نایین

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.

نایین یا نائین یکی از شهرهای استان اصفهان در مرکز ایران است. این شهر در منطقه دشت کویر قرار گرفته است و آب و هوایی خشک و کویری دارد. از روستاهای بسیار زیبا و قدیمی آن می‌توان به روستای مزرعه امام اشاره کرد نام قدیم این روستا مزرعه شاه بوده است.

نایین شهر کوچکی است که در ازمنه قدیمه از حیث جمعیت و اوضاع کلی بهتر از امروز بوده و اغلب دهات و آبادی های تابعه آن دارای جمعیت و آبادانی بیشتری بوده است ولی امروز بسیاری از مزارع در اثر کم آبی و مهاجرت زارعین بایر افتاده است.^[1] نایین از زمان ناصرالدین شاه تابع یزد بود واز سال 1327 به یکی از شهرهای استان اصفهان تبدیل شد.

[ویرایش] جغرافیای نایین

نایین شهری کویریست که کوهسار های آن همچکدام از 18 کیلومتر نزدیک تر نیستند.ارتفاع نایین از سطح دریا 1580 متر است و عرض جغرافیایی آن 32 درجه شمالی و طول آن 52 درجه شرق پاریس است. فاصله نایین نسبت به نصف النهار مبدا گرینویچ 53 درجه و 3 دقیقه و 40 ثانیه است.

در شهر کویری نایین آب مهم‌ترین عنصر حیات و بقا در دوره‌های مختلف تاریخی محسوب می‌‌شود و مطمئناً آب انبارها مهم‌ترین منبع نگهداری و تأمین آب در فصول گرم سال در این منطقه است. از شهر نایین با بیش از ۵۰ بنای آب انبار می‌‌توان به شهر آب انبارها یاد نمود که ۸۰ درصد از آنها مورد استفاده است. تیپ و شکل آب انبارهای نایین حائز اهمیت بوده و از اجزاء مختلفی همچون مخزن، بادگیر، پاشیر تشکیل شده است بادگیر در اطراف مخزن و وسیله خنک کننده جهت آب بوده است و پاشیر با معماری سر در جهت برداشت آب ساخته شده است در نایین آب انبارها را به تناسب نیاز با اشکال مختلفی می‌‌توان مشاهده نمود. معمولاً شکل کلی آب انبارها با یک مخزن و دو بادگیر در کنار آن و یک پاشیر روبروی آن دیده می‌‌شود ولی به تناسب نیاز گاهی با یک پاشیر دو مخزن (آب انبار خان یا دوقلوی نایین و محمدیه) با یک مخزن و دو پاشیر (آب انبار مصلای نایین) و اشکال متنوع دیگر می‌‌توان مشاهده نمود. قدمت آب انبارهای نایین از صفویه به بعد بوده و در طول دوره‌های تاریخی مهم‌ترین عامل ذخیره آب محسوب می‌‌گردیده است در نایین این عنصر معماری با وجود در دسترس بودن فناوریهای روز، هنوز مورد استفاده است. هم اکنون آب انبارها برای رفاه حال شهروندان به پمپ برقی مجهز شده که مردم بتوانند به راحتی از آن برداشت کنند.

خوشبختانه بالاخره پس از صد ها سال آرزوی دیرینه مردم نایین بر آورده شد و در سال 1375 آب آشامیدنی از زاینده رود اصفهان به صورت لوله کشی به نایین منتقل شد.

نایین در زمینی صاف و هموار قرار گرفته است. کوه های سمت شمال رشته ای است به نام ((کوه سرخه)) که دنباله آن به رشته ای به نام (( بید کوه )) منتهی می شود. در سمت جنوب غربی نیز رشته ای به نام ((کوه سره)) با ارتفاع 2330 متر از سطح دریا مرتفع ترین کوههای اطراف نایین است. رشته کوه ((سارو)) نیز در سمت جنوب غربی نایین قرار دارد که به رشته های ((پرویز)) و ((بنوید)) در جنوب نایین می پیوندد.