) i im. Sobieskiego (1908-1919); w 1913 obronił na Uniwersytecie Jagiellońskim doktorat na podstawie pracy Rejestr przyjemu i wydania pieniędzy na budowę galeony w roku 1570, a w 1919 habilitował się na Uniwersytecie Poznańskim (praca Dialekt Wilamowic w zachodniej Galicji) i został profesorem nadzwyczajnym tej uczelni, kierownikiem Katedry Filologii Germańskiej. W 1922 uzyskał tytuł profesora zwyczajnego, w 1931 pełnił funkcję dziekana Wydziału Humanistycznego. W 1933 przeniósł się na Uniwersytet Jagielloński, gdzie objął kierownictwo analogicznej katedry, a od 1947 dodatkowo sprawował nadzór nad Katedrą Filologii Angielskiej. W czasie wojny był nauczycielem języka polskiego w Szkole Górniczo-Hutniczo-Mierniczej w Krakowie (1941-1944).

W 1929 został powołany na członka-korespondenta, w 1947 na członka czynnego Polskiej Akademii Umiejętności. Brał udział w pracach wielu jednostek akademii - był członkiem Komisji Językowej (jeszcze pod nazwą Akademia Umiejętności, od 1915), członkiem Komisji Języka Polskiego (1918), przewodniczącym Komisji Terminologicznej Morskiej (1931-1946), sekretarzem Komitetu Ortograficznego (1934-1935), zastępcą przewodniczącego Komisji Filologii Zachodnio-Europejskiej (od 1946). Należał ponadto do Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (od 1920), Polskiego Towarzystwa Neofilologicznego (przewodniczący Oddziału Poznańsko-Pomorskiego), Schiller-Akademie w Monachium (członek-korespondent). W 1920 r. został pierwszym Filistrem honorowym poznańskiej Korporacji Magna-Polonia.

Syn Adama Kleczkowskiego Antoni Stanisław (ur. 1922) został hydrogeologiem, profesorem Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, członkiem Polskiej Akademii Nauk i reaktywowanej Polskiej Akademii Umiejętności.

Zainteresowania naukowe Adama Kleczkowskiego obejmowały filologię germańską, językoznawstwo porównawcze oraz edytorstwo. Wykazał, że wpływy języka niemieckiego na polski odbywały się głównie za pośrednictwem języka czeskiego. Zajmował się historią polskich badań języka niemieckiego. Był inicjatorem badań nad polską terminologią żeglarską. Redagował i przygotował do wydania Słownik morski polsko-angielsko-francusko-niemiecko-rosyjski (1927-1939) w sześciu tomach; ponadto wydał m.in. Rejestr budowy galeony z 1572 (1915), tekst niemiecki Psałterza floriańskiego (1927), wiele tekstów staroniemieckich, znajdujących się w zbiorach polskich. Ogłosił około 90 prac, m.in.:

Dialekty niemieckie na ziemiach polskich (1915)
Neuentdeckte Altsaechsiche Psalmenfragmente aus der Karolingerzeit (1923-1926, 2 części)
Wyrazy niemieckie w staroczeskim i staropolskim (1927-1928)
Polski język żeglarski (1928)
Ein neues Fragment von Willirams Paraphase des Hoches Liedes (1930)
Wpływ języka polskiego na dialekty prusko-niemieckie (1931)
Niemiecko-polskie stosunki językowe i literackie (1935)
Trudności w etymologiach słowiańsko-niemieckich języka Wenedów Lueneburskich (1946)
Germanistyka, anglistyka i skandynawistyka w Polsce (1948)
Słowiańskie wpływy językowe w Szlezwigu i Holsztynie (1948)
Stary marsz berneński (1949)
Dialekt Wilamowic w zachodniej Galicji. Fonetyka i fleksja".
"Dialekt Wilamowic w zachodniej Galicji. Składnia (szyk wyrazów)