Δωρίδα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Επαρχία του νομού Φωκίδας με πρωτεύουσά της το Λιδωρίκι. Έχει 15.237 κατ. Συνορεύει Β.Α. με την Παρνασσίδα, δυτικά με τη Ναυπακτία και στα νότια βρέχεται απ' τον Κορινθιακό κόλπο.

Είναι ορεινή περιοχή, στο περισσότερο μέρος της, με ψηλά βουνά, όπως τη Γκιώνα (2.512 μ.), Βαρδούσια (2.495 μ.) και το Τρίκορφο (1920 μ.). Τη διαρρέει ο Μόρνος (ο Δάφνος των αρχαίων), που πηγάζει από την Οίτη κυρίως και χύνεται δίπλα στη Ναύπακτο, ποτίζοντας τον κάμπο του Ευπαλίου και κάνοντάς τον μια από τις ευφορότερες περιοχές της Στερεάς Ελλάδας.

Οι κάτοικοι της περιοχής ασχολούνται, λόγω του εδάφους, με την κτηνοτροφία κυρίως και είναι ονομαστά τα κτηνοτροφικά της προϊόντα. Η απόδοση όμως όλων αυτών δεν είναι σημαντική, γι' αυτό η μετανάστευση την έχει πλήξει βαριά κι η διαρροή του πληθυσμού είναι μεγάλη.

Πρωτεύουσα της Δωρίδας είναι το Λιδορίκι (881 κατ.) στο οποίο βρίσκονται όλες οι δημόσιες αρχές και που λεηλατήθηκε από τους Ιταλούς το 1943 και πυρπολήθηκε ολόκληρο το 1944 από τους Γερμανούς. Άλλα γνωστά χωριά είναι το Ευπάλιο, η Ερατεινή, το Κροκύλειο, η Αρτοτίνα (πατρίδα των Διάκου, Σκαλτσοδήμου, Σιαφάκα και του λαογράφου Λουκόπουλου), η Πενταγιού (με την περίφημη λαϊκή ηρωίδα Μαρία την Πενταγιώτισσα) κ.ά. Σ' ένα χωριό, το Αβορίτι, που δεν υπάρχει πια, γεννήθηκε και ο αγωνιστής της επανάστασης του 1821, Μακρυγιάννης.

[Επεξεργασία] Ιστορία

Η Δωρίδα στην αρχαία εποχή ονομαζόταν η περιοχή όπου σήμερα είναι τα χωριά Γραβιά, Καστέλια κλπ. Η σημερινή, ήταν η μισή τμήμα της Αιτωλίας και η άλλη τμήμα της Οζολαίας Λοκρίδας.

Τον καιρό της τουρκοκρατίας (και της κατοχής) η Δωρίδα, λόγω του δυσπρόσιτου εδάφους της, υπήρξε ασφαλές καταφύγιο και ορμητήριο για κάθε απελευθερωτική κίνηση.