Algebraisk uppskriving

Frá Wikipedia, hin frælsa alfrøðin

Algebraisk uppskriving er ein uppskrivingarháttur at endurgeva talv við, og sum verður nýttur í kappingum, bókum og bløðum.

[rætta] Lýsing

Hvørt talvfólk er merkt við byrjanarstavi, sum lýsir fólkið, og byrjar tað við einum stórum stavi, til dømis: K = Kongur, F = Frúgv, R = Rókur, B = Bispur og Ri = Riddari. Finnan hevur ongan byrjanarstav. Leikir við finnuni verða einans skrivaðir við navninum á puntinum.

Við hesum skriviháttinum eru tveir møguleikar, sum eru hin stutti - sum er hin mest vanligi - og hin langi skrivihátturin. Við stutta skriviháttinum skrivar ein bara, hvar ávísa fólkið verður leikt til, t.d. Ra4. Og við langa skriviháttinum verður eisini skrivað, hvaðani fólkið kemur, t.d. Ra1-a4. Tó at stutti hátturin verður nýttur, er onkuntíð neyðugt eisini at skriva, hvaðani fólkið kemur, um ivi er um, hvat fólk talan er um.

[rætta] Dømir um uppskriving

Stutti hátturin	Langi hátturin	Frágreiðing
e4	e2-e4	Finnan á e2 verður leikt á e4. Vit stutta háttinum sæst ikki her, um finnan kemur av e2 ella e3
Bc4	Bf1-c4	Bispurin verður leiktur á c4
Rif3	Rig1-f3	Riddarin verður leiktur á f3
Fd4	Fd1-d4	Frúgving verður leikt á d4
Rxa4	Ra2xa4	Rókurin drepur fólk hjá mótpartinum á a4. Tá ein drepur, verður skrivað x ímillum
dxe5	d4xe5	Finnan á d-linjuni drepur fólk hjá mótpartinum á e5
dxc6 ep	d5xc6 ep	Finnan á d5 drepur finnuna á c5 í framlopi. Vit skriva ep aftanfyri (franskt: en passant)
0-0	0-0	Hvítur ella svartur leypir í stuttu borg
0-0-0	0-0-0	Hvítur ella svartur leypir í longu borg
b8F	b7-b8F	Finnan á b7 verður leikt á b8, og verður samstundis býtt um við eina frúgv
Rg8+	Rg2-g8+	Rókurin verður leiktur á g8 og hóttir hann kongin hjá mótpartinum. Rókurin skákar, og tá skriva vit +
Rb1++	Rb6-b1++	Rókurin verður leiktur á b1 og setur kongin hjá mótpartinum skák og mát. Tá skriva vit ++ ella #
R2g4	Rg2-g4	Rókurin verður leiktur av g2 á g4. Er ivamál, hvønn rók talan er um, skal ein við stutta háttinum lýsa tað nærri