Karl Schenk
Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
 |
Der Artikel isch im Dialäkt „Züridütsch (See)“ gschriibe worde. | |
De Johann Karl (au: Carl) Emmanuel Schenk (* 1. Dezember 1823 in Bern; † 18. Juli 1895 au in Bern) isch reformierte Pfarrer und Schwiizer Bundesrat gsii.
Er isch als Sohn vom us Signau im Emmital schtammende Mechanikus Christian Schenk gebore. Mit elf Jahre isch er Vollwaise gsii und hät siini Jugend imene Internat in Korntal (Württemberg) verbracht.
Bald hät er wiiti Wanderige undernaah, u.a. bis uf Venedig, wo siin Brüeder als Güüsser gschaffet hät. Vo 1839 bis 1842 hät er s Gymnasium in Bern bsuecht, und hät denaa es Theologieschtudium aagfange, wo er bereits mit 22 Jahre abschlüüsse hät chönne. 1845 isch er Vikar und schpäter Pfarrer in Schüpfe worde, wo er 1848 d Elise Kähr ghüüratet hät. Si hät ihm neun Chind gschenkt, vo dene sind zwei als Chliichind gschtorbe.
Scho während siiner Schtudentenziit hät er sich mit em radikale Liberalismus aagfründet und hät sich au als Pfarrer daezue bekännt. Er hät sich vor allem i dr Sozial- und Schuelpolitik engagiert. Mit 32 Jahre isch er als Nachfolger vom Jakob Stämpfli in Berner Regierigsrat gwählt worde. Am 12. Dezember 1863 isch er widerum ihm siin Nachfolger im Bundesrat worde und isch in dem Amt blibe bis zu siim Tod. Während der Amtsziit isch er de folgende Departement vorgschtande:
- 1865: Departement vom Innere
- 1865: Politischs Departement
- 1866-1870: Departement vom Innere
- 1871: Politischs Departement
- 1872: Departement vom Innere
- 1872: Finanzdepartement
- 1873: Departement vom Innere
- 1874: Politischs Departement
- 1875-1877: Iisebahn- und Handelsdepartement
- 1878: Politischs Departement
- 1879-1884: Departement vom Innere
- 1885: Politischs Departement
- 1886-1895: Departement vom Innere
Er isch Bundespräsident gsii i de Jahre 1865, 1871, 1874, 1878, 1885 und 1893 und Vizepräsident i de Jahre 1864, 1870, 1873, 1877, 1884 und 1892.
De Schenk hät wesentlich zur Überwindig vo dr Finanzkrise biitreit, wo dur de Bau vom Gotthardtunnel entschtande isch, hät d Alkoholgesetzgebig reguliert, hät d Induschtrie gförderet, hät sich mit dr Arbeiterfraag befasst und hät sich für d Kultur iigsetzt. Uf siini Initiative hii sind s Schweizerische Landesmuseum und d Schweizerischi Landesbibliothek entschtande. Ein Misserfolg hät er bim Versuech vonere nationale Vereinheitlichung vom Schuelwesen erlebt.
Au als Bundesrat isch de Schenk en begeischterte Wanderer blibe. Wo er eimal mit siine Söhn z Fuess vom Genfersee uf Marseille greist isch, isch er wege Landschtriicherei verhaftet worde und isch erscht dänn wider frei choo, wo er em beschämte Präfekt siin Diplomateuusweis zeigt hät.
Wo er eme taubschtumme Bettler es Almose hät welle geeh, isch er am 8. Juli 1895 us ere offene Kutsche gschtürzt und hät debii e derart schweri Hirnerschütterig erlitte, dass er nümme zu Bewusstsii choo isch und zehn Tag schpäter gschtorbe isch.
De Schenk isch de Bundesrat mit der längschte Amtduur. Er isch insgesamt 31 Jahr i dem Amt gsii.
[ändere] Weblinks
| Vorgänger Jakob Stämpfli |
Mitgliid im Schwiizer Bundesrat 1864-1895 |
Nachfolger Eduard Müller |
| Persoonedaate | |
|---|---|
| NAME: | Schenk, Karl |
| ALTERNATIVNAMEN: | |
| KURZBESCHREIBUNG: | Schweizer Politiker der FDP |
| GEBURTSDATUM: | 1. Dezember 1823 |
| GEBURTSORT: | Bern |
| STERBEDATUM: | 18. Juli 1895 |
| STERBEORT: | Bern |
Der Artikel basiert uf ´ra freie Ibersetzung vum Artikel „Karl Schenk“ us dr dytsche Wikipedia.
