بحث:زبان مادی
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
یكی از مشكلات كلی در مطالعه فرهنگ ماد ، مسئله خط و نگارش می باشد . بی شك در هزاره اول پیش از میلاد ، ماد ها دارای خط و كتابتی بوده اند ، زیرا همان طوری كه هر تسفلد و دیاكونوف ( تاریخ ماد ) نیز اشاره می كنند ، یكی از شاهك های تحت نفوذ ماد ها ، به نام « آبدادانا » ( به زبان اَكدی ) به اسم یك مرد آشوری ، نامه ای ارسال داشته كه این خود دلیل بر وجود خط و كتابت در آن سرزمین می باشد از طرفی این را هم می شود حدس زد كه « ماناها » نیز خط و كتابتی داشته اند كه از خط « اورارتویی » گرفته شده است .
سارگن دوّم پادشاه آشور در گزارش سال 714 پیش از میلاد می گوید كه « اولوسونو » پادشاه مانا سنگ یادگار خود را وقف او كرده است ، برای این سنگ یادگار ، غالباً نوشته هایی نیز نگاشته شده كه به احتمال قبلی خط مزبور نوعی از خطوط میخی به شمار رفته است .
در نواحی اطراف دریاچه ارومیه احتمالا ًهیرو گلیف هایی نیز مشابه با هیرو گلیف های اورارتویی متداول بوده است كه میتوان نمونه آن را روی بشقاب نقره ای مكشوفه از زیویه مشاهده نمود لازم به یاد آوری است كه متأسفانه تاكنون از ساكنان ماد مركزی هیچ گونه مدرك خطی به دست نیامده است .به هر حال اصل و منشأ خط پارسی باستان ( میخی ) را با توجه به نوشته های دیاكنوف باید در سرزمین ماد جستجو نمود ، زیرا در زمان كوروش دوّم و اواسط قرن ششم پیش از میلاد خط پارسی باستان متداول بوده كه این خط نیز با خط میخی بابلی و ایلامی كاملاً متفاوت است و با وجود نكات اشتراكی كه با سایر خطوط آسیای قدیم دارد ، نمی توان آن را مأخوذ از آنها دانست .
در سنگ نبشته های پادشاهان هخامنشی , لغات مادی فراوانی وجود دارد و چه بسا این خط مأخوذ از خط و تمدنی بوده است كه در اواخر هزاره دوّم و اوایل هزاره اول پیش از میلاد در منطقه گیلان و مازندران مركزیتی داشته و تمدنشان تا نواحی كاشان و جنوب غربی لرستان و در شمال تا قفقاز گسترش یافته بود كه نمونه ای از خط میخی آنها را دكتر نگهبان در حفریات مارلیك به دست آورده و پروفسور كامرون استاد خطوط باستانی خاور میانه ، دانشگاه میشیگان نیز پس از مطالعه آن معتقد است كه این خط نمی تواند جدید تر از اواخر هزاره دوم و اوایل هزاره اول باشد .
به هر صورت كشفیات و تحقیقات آینده به احتمال زیاد درستی این نظر و یا چگونگی خط ماد را بهتر روشن خواهد كرد .wikidoost ۰۱:۴۳, ۱۰ اکتبر ۲۰۰۶ (UTC)
