Web - Amazon

We provide Linux to the World


We support WINRAR [What is this] - [Download .exe file(s) for Windows]

CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
SITEMAP
Audiobooks by Valerio Di Stefano: Single Download - Complete Download [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Alphabetical Download  [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Download Instructions

Make a donation: IBAN: IT36M0708677020000000008016 - BIC/SWIFT:  ICRAITRRU60 - VALERIO DI STEFANO or
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
Salitan Pangasinan - Wikipedia

Salitan Pangasinan

From Wikipedia

Nengneng yo met: Pangasinan

Nengneng yo met: Listaan na Salitan English

Salitan Pangasinan

Say salitan Pangasinan so sakey ya salitan Malayo-Polynesian ya sanga na boleg ya salitan Austronesian. Onsulok ya 1 milyon so mansasalita na say salitan Pangasinan. Naananap ed luyag na Pangasinan, tan naanap ed bansa na Filipinas, so saray karaklan na makapansalita na sayan salita. Balet wala met ray naanap ya makapansalita na Pangasinan ed luyag na La Union, Tarlac, Zambales, tan diad Metro Manila, diad parehas ya bansa. Aga labat ed Filipinas, naanap ray makapansalita na Pangasinan, wala met makapansalita ed arom na bansa ya singa ed United States. Pangasinan so sankarekelan ya uusarin ya salita ed luyag na Pangasinan, ya naanap ed pulo na Luzon tan gilig na Lingayen Gulf.

Say salitan Pangasinan so sakey ya sankabalegan ya salita ed Filipinas. Say amin ya totoo ed luyag na Pangasinan so 2,434,086 (National Statistics Office: 2000 Census). Dia ed amin ya toto to ya, walay 1.5 million so makapansalita na Pangasinan.

Say sakey ya tawag ed salitan Pangasinan:

  • Pangasinense, a-Kastilan ngaran na Pangasinan.

Etymology of Pangasinan

  • "gawaan na asin" odino "dalin ya panlalapuan na asin" odino "asinan" so pinanlapuan na salitan Pangasinan.
  • "pananginan na asin" so sakey nen meaning na pangasinan. sakey yan ceramic jar ya uusaren da umpian pananginan na asin odino panangan ya inasinan.

Contents

[edit] History

Andukey so history na Pangasinan kumpara ed arom ya grupo ed Pilipinas. Nen 10th century, akabisita laray lider na Pangasinan ed China. Balo nira aka-bisita ed China ed saman ya panaon, wala lay trade na nagagawa diad pegley na Pangasinan san China san Japan. Lapod sayan record, sakey so Pangasinan ya sankadaanan ya kultura ed Pilipinas.

Balo ni simmabi ray Kastila ed Pangasinan, wala lay sisteman panagsulat daray totoon Pangasinan. Sakey yan klase na alibata. Balet duma ya daiset ed alibata na saray taga-Java na Indonesia san saray Tagalog.

Ginapuan labat so panag-usar na alpabeton Latin, nen sinmabi ray Kastila ed Pangasinan. Natan, alpabeton Latin la so uusarin na saray totoo ed Pangasinan.

Dakel ya produkto ya simbulo na Filipinas, nanlapo ed kultura na Pangasinan. Say Sayaw ed Tapew na Bangko, odino say panangan na inasin; saraya nanlapo ed Pangasinan.

Dakel sa produkto na Pangasinan ya say nonot na saray arom,


Sounds

Features

[edit] Grammar

[edit] Pronouns

  Absolutive Independent Absolutive Enclitic Ergative Oblique
1st person singular siák ak -k(o) ed siak
1st person dual sikatá ita, ta -ta ed sikata
2nd person singular siká ka -m(o) ed sika
3rd person singular sikató - , -a to ed sikato
1st person plural inclusive sikatayó itayo, tayo -tayo ed sikatayo
1st person plural exclusive sikamí kamí mi ed sikami
2nd person plural sikayó kayó yo ed sikayo
3rd person plural sikara ira, ra da ed sikara

[edit] Numero

Say untombok, say numero ed Pangasinan anggad samplura. 1 sakey 2 dwara 3 talora 4 apatera 5 limara 6 animmera 7 pitora 8 walora 9 siamera 10 samplora


Tongtong: Pangasinan Stories

Uliran: Pangasinan Myths and Legends

Togtog: Pangasinan Songs and Music

Diparan: Pangasinan Sayings and Proverbs

Pabitla: Pangasinan Riddles


Sakey ya kansion na Pangasinan Malinak Lay Labi


Malinak lay Labi
Oras la'y mareen

Mapalpalna'y dagem
Katekep to'y linaew

Samit da'y kugip ko
Binangonan kon tampol

Lapu'd say limgas mo
Sikan sika'y amamayoen

Lalo la bilay
No sika la'y nanengneng

Napunas lan amin
So ermen ya akbibiten

No nanonotan
Ko la'y samit day ugalim

Ag ta ka nalingwanan
Angga'd kauyos na bilay


Listaan na apilin salita ed English

English - Pangasinan

  1. I - siak, ak
  2. you (singular) - sika, ka
  3. he - sikato (he/she), to
  4. we - sikami, kami, mi, sikatayo, tayo, sikata, ta
  5. you (plural) - sikayo, kayo, yo
  6. they - sikara, ra
  7. this - aya
  8. that - aman, atan
  9. here - dia
  10. there - diman, ditan
  11. who - siopa, opa, si
  12. what - anto, a
  13. where - iner
  14. when - kapigan, pigan
  15. how - pano, panon
  16. not - ag, andi, aleg, aliwa
  17. all - amin
  18. many - amayamay, dakel
  19. some - pigara
  20. few - daiset
  21. other - arom
  22. one - isa, sakey
  23. two - dua, duara
  24. three - talo, talora
  25. four - apat, apatira
  26. five - lima, limara
  27. big - baleg
  28. long - andokey
  29. wide - maawang, malapar
  30. thick - makapal
  31. heavy - ambelat
  32. small - melag, melanting, tingot, daiset
  33. short - melag, melanting, tingot, antikey, kulang, abeba
  34. narrow - mainget
  35. thin - mabeng, maimpis
  36. woman - bii
  37. man (adult male) - laki, bolog
  38. man (human being) - too
  39. child - ogaw, anak
  40. wife - asawa, kaamong, akolaw
  41. husband - asawa, kaamong, masiken
  42. mother - ina
  43. father - ama
  44. animal - ayep
  45. fish - sira
  46. bird - manok, siwsiw
  47. dog - aso
  48. louse - kuto
  49. snake - oleg
  50. worm - biges, alumbayar
  51. tree - kiew, tanem
  52. forest - kakiewan, katakelan
  53. stick - bislak, sanga
  54. fruit - bunga
  55. seed - bokel
  56. leaf - bulong
  57. root - lamot
  58. bark - obak
  59. flower - bulaklak
  60. grass - dika
  61. rope - singer, lubir
  62. skin - baog, katat
  63. meat - laman
  64. blood - dala
  65. bone - pokel
  66. fat (n.) - mataba, taba
  67. egg - iknol
  68. horn - saklor
  69. tail - ikol
  70. feather - bago
  71. hair - buek
  72. head - ulo
  73. ear - layag
  74. eye - mata
  75. nose - eleng
  76. mouth - sangi
  77. tooth - ngipen
  78. tongue - dila
  79. fingernail - kuko
  80. foot - sali
  81. leg - bikking
  82. knee - pueg
  83. hand - lima
  84. wing - payak
  85. belly - eges
  86. guts - pait
  87. neck - beklew
  88. back - beneg
  89. breast - pagew, suso
  90. heart - puso
  91. liver - altey
  92. drink - inom
  93. eat - mangan, akan, kamot
  94. bite - ketket
  95. suck - supsup, suso
  96. spit - lutda
  97. vomit - uta
  98. blow - sibok
  99. breathe - engas, ingas, dongap, linawa
  100. laugh - elek
  101. see - nengneng
  102. hear - dengel
  103. know - amta, kabat
  104. think - isip, nonot
  105. smell - angob, amoy
  106. fear - takot
  107. sleep - ogip
  108. live - bilay
  109. die - onpatey, patey
  110. kill - manpatey, patey
  111. fight - laban, kolkol, bakal
  112. hunt - managnop, anop, manpana, pana, manpaltog, paltog
  113. hit - tira, nakna, pekpek
  114. cut - tegteg, sugat
  115. split - pisag, puter
  116. stab - saksak, doyok
  117. scratch - gugo, gorgor
  118. dig - kotkot
  119. swim - langoy
  120. fly (v.) - tekyab
  121. walk - akar
  122. come - gala, gali, onsabi, sabi
  123. lie - dokol (lie down)
  124. sit - yorong
  125. stand - alagey
  126. turn - liko, telek
  127. fall - pelag
  128. give - iter, itdan
  129. hold - benben
  130. squeeze - pespes
  131. rub - kuskos, gorgor
  132. wash - oras
  133. wipe - punas
  134. pull - goyor
  135. push - tolak
  136. throw - topak
  137. tie - singer
  138. sew - dait
  139. count - bilang
  140. say - ibaga
  141. sing - togtog
  142. play - galaw
  143. float - letaw
  144. flow - agos
  145. freeze - kigtel
  146. swell - larag
  147. sun - agew, banua, ugto (noon)
  148. moon - bulan
  149. star - bitewen
  150. water - danum
  151. rain - uran
  152. river - ilog, kalayan
  153. lake - ilog, look
  154. sea - dayat
  155. salt - asin
  156. stone - bato
  157. sand - buer
  158. dust - dabok
  159. earth - dalin
  160. cloud - lorem
  161. fog - kelpa
  162. sky - tawen
  163. wind - dagem
  164. snow - linew
  165. ice - pakigtel
  166. smoke - asiwek, asewek
  167. fire - apoy, pool, dalang, sinit
  168. ashes - dapol
  169. burn - pool
  170. road - dalan, basbas
  171. mountain - palandey
  172. red - ambalanga
  173. green - ampasiseng, pasiseng, maeta, eta
  174. yellow - duyaw
  175. white - amputi, puti
  176. black - andeket, deket
  177. night - labi
  178. day - agew
  179. year - taon
  180. warm - ampetang, petang
  181. cold - ambetel, betel
  182. full - naksel, napno
  183. new - balo
  184. old - daan
  185. good - duga, maong, abig
  186. bad - aliwa, mauges
  187. rotten - abolok, bolok
  188. dirty - maringot, dingot, marutak, dutak
  189. straight - maptek, petek
  190. round - malimpek, limpek
  191. sharp - matdem, tarem
  192. dull - mangmang, epel
  193. smooth - patad
  194. wet - ambasa, basa
  195. dry - amaga, maga
  196. correct - duga, tua
  197. near - asinger, abay
  198. far - arawi, biek (other side)
  199. right - kawanan
  200. left - kawigi
  201. at - ed
  202. in - ed
  203. with - iba
  204. and - tan
  205. if - no
  206. because - ta, lapu ed
  207. name - ngaran

[edit] Dictionaries san References

Listaan na dictionary san nabasan libro nipakar ed Pangasinan.

Lorenzo Fernandez Cosgaya. Diccionario Pangasinan-Espanol and Vocabulario Hispano-Pangasinan (Colegio de Santo Tomas, 1865). This is available in the Internet at the University of Michigan's Humanities Text Initiative.

Anastacio Austria Macaraeg. Vocabulario Castellano-Pangasinan (1898).

Mariano Pellicer. Arte de la Lengua Pangasinan o Caboloan (1904).

Felixberto B. Viray. The Sounds and Sound Symbols of the Pangasinan Language (1927).

Corporacion de PP. Dominicos. Pasion Na Cataoan Tin JesuChristo (U.S.T. Press, 1951).

Paciencia E. Versoza. Stress and Intonation Difficulties of Pangasinan Learners of English (1961).

Paul Morris Schachter. A Contrastive Analysis of English and Pangasinan (1968).

Richard A. Benton. Pangasinan Dictionary (University of Hawaii Press, 1971).

Richard A. Benton. Pangasinan Reference Grammar (University of Hawaii Press, 1971).

Richard A. Benton. Spoken Pangasinan (University of Hawaii Press, 1971).

Richard A. Benton. Phonotactics of Pangasinan (1972).

Ernesto Constantino. English-Pangasinan Dictionary (1975).

Julio F. Silverio. New English-Pilipino-Pangasinan Dictionary (1976).

Alta Grace Q. Garcia. Morphological Analysis of English and Pangasinan Verbs (1981).

Philippine Bible Society. Say Santa Biblia (Philippine Bible Society, 1982).

Philippine Bible Society. Maung A Balita Para Sayan Panaon Tayo (Philippine Bible Society and United Bible Societies, 1983).

Mario "Guese" Tungol. Modern English-Filipino Dictionary (Merriam Webster, 1993).

Church of Christ. Say Cancanta (Church of Christ, n.d.). Translations of English songs like "Joy to the World," and "What A Friend We Have in Jesus" are included.

A favorite traditional folk song of Pangasinan is Malinak Lay Labi, which is translated "Calm is the Night." An English translation of this song can be found in the Internet along with some Pangasinan poems and literature.

[edit] See also

  • Pangasinan
  • Saray arom ran salita ed Filipinas
  • Salitan Tagalog
  • Salitan Ilokano
  • Salitan Cebuano
  • Salitan Kapampangan
  • Salitan Chabacano
  • Salitan Malayo-Polynesian
  • Salitan Sumerian
  • Listaan ya Swadesh

[edit] External links

[edit] Further reading

Lorenzo Fernandez Cosgaya. Diccionario Pangasinan-Espanol and Vocabulario Hispano-Pangasinan (Colegio de Santo Tomas, 1865). This is available in the Internet at the University of Michigan's Humanities Text Initiative.

Anastacio Austria Macaraeg. Vocabulario Castellano-Pangasinan (1898).

Mariano Pellicer. Arte de la Lengua Pangasinan o Caboloan (1904).

Felixberto B. Viray. The Sounds and Sound Symbols of the Pangasinan Language (1927).

Paciencia E. Versoza. Stress and Intonation Difficulties of Pangasinan Learners of English (1961).

Paul Morris Schachter. A Contrastive Analysis of English and Pangasinan (1968).

Richard A. Benton. Pangasinan Dictionary (University of Hawaii Press, 1971).

Richard A. Benton. Pangasinan Reference Grammar (University of Hawaii Press, 1971).

Richard A. Benton. Spoken Pangasinan (University of Hawaii Press, 1971).

Richard A. Benton. Phonotactics of Pangasinan (1972).

Ernesto Constantino. English-Pangasinan Dictionary (1975).

Julio F. Silverio. New English-Pilipino-Pangasinan Dictionary (1976).

Alta Grace Q. Garcia. Morphological Analysis of English and Pangasinan Verbs (1981).

Mario "Guese" Tungol. Modern English-Filipino Dictionary (Merriam Webster, 1993).

In other languages
Our "Network":

Project Gutenberg
https://gutenberg.classicistranieri.com

Encyclopaedia Britannica 1911
https://encyclopaediabritannica.classicistranieri.com

Librivox Audiobooks
https://librivox.classicistranieri.com

Linux Distributions
https://old.classicistranieri.com

Magnatune (MP3 Music)
https://magnatune.classicistranieri.com

Static Wikipedia (June 2008)
https://wikipedia.classicistranieri.com

Static Wikipedia (March 2008)
https://wikipedia2007.classicistranieri.com/mar2008/

Static Wikipedia (2007)
https://wikipedia2007.classicistranieri.com

Static Wikipedia (2006)
https://wikipedia2006.classicistranieri.com

Liber Liber
https://liberliber.classicistranieri.com

ZIM Files for Kiwix
https://zim.classicistranieri.com


Other Websites:

Bach - Goldberg Variations
https://www.goldbergvariations.org

Lazarillo de Tormes
https://www.lazarillodetormes.org

Madame Bovary
https://www.madamebovary.org

Il Fu Mattia Pascal
https://www.mattiapascal.it

The Voice in the Desert
https://www.thevoiceinthedesert.org

Confessione d'un amore fascista
https://www.amorefascista.it

Malinverno
https://www.malinverno.org

Debito formativo
https://www.debitoformativo.it

Adina Spire
https://www.adinaspire.com