Mackenheim

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

Technische Yschränkung:
Dr koräkt Titel wär: »Mackene«

Dialäkt: Oberrhiinalemannisch (Kaiserstuehl - 10 km südeschtlig vu Mackene)

Mackene im elsässische Riäd

Mackene isch e elsässischi Gmein im Riäd - 14 Killemetter südeschtlig vu Schlettstadt un nit ganz 4 km vum Rhiin. S lit 175 Metter iber em Meer. Dr standardditsch un dr offiziäll franzesisch Namme isch Mackenheim.

S Dorf het hit noch gnapp 700 Iiwohner; diä meischte schaffe üswärts. D groß landwirtschaftlig Flächi vu däm Dorf (iber doisert Hektar) wird numme no näbeberueflig bewirtschaftet. Eigini Induschtrii hets nit. E Wagstum vu dr Bevelkerung het nit kenne stattfinde, wel noch ere Flurbereinigung in dr 80er Johr kenni kummunale Boiplätz am Rand vum Ort hän kenne üsgwiise wäre. Vu däne fascht 700 Iiwohner sin hit ungfähr 50 Ditschi un ca. 50 Tirke un anderi Üsländer. Mackene het e Gsangverein, e Theaterverein (mit elsässische Uffiährunge) un e Sportverein. Dr Theaterverein macht alli Johr e Gaschtspiil z Wyhl un z Däninge uf dr andere Sitte vum Rhiin.

Dr Ort isch scho im 8./9. Johrhundert entstande. Zwische nem 14. un em 18. Johrhundert isch s Dorf ufdeilt gsii: s Oberdorf het zum Gloschter St. Stefan z Stroßburg ghert, s Unterdorf zum Bischof vu Stroßburg. D alt Pfarrkich - hit numme no d Kapälle vum Gottsacker - isch romanisch (üs em 12. Johrhundert).

[ändere] S Riädminschter

S Riädminschter z Mackene

Ebis ganz bsunders isch z Mackene si Riädminschter (Cathédrale du Ried). Im 19. Johrhundert het Mackene 1.000 Iiwohner gha, do drvu 150 Jude. D alt Kirch isch z glei gsii un het hegschtens fir 500 Iiwohner glängt. Do het dr Burgemeischter Göpfert versuecht, bi dr Beherde dr Boi vun ere neije Kirch z erreiche un isch no iber 20 Johr Kampf un Verhandlung aü erfolgrich gsii. Fir d neij Kirch het im Ort e Büürehof miäße abdrage wäre, zum Blatz schaffe, dr isch an ere andere Stell wider ufboije wore. Drno het mer zwische 1864 un 1866 d neij Kirch St. Sebastian ufboie. D alt Kirch isch jetz numme no Friidhofskapälle. D Genämmigung vu dr Beherde isch dra ghängt, ass glichzittig e Synagog fir d Jude am Ort het miäße boije wäre. So sin also beidi Boiwärk (Gebej) vum Architekt Ringeisen entworfe un boit wore. D Synagog isch anne 1867 fertig wore. Zum diä Boite zahle hän miäße viil Spände fliäße un d kommunal Stiir fir diä richere Büüre aghobe wäre. Aü hit unternimmt d Gmein no grossi Asträngunge zum d Kirch erhalte.

D Kirch isch im neogotische Stil ghalte un in viil Lit dunkt si fir eso e glei Dorf viil z groß. Mer nännt diä Kirch mit Rächt s Riädminschter. Im Innere isch si sparsam bemolt; si het ihre ürspringlig Charakter aü noch em 2. vatikanische Konzil bhalte un wird hit gschitzt.

Bsunders isch aü s Glitt vu dr 6 Kircheglocke, wu mer am Sunntig am Zwelfi ka here. Zum d Keschte vu dr Kirch kenne zahle wäre aü elimol wältligi Konzert drin verastaltet.

[ändere] Dr israelitisch Friidhof

Dr israelitisch Friidhof bi Mackene

Vu dr Mackenemer Jude sin in dr 80er Johr diä letschte furtzoge. D Synagog isch inne nimmi sakral gnutzt un üsgstattet, si isch jetze e Kinderschuel (école maternelle). Sitter e baar Johr isch dr Judefriidhof üsserhalb vu Mackene ins Inträssi vu dr Effentligkeit un vu dr Wisseschaft gruckt un vu sinem mannshoche Bewugs frei gmacht un härgrichtet wore. Do sin sitter 1669 Grabstei erhalte, dr Friidhof isch aber scho lenger benutzt wore. Dä Blatz isch vu verschiidene elsässchische israelitische Gmeine gnutzt wore, aber aü vu dr Briisacher Jude vu dr andere Sitte vum Rhiin.

Fir jedes, d Kich un dr Judefriidhof gits e äxtra Verein, wu sich fir dr Erhalt iisetzt.

[ändere] Quälle

E Vortrag vum Burgemeischter (Maire) Jean-Claude Spielmann am 14. 5. 2006 im Riädminschter un e Vortrag vum Günter Boll am gliche Dag uf em Judefriidhof.