Ipar
Wikipedia(e)tik
Iparra edo iparraldea lau puntu kardinaletariko bat da. Meridianoen norabidea eta Ipar Poloranzko norantza daukana. Ipar hemisferioan bere perpendikularra Ipar Izarra zeharkatzen duen horizonteko puntua da. Mendebaldeko gizartean eta zientzian onartuena hegoa mapen goikaldean agertzea da (irudiko iparrorratzean bezala).
Inolako tramankulurik gabe iparra kokatzeko erarik oinarrizkoena, nahiz eta oso zehatza ez izan, eskumako besoa Eguzkia ateratzen den tokirantz (ekialderantz) luzatuz lortzen da.
Mende askotan zehar uste izan zen ipar geografikoa eta ipar magnetikoa gauza bera zela, hau da, iparrorratzak adierazitakoa. Gaur egun gauza jakina da kontzeptu ezberdinak direla. Alde batetik, Ipar geografikoaren poloa 90ºI-n finko dago eta Lurraren biraketaren ardatzak Lurra bera zeharkatzen duen bi puntuetariko bat da, hegoaldekoarekin batera; eta magnetikoa, bestetik, gutxi gorabehera 80ºI-n kokatua dago gaur egun, baina konstanteki higiduran dago.
