Źródło

Z Wikipedii

Źródło - naturalny, skoncentrowany, samoistny wypływ wody podziemnej na powierzchnię Ziemi. W hydrobiologii strefa źródliskowa określana jest nazwą krenal, natomiast organizmy je zamieszkujące to krenon. Krenal dzieli się na eukrenal (źródło właściwe) i hypokrenal - strefę odpływu źródła.

Wydajność źródła mierzy się ilością wody wypływającej w jednostce czasu. Zazwyczaj podaje się ją w l/s.

Badaniem źródeł zajmuje się krenologia.

[edytuj] Jak powstają źródła?

Miejsce wypływu źródła związane jest głównie z układem nieprzepuszczalnych warstw skalnych w powiązaniu z rzeźbą terenu. Wody opadowe przesączają się przez warstwy przepuszczalne, zasilając głębsze poziomy wodonośne. Napotykając warstwy nieprzepuszczalne, spływają po nich pod wpływem siły ciężkości lub pod naporem ciśnienia hydrostatycznego. W miejscu, gdzie strop skał nieprzepuszczalnych wychodzi na powierzchnię, np. na stoku górskim lub w dolinie, tworzy się właśnie źródło.

[edytuj] Rodzaje źródeł

• źródło spływowe
• źródło przelewowe
• źródło warstwowe
• źródło uskokowe
• źródło szczelinowe
• źródła krasowe
• źródło grzbietowe
• źródło zboczowe
• źródło krawędziowe
• źródła terasowe
• źródła przykorytowe
• źródła rumoszowe
• źródło skalne
• źródło zwietrzelinowe
• źródło osuwiskowe
• źródło deluwialne
• źródła sandrowe
• źródła morenowe
• Źródło szczelinowe
• Źródło gorące
• Źródło zatopione
• Źródło ukryte
• Źródło korytowe
• Źródło podmorskie
• Źródło podjeziorne
• Gorące źródło
• Źródło mineralne
• Źródło przelewowe
• Źródło artezyjskie
• Źródło podwodne
• Źródło krasowe
• Źródło dolinne
• Źródło termalne
• Źródło wokluzyjskie

Hydrobiolodzy wyróżniają trzy rodzaje źródeł: reokreny (wywierzyska), helokreny i limnokreny.

W obszarach krasowych zdarza się, że ciek wodny znika w szczelinach krasowych, a później wypływa na powierzchnię. Taki wypływ podziemnych cieków krasowych nazywany jest wywierzyskiem. Niekiedy z takich źródeł wypływa od razu prawdziwa rzeka o dużym przepływie.

Źródła, które zawierają wody o większej od przeciętnej ilości soli mineralnych (powyżej 1 g/l), noszą nazwę źródeł mineralnych (zobacz też: woda mineralna).

Zazwyczaj źródła mają stałą temperaturę, równą w przybliżeniu średniej w ciągu roku temperaturze powietrza w danym obszarze. Niekiedy jednak w miejscach aktywności wulkanicznej lub takich, gdzie taka aktywność ustała dość niedawno, woda, krążąc głęboko pod powierzchnią, nagrzewa się do wyższych temperatur. Źródła, w których temperatura wypływającej wody jest znacznie wyższa od średniej temperatury powietrza w tym miejscu, określa się mianem cieplic. Szczególnym ich rodzajem są gejzery, w których wrząca woda wytryska regularnie w postaci fontanny.

Istnieją też tzw. pieniawy, czyli źródła gazujące. Wyprowadzają one wodę zgazowaną (mieszaninę wody i gazu - najczęściej dwutlenku węgla). Wypływ tych wód jest stały. Do źródeł tych zalicza się też soffioni - wyziewy pary wodnej, siarkowodoru i dwutlenku węgla. Występują one w Toskanii na północy Włoch.

Zobacz też: rzeki źródłowe, ciek wodny.