Hansetiet

From Wikipedia

De Hansetiet (m.) is de Tiet vun de Hanse, dat heet een Deel vun dat Middeloller un de Nutiet.

Al in't 11. Jorhunnert hebbt sich Kooplü to Hansen tosomensluten, dat weern de Kooplü-Hansen.

Anno 1269 hebbt sick denn de Städer Lübeck, Wismar un Rostock tosomensluten, dat se de Seerövers beter in`n Grep kregen schulln. Anno 1293 sünd dor ook anner Städer tokomen, so as Stettin, Stralsund un Griepswol (Greifswald).

Anno 1356 wöör de Bund offiziell Bund van der düdeschen hanse naamt.

1361 harr de Dänsche Keunig Waldemar IV. de Hanse lüttkregen wulln. Man de Hanse hett den Kreeg wunnen un in den Freeden vun Stralsund anno 1370 harr he denn de Hanse ehr Privilegien tosteihn mööten. De Hanse wöör jümmers grötter. De Flott vun de Hanse kunn in dat 14. Jorhunnnert över 100.000 Tonnen dragen.

Na den Kreeg harrn de Vitalienbröder, wat Seerövers weern, de Hanse düchdig wat Schaden andohn. 1401/1402 hett de Hanse denn den Seeröver Klaus Störtebeker fungen un he is in Hamborg op den Grasbrook een Kopp körter mookt worn.

1494 wöör denn dat Kontor in Nowgorod dichtmookt. Denn güng dat mit de Hanse dal. De Holländers un de Ingelschen kreegen groote Deel vun den Hannel in de Hann, besünners in'n Westen.

Un Kolumbus harr den den Seeweg na Amerika funnen. Un Vasco da Gama na Indien. Dat bedüüd, dat de Portugiesen un Spanschen groote Deel vun den Hannel övernehmen dehn.

Dorto keem de Reformatschoon un wat dat an Kreeg in Düütschland vun dütwegen geef. Bit na den Dörtigjohrigen Kreeg 1618-1648. Dor weer besünners Düütschland in'n Dutt. Mit Hannel weer dat nich mehr so good. De Sweden harrn sick Deele vun Norddütschland greepen un regeern dor. Un de Hanse harr nix mehr to seggen.

1669 geev dat den letzten Hansedag in Lübeck. Dor weern noch Lübeck, Hamborg, Bremen, Danzig, Rostock, Brunswiek, Hilmessen, Ossenbrügge un Köln dorbi. Dat weer dat letzte Enn vun de Hansetied.

In de Nutied hebbt sick wedder Städer tosomenfunnen un in Zwolle de Niege Hanse gründt.