Gramatica occitana segon los parlars lengadocians
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Gramatica de l'occitan lengadocian escricha per Loís Alibèrt.
[Modificar] Istòria
Aquela gramatica pareguèt çò primièr en tròces dins la Revista Òc. En 1935 la Generalitat de Catalunya, pel biais de l'oficina de Relacions Meridionals, l'estampèt, mas la Guèrra d'Espanha geinèt sa difusion. Calguèt esperar 1976 que se sortiguèsse una edicion novèla e revisada deguda a Ramon Chatbèrt, editada pel Centre d'Estudis Occitans de l'Universitat Pau Valèri de Montpelhièr. En 2000 l'Institut d'Estudis Occitans e l'Institut d'Estudis Catalans la tornèron estampar.
[Modificar] Contengut
Aquela gramatica a marcat prigondament lo movement renaissentista occitan. La referéncia explicita d'Alibèrt per sa gramatica èra la Gramatica Catalana de Pompeu Fabra e l'autor voliá que son òbra aguèsse lo meteis resson social que la del Pompeu Fabra. La gramatica d'Alibèrt a quatre caracteristicas que ne fan una òbra màger:
- Es escricha en occitan.
- Es una gramatica descriptiva dels parlars lengadocians
- Es l'òbra qu'es a la basa del desvelopament de la grafia classica (e mai se n'es pas a l'origina)
- Es una gramatica prescriptiva (ditz las formas que cal emplegar e las que cal pas) que fonda la nòrma classica de l'occitan e qu'a per ambicion d'èsser a la basa d'una lenga literària. Es aquela caracteristica que noiriguèt la polemica a l'entorn de l'òbra, ajudada pel ton categoric de l'autor.
- Es una òbra qu'anticipa las aplicacions possiblas a d'autres dialèctes occitans que lo lengadocian, e que se fonda sempre sus una concepcion globala de la lenga occitana.
Mas se l'òbra es ara en partida contestada, es a l'origina de la difusion de la grafia classica e de la nòrma classica, amb las adaptacions de Pèire Bec pel gascon o de Robèrt Lafont pel provençal. Tanben es la font de las principalas temptativas d'estandardizacion del lengadocian, que sián las de Jacme Taupiac, de Rogièr Teulat o de Patric Sauzet.
