Γιάννης Κεφαλληνός
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ο Γιάννης Κεφαλληνός (Αλεξάνδρεια Αιγύπτου, 12 Ιουλίου 1894 – Αθήνα, 27 Φεβρουαρίου 1957), γνωστός και ως Jean Kefalinos, ήταν διακεκριμένος έλληνας χαράκτης, σχεδιαστής βιβλίων και καθηγητής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας.
Πίνακας περιεχομένων |
[Επεξεργασία] Βιογραφία
Οι γονείς του Κεφαλληνού ήταν ευκατάστατοι αστοί με καταγωγή από την Κεφαλλονιά και την Χίο και είχαν άλλα όνειρα για τον γιο τους. Ο νεαρός Κεφαλληνός ξεκίνησε σπουδές μηχανικού στην Γάνδη του Βελγίου. Όμως, παρά τις εξαιρετικές του επιδόσεις στα μαθηματικά και παρά τις παραινέσεις των γονέων του, ο Κεφαλληνός αποφάσισε να εγκαταλείψει τις σπουδές του στην Γάνδη για να σπουδάσει στο Παρίσι Ιστορία της Τέχνης και ζωγραφική.
Κατά την περίοδο 1914–1918 επέστρεψε στην Αλεξάνδρεια για να μείνει μακριά από την δίνη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Κατά την περίοδο αυτή δημιούργησε και τα πρώτα του χαρακτικά για το σατυρικό περιοδικό Μάσκα (1918). Με το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, επέστρεψε στο Παρίσι όπου συνέχισε να ασχολείται με την χαρακτική και την εικονογράφηση βιβλίων. Το 1922 εικονογράφησε το βιβλίο του Ζοζέφ Ριβιέρ (Joseph Rivière) Mer océane και δύο χρόνια αργότερα εικονογράφησε το βιβλίο του Ανατόλ Φρανς (Anatole France) Sur la pierre blanche.
Το 1930 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και το 1931 ανέλαβε το Εργαστήριο Χαρακτικής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Στο Εργαστήριο του, το οποίο ήταν μία όαση δημιουργική και δημοκρατική σε δύσκολους καιρούς, φοίτησαν μεγάλοι κατοπινοί έλληνες χαράκτες όπως η Βάσω Κατράκη, ο Κώστας Γραμματόπουλος, ο Τάσσος (Αλεβίζος), ο Γιάννης Μόραλης, ο Γιώργος Βαρλάμος, ο Τηλέμαχος Κάνθος και άλλοι πολλοί.
Αν και δεδηλωμένος ειρηνιστής, με την κήρυξη του πολέμου του 1940, ο Κεφαλληνός έθεσε το Εργαστήριό του και τους μαθητές του στην υπηρεσία της μαχόμενης Ελλάδας εκδίδοντας αφίσες με πατριωτικό/προπαγανδιστικό περιεχόμενο. Το 1943 συνελήφθη και φυλακίστηκε, επειδή τρεις ξυλογραφίες του με θέμα την πείνα, τις οποίες παρουσίασε στην Γ΄ Καλλιτεχνική Επαγγελματική Έκθεση, ενόχλησαν τις ιταλικές Αρχές κατοχής. Αργότερα τάχθηκε ανοιχτά υπέρ του αγώνα της Κύπρου για ανεξαρτησία από τους Βρετανούς.
Κατά την περίοδο 1950–1954 ασχολήθηκε με τον σχεδιασμό γραμματοσήμων για λογαριασμό των ΕΛΤΑ. Σχεδίασε επίσης μία γραμματοσειρά με την επωνυμία Θεόκριτος για την έκδοση του λευκώματος Δέκα λευκαί λήκυθοι του Μουσείου Αθηνών (1956).
Από το 1954 μέχρι τον θάνατό του (1957) διετέλεσε διευθυντής της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών.
[Επεξεργασία] Το έργο του
Ο Κεφαλληνός, «ο σιωπηλός» όπως τον αποκάλεσε ο Παντελής Πρεβελάκης και «ο Καλογιάννης» όπως τον αποκαλούσαν οι δικοί του, δεν φρόντισε για την προβολή του έργου του. Τα δημιουργήματά του είναι διάσπαρτα εδώ και εκεί, κυρίως σε βιβλία που σχεδίασε και εικονογράφησε. Τέτοια βιβλία είναι οι Σκλάβοι στα δεσμά τους του Κώστα Βάρναλη (1928), Ο θάνατος του Μεδίκου του Παντελή Πρεβελάκη (1939)., Το παγώνι του Ζαχαρία Παπαντωνίου (1946), η Ασκητική του Νίκου Καζαντζάκη (1927), κ.ά.
Το έργο του Κεφαλληνού προσμετράται επίσης από την επιρροή που είχε στους μαθητές του. Και ήταν οι μαθητές του που φρόντισαν να γίνει μία αναδρομική έκθεση στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών λίγους μήνες μετά τον θάνατό του. Σήμερα το έργο του Κεφαλληνού, το οποίο διακρίνεται για την αρτιότητά του και τον πρωτοποριακό του δυναμισμό, είναι πλέον γνωστό χάρη στις άοκνες προσπάθειες του Εμμανουήλ Χ. Κάσδαγλη, που πρόβαλε εκτενώς το έργο του μεγάλου έλληνα χαράκτη.
[Επεξεργασία] Προτεινόμενη βιβλιογραφία
- Ε. Χ. Κάσδαγλης, Γιάννης Κεφαλληνός ο χαράκτης, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Αθήνα 1991, σελ. 572. ISBN 9602500328.
- Γ. Κεφαλληνός, Αλληλογραφία 1913-1952, Κείμενα, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Αθήνα 1991, σελ. 431. ISBN 9602500301.
[Επεξεργασία] Εξωτερικές συνδέσεις
- Έλληνες χαράκτες στον 20ό αιώνα Άρθρο του Η. Μόρτογλου στην εφημερίδα Ριζοσπάστης, 20 Απριλίου 2003.
- Η χαρακτική και η γλυπτική κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου Από το Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού.
- Ελληνική χαρακτική Αναφορά στους πιο γνωστούς έλληνες χαράκτες (δυστυχώς με πολλές αβλεψίες).
- Ελληνική χαρακτική Άρθρο της Νέλλης Κυριαζή με αφορμή σχετική έκθεση στην Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων.
