گره لنفی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

گُمان می‌رود حق‌ تکثیر محتویات این صفحه با سیاست‌های ویکی‌پدیا در مورد حق تکثیر سازگاری ندارد. لطفاً اطلاعات بیشتری در این مورد بیفزایید و یا وضعیت حق تکثیر منبع اصلی این مقاله را بررسی کنید.

گره‌های لنفی ساختمان‌هایی هستند لوبیایی شکل و پوشیده شده به وسیله کپسول همبندی که در سراسر بدن در مسیر رگ‌های لنفی قرار گرفته‌اند. گره‌ها یا عقده‌های لنفی در زیربغل، کشاله‌‌های ران، در امتداد رگهای بزرگ گردن، قفسه سینه و مزانتر به تعداد زیاد و به صورت گروهی یافت می‌شوند. هر عقده دارای یک قسمت محدب و یک ناحیه فرورفته به نام ناف است که ناف عقده محل ورود سرخرگ و عصب‌ها و خروج رگ‌های لنفی وابران و سیاهرگ است.

لنف توسط رگهای لنفی آوران و از سطح محدب وارد عقده شده و پس از فیلتره شدن در گره توسط رگهای لنفی وابران از ناحیه ناف گره خارج می‌گردد. از کپسول اطراف گره زائده‌هایی به نام ترابکول منشعب و به درون عقده نفوذ می‌نمایند که این ترابکولها همراه با سلولها و الیاف رتیکولر، داربست گره را تشکیل می‌دهند.

[ویرایش] ساختمان گره لنفی

از نظر ساختمان بافتی هر عقده دارای یک ناحیه قشری (cortex) و یک ناحیه مغزی (Medulla) است.

[ویرایش] قشر گره لنفی

قشر عقده از گرهک‌ها (ندولها)، بافت لنفی ننتشر در بین آنها و سینوسها تشکیل شده است. قسمت سطحی قشر را که عمد تا حاوی ندولهای لنفاوی ثانویه با مراکز زایای مشخص است. کورتکس خارجی قسمت عمقی قشر که در مجاورت مغز قرار دارد به کورتکس داخلی موسوم است. کورتکس خارجی حاوی لنفوسیتهای B، ماکروفاژها و سلولهای معرفی کننده پادگن به نام یاخته‌های دارینه (دندریتیک) است. سلولهای دندریتیک دارای زواید سیتوپلاسمی همبندی هستند که فقط با رنگ آمیزی اختصاصی قابل مشاهده‌اند کورتکس داخلی عمدتاً حاوی لنفوسیتهای T است و گرهک‌های لنفاوی به ندرت دیده می‌شوند. این ناحیه محل تکثیر لنفوسیتهای B فعال شده و تشکیل پلاسماسلها است.

[ویرایش] مغز گره لنفی

در ناحیه مغزی یاخته‌های لنفاوی گرهک تشکیل نداده‌اند و به صورت طنابهای پهن دیده می‌شوند که به طنابهای مغزی موسومند. طنابهای مغزی از لنفوسیتهای B و T و تعداد زیادی پلاسماسل تشکیل شده‌اند. در حد فاصل طنابهای مغزی سینوسهای مغزی قرار گرفته‌اند.

[ویرایش] حفره‌های گره لنفی

حفره‌ها یا سینوسها در عقده‌های لنفی، کانالها یا فضاهای وسیع و نامنظمی هستند که به‌وسیله سلولهای آندوتلیال پهن و نازک و ماکروفاژها پوشیده شده‌اند و شبکه‌ای از الیاف رتیکولر این پوشش را حمایت می‌کند. پوشش سینوسها ناقص و ناپیوسته بوده و عبور آزادانه لنف را از سینوسها به پارانشیم عقده امکان‌پذیر می‌سازد و برخلاف رگهای خونی و لنفی فضای مرکزی سینوسها حاوی یاخته‌های ستاره‌ای با زواید سیتوپلاسمی بلند است. که این سلولها به یکدیگر و به دیواره سینوس متصل بوده و شبکه‌ای را در درون سینوس بوجود می‌آورند.

لنف وارده به عقده از طریق رگهای لنفی آمدان وارد سینوس زیرکپسولی شده و پس از طی سینوسهای قشری به سینوسهای مغزی رسیده و سرانجام توسط رگهای لنفی وابران عقده را ترک می‌کند. با توجه به ساختمان ویژه و سطح وسیع سینوسهای لنفی، ضمن عبور لنف از سینوسها حدود 99 درصد آنتی‌ژن‌های آن برداشته می‌شود. به همین دلیل گفته می‌شود که عقده‌های لنفاوی محل تصیه لنف است. از آنجایی که عقده لنفی محل تکثیر و تزاید لنفوسیتها است و لنف خروجی حاوی لنفوسیتهای بیشتری نسبت به لنف ورودی است عقده لنفی را غده لنفی نیز می‌نامند که اسم مناسبی برای آن نیست.

[ویرایش] گردش خون

شریان عقده لنفی از طریق ناف وارد عقده شده و در مغز به چند شاخه تقسیم می‌گردد انشعابات کوچک‌تر آنها در مغز شبکه مویرگی مغز را تشکیل می‌دهند. و پس از نفوذ به کورتکس شبکه مویرگی ندولها و کورتکس داخلی را بوجود می‌آورند. مویرگها به وریدچه‌ها تبدیل و نهایتا به صورت ورید از ناف عقده آن را ترک می‌کنند. گردش خون، اصلی‌ترین راه ورود لنفوسیتها به عقده است. و خروج لنفوسیتها از خون در وریدچه‌های پشت مویرگی انجام می‌گیرد.

وریدچه‌های پشت مویرگی توسط سلولهای آندوتلیال مکعبی و بلندی پوشیده شده‌اند و به همین دلیل به وریدچه‌های آندوتلیال بلند نیز موسومند که علاوه برعقده‌ها در طحال، لوزه‌ها و پلاکها پی یر نیز دیده می‌شوند. سلولهای آندوتلیال این وریدچه‌های غیرعادی حاوی رسپتورهایی برای لنفوسیتها هستند که عبور لنفوسیت از جدار آنها را تسهیل می‌کند. بدین ترتیب لنفوسیتها بین خون و لنف درگردش هستند و لنفوسیتهای باعمر طولانی ممکن است این چرخه را چندبار تکرار نمایند. به نظر می‌رسد چرخش لنفوسیتها بین خون و ارگانلهای لنفی برای تجهیز سیستم ایمنی صورت می‌گیرد.

[ویرایش] رگهای لنفی

به استثنای ارگانهای معینی نظیر سیستم عصبی مرکزی، استخوان و غضروف در بیشتر ارگانها و بافتهای بدن همراه و به موازات رگهای خونی رگهای دیگری به نام رگهای لنفی وجود دارند. این رگها به صورت بن‌بست از بافتها سرچشمه می‌گیرند. مایعات میان بافتی موسوم به لنف را از بافتها جمع آوری و به سیستم گردش خون باز می‌گردانند. جریان لنف یک طرفه بوده و از بافتها به سوی قلب است. رگهای لنفی کوچک به هم پیوسته و سرانجام از طریق دو مجرای بزرگ به نام‌های مجرای توراسیک و مجرای لنفاوی راست به وریدهای ترقوه‌ای منتهی می‌شوند.