Lehendakari

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

Coñécese ó Presidente da Comunidade Autónoma Vasca como Lehendakari ou Lendakari (en éuscaro, literalmente "primeiro responsable", plural: Lehendakariak), ou Eusko Jaurlaritzako Lehendakari ("Presidente do Goberno Vasco").

[editar] "Lehendakari"

Con anterioridade ó establecemento da ortografía oficial do éuscaro nos anos 1970, a grafía empregada era Euzko Jaurlaritzaren Lendakari. Tanto euzko como lendakari son neoloxismos en éuscaro. Foron creados por membros do Partido Nacionalista Vasco.

Os termos xenéricos en éuscaro para "presidente" e "goberno" son "presidente(a)" e "gobernu(a)"'. En éuscaro, empréganse estes para referirse a outros presidentes e se reserva o neoloxismo "lehendakari" para o presidente do Goberno Vasco .

[editar] Lista de presidentes da Comunidade Autónoma Vasca

Tanto Aguirre como Leizaola empregaron o título de lendakari, Ramón Rubial foi coñecido como Presidente do Consello Xeral Vasco, a partir de Garaikoetxea vense empregando a forma lehendakari tanto en éuscaro como en castelán.

Goberno de Euzkadi (Segunda República e exilio) (1936-1978)

• 1936-1960: José Antonio Aguirre e Lecube (PNV) (no exilio desde 1937)
• 1960-1978: Jesús María de Leizaola Sánchez (PNV) (no exilio)

Consello Xeral Vasco (1978-1980)

• 1978-1979: Ramón Rubial Cavia (Partido Socialista de Euskadi) (oficialmente non está recoñecido como lehendakari, xa que só presidiu un órgano de caracter transitorio)

Goberno Vasco (desde 1980)

• 1979-1985: Carlos Garaikoetxea Urriza (PNV)
• 1985-1999: José Antonio Ardanza Garro (PNV)
• 1999-hoxe: Juan José Ibarretxe Markuartu (PNV)

José Antonio Aguirre foi o primeiro Lendakari da Rexión Autónoma do País Vasco, pero Francisco Franco Bahamonde suspendeu o estatuto de autonomía de 1936, así como os concertos económicos de Biscaia e Guipúscoa, por consideralas «provincias traidoras». Así a todo, si mantivo os seus similares en Álava e a Navarra que actualmente forma parte España xunto coa comunidade autónoma do País Vasco.