کوه دماوند

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

برای شهر دماوند به دماوند (شهر) رجوع نمائید.

کوه دماوند

۵٬۶۰۴ متر

بلندی

۵,۶۰۴ متر

موقعیت

استان مازندران ایران

رشته‌کوه

البرز

ارتفاع برآمدگی

۴,۶۶۱ متر

مختصات جغرافیایی

35°57′21″N, 52°06′31″E

دَماوَند آتشفشانی خاموش و بلندترین نقطه ایران واقع در رشته کوه البرز در نزدیکی جنوب دریای خزر و در ۷۰ کیلومتری تهران و در استان مازندران قرار دارد. این قلهٔ آتشفشانی که اکنون غیر فعال است در یک روز غیر غبارآلود از شهر تهران نیز به وضوح دیده می‌شود. این کوه در جاده هراز (آمل - تهران) قرار دارد. نزدیکترین شهر به این کوه رینه می‌باشد. دماوند دارای چشمه‌های آب گرم لاریجان، اسک و وانه است.

معنای نام آن را گاه (کوه) دارای دما و گرما دانسته‌اند. در متون قدیمی‌تر نام آن را به صورت دنباوند هم آورده‌اند.

[ویرایش] ارتفاع

نمایی از کوه دماوند

عدد ۵,۶۰۴ به نظر دقیق‌ترین اندازه‌ای است که بدست آمده و مورد تائید اطلس بریتانیکا SRTM است. ارتفاع ۵,۶۷۱ متر که معمولاً استفاده می‌شود از نظر دقت مورد تائید نیست.

[ویرایش] تاریخ و اسطوره شناسی

دماوند در ادبیات و فولکلور ایران از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. در نوشته‌ها و اسطوره‌های زرتشتی , اژی دهاک سه سر به این کوه تا آخر دنیا زنجیر شده است. در شاهنامه و بویژه در اسطورهٔ آرش کمانگیر نیز دماوند جایگاه ویژه‌ای دارد. همچنین ضحاک نیز پس از شکست از فریدون در غاری در این کوه به دست او به زنجیر کشیده می‌شود و جایگاه اسطوره‌های رستم و سیمرغ نیز در همین کوه است. دماوند سال‌ها پیش توسط بسیاری از ایرانیان از جمله چوپانان فتح شده است.

[ویرایش] نماد

دماوند برای ایرانیان نمادی از استقامت و همچنین مقابله با دشمن است. در شاهنامه به آن «دیو سپید پای دربند» لقب داده شده. شعر دماوند اثر محمد تقی بهار تنها یکی از چندین شعری است که در مورد دماوند سروده شده است.

قصیدهٔ «دماوندیه دوم» محمد تقی بهار زبانزدترین شعری است که دربارهٔ این کوه سروده شده است و مطلع آن چنین است:

ای کوه بلند پای دربند		ای گنبد گیتی ای دماوند
از پای به سر یکی کله‌خود		ز آهن به میان یکی کمربند
تا چشم بشر نبیندت روی		بنهفته به ابر چهر دلبند