Arius
From Wikipedia
Arius (Areios) [aˈriːʊs] (* 256, † 336) weer een christlich Presbyter (Öllsten) ut Alexandria. He hett een afsünnerliche christliche Lehr vertreden, de nah sienen Naam Arianismus heten deit.
Wat de Lehr öber Christus (de Christologie) angeiht, hett Arius so seggt:
- De Logos (dat„Woort“ vun Gott) un Gott süms sünd nich vun een Aart
- De Vadder (Gott) hett den Söhn (Christus) maakt, nich tüügt
- De Vadder un de Söhn sünd nich liek ewig, man dat hett een Tiet geven, dor weer de Söhn noch nich dor
Arius hett ok lehrt, datt gifft bloß eenen worraftigen Gott un Jesus is man bloß vun em maakt wurrn. Wat Gott an un for sik is, kann een in Jesus nich finnen. Man Jesus is een besunner Wark vun Gott.
Üm dat Johr 318 rüm geev dat een Striet in Alexandria mank den Bischop Alexander vun Alexandria (313-328) un Arius. Dor hett Arius den Bischop anschulligt, he weer een Fründ vun den Ketter Sabellius sien Lehr. As Alexander denn een Konzil tohopen ropen hett, is Arius vun düt Konzil verordeelt wurrn. He möß de Stadt verlaten.
Man Arius harr veel Frünnen un Anhängers un de Striet breet sik öber den ganzen Oosten vun dat röömsche Riek ut. In düsse Tiet is Arius bi Eusebius vun Caesarea ünnerkrapen.
De Kaiser Konstantin I. woll nich, datt de Christen vunwegen düssen Fragen ut'neen güngen un he hett een Konzil nah Nicäa beropen, dat weer dat Eerst Konzil vun Nicäa in dat Johr 325. Dor hefft de Bischöpp den Arius sien Lehr verordeelt un seggt, dat weer nich de reine Lehr.
Arius möß buten Lands, man al in dat Johr 328 dröff he wedder torüch. Dat weer in dat sülbige Johr, as Athanasius de Grote Bischop vun Alexandria wurrn is. 335 scholl Arius wedder to sien Amt tolaten weern, vunwegen dat de Kaiser dat geern woll. He weer ok inverstahn un woll denn dat Bekenntnis vun Nicäa ünnerschrieven, wat he dortiets partout nich woll. Man ehr datt he denn in Konstantinopel de Kommunion kriegen konn, is he miteens sturben. Dat warrt seggt, he harr vun sien Fienden Gift kregen. De christlich Karkenhistoriker Sokrates Scholastikus (314-337) schrifft in sien Karkengeschicht (Bd.I,XXXVIII), de Metropolit Alexander vun Konstantinopel weer vunwegen den Befehl vun den Kaiser in Striet mit sien Geweten kamen un harr to Gott beedt, he müch em oder Arius ut de Welt wegnehmen, ehr dat Arius dat Abendmahl kriegen konn.
Later is de Lehr vun Arius vun de röömsch-kathoolsche Kark jümmers as Ketteree ankeken wurrn. Een groot Problem weer denn, dat de meisten Stämm vun de Germanen dat mit Arius sien Lehr holen döen. As se denn in de late Antike de Macht in dat röömsche Riek an sik rieten konnen, geev dat allerhand Striet mit de röömsche Kark.
