Крытычная маса (рух)

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі.

Гэты артыкул пра публічны рух роварыстаў. Тэрмін зь ядзернай фізыкі апісаны ў артыкуле крытычная маса (фізыка).

Крытычная маса ў Сан-Францыска, 29 сакавіка, 2005

Крытычная маса — сустрэча ў адным месцы значнай колькасьці роварыстаў, якія арганізавана рухаюцца па горадзе.

Першы сумесны заезд быў у 1992 у горадзе Сан-Францыска. З таго часу рух пашырыўся па ўсім сьвеце і зараз такія падзеі адбываюцца больш чым ў 300 гарадах, звычайна ў апошнюю пятніцу кожнага месяца.

Крытычная маса ня мае ніякіх мэтаў, акрамя як атрымаць задавальненьне ад сустрэчы з аднадумцамі і адчуць пачуцьцё большай бясьпекі ў гуртовым праезьдзе. Сумесныя заезды прызначаны таксама для таго, каб прыцягнуць увагу грамадзкасьці, гарадзкіх уладаў і аўтамабільных кіроўцаў. Таму ўдзельнікі часта ярка апранаюцца, аздабляюць ровары сьцяжкамі з жартлівымі слоганамі, бразготкамі, пад час руху зьвіняць званкі, дудзяць дуды. Крытычную масу абвінавачваюць, што яны блякуюць шлях, ствараюць «коркі». Самі раварысты адказваюць: «мы не замінаем дарожнаму руху — мы ёсьць частка дарожнага руху». Пад час заездаў маса заўжды прапускае гарадзкі публічны транспарт і аўтамабілі хуткай і пажарнай дапамогі.

Крытычная маса адрозьніваецца ад многіх іншых грамадзкіх рухаў тым, што ня мае герархіі, там няма сходаў, лідэраў, сяброўскіх унёскаў. Гэты рух называюць «арганізаванае супадзеньне». Усё, што патрэбна для існаваньня руху — дастаткова вялікая колькасьць чалавек, якія ведаюць месца і час, каб згуртавацца і разам стварыць «крытычную масу». Маршрут праезду выбіраецца або загадзя або перад пачаткам, і можа зьмяняцца падчас самога заезду.

Назва «крытычная маса» была ўпершыню ўжытая амэрыканскім дызайнэрам Джорджам Блісам (George Bliss), калі той наведаў Кітай. Ён заўважыў, што матацыклісты і роварысты маюць просты спосаб самарэгуляваньня некіроўных скрыжаваньняў. Кіроўцы накопліваюцца на адным канцы пакуль іх колькасьць не дасягне «крытычнай масы» і яны ня змогуць праехаць скрыжаваньне.