Tiểu bộ kinh

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Thánh điển Phật giáo

Kinh Bát-nhã kinh Bát-nhã tâm kinh Bát thiên tụng bát-nhã kinh Kim Cương kinh Tiểu phẩm bát-nhã kinh Đại phẩm bát-nhã kinh Pháp Hoa kinh Hoa Nghiêm kinh Lăng-nghiêm kinh A-di-đà kinh Kim quang minh kinh Đại Nhật kinh Thắng Man kinh Thập địa kinh Duy-ma-cật sở thuyết kinh Giải thâm mật kinh Nhập Lăng-già kinh Bộ kinh & A-hàm kinh Trường bộ Trung bộ Tăng chi bộ Tiểu bộ Tương ưng bộ Từ kinh Bản sinh kinh Tứ niệm xứ kinh Luận A-tì-đạt-ma Bảo tính luận Bồ-đề đạo đăng luận Câu-xá luận Du-già sư địa luận Duy thức nhị thập tụng Đại thừa khởi tín luận Nhập Bồ-đề hành luận Nhiếp đại thừa luận Tập Bồ Tát học luận Nhiếp chân thật luận Tập lượng luận Thành duy thức luận Trung quán luận Thanh tịnh đạo luận

Tiểu bộ kinh (zh. 小部經, pi. khuddaka-nikāya) là bộ thứ năm của năm Bộ kinh trong Kinh tạng (pi. sutta-piṭaka) văn hệ Pali, gồm có 15 phần:

1. Tiểu tụng (zh. 小頌, pi. khuddaka-pātha): bao gồm quy định về thực hành nghi lễ;
2. Pháp cú kinh (zh. 法句; pi. dhammapada): gồm 426 câu kệ trong 26 chương về các nguyên lí căn bản đạo Phật, được lưu truyền rộng trong các nước theo Thượng toạ bộ;
3. Tự thuyết (zh. 自說, pi. udāna): gồm 80 bài giảng của đức Phật. Điểm đặc biệt ở đây là những lời tự nhiên Phật thốt ra dạy, không phải vì được người khác hỏi. Thế nên cũng gọi là Vô vấn tự thuyết.
4. Như thị ngữ (zh. 如是語, “Tôi nghe như vầy”; pi. itivuttaka) gồm các kinh dựa trên hỏi đáp với đức Phật;
5. Tập bộ kinh (zh. 集部經, pi. sutta-nipāta): một trong những kinh điển cổ nhất, đặc biệt có giá trị văn chương cao;
6. Thiên cung sự (zh. 天宮事, pi. vimāṇa-vatthu): kể lại 83 truyền thuyết nêu rõ, có một đời sống phạm hạnh sẽ được sinh vào cõi của chư Thiên (sa., pi. deva);
7. Ngạ quỷ sự (zh. 餓鬼事, pi. peṭa-vatthu): nói về sự tái sinh làm ngạ quỷ sau một cuộc đời nhiều ác nghiệp;
8. Trưởng lão tăng kệ (zh. 長老僧偈, pi. thera-gāthā): ghi lại 107 bài kệ của các vị Thượng toạ (pi. thera);
9. Trưởng lão ni kệ (zh. 長老尼偈, pi. therī-gāthā): gồm 73 bài kệ của các vị ni trưởng lão (pi. therī);
10. Bản sinh kinh (zh. 本生經, pi. jātaka);
11. Nghĩa thích (zh. 義釋, pi. niddesa): luận giải về Tập bộ kinh (pi. suttanipāta), phần thứ 5;
12. Vô ngại giải đạo (zh. 無礙解道, pi. paṭisambhidā-magga): luận thuyết về vô ngại, theo phương pháp của A-tì-đạt-ma (pi. abhidhamma);
13. Thí dụ (zh. 譬喻, pi. apadāna): kể lại tiền kiếp các vị sư danh tiếng;
14. Phật chủng tính (zh. 佛種性, pi. buddhavaṃsa): truyện thơ kể đời sống 24 đức Phật có trước Phật Thích-ca;
15. Sở hạnh tạng (所行藏, pi. cariya-piṭaka): kể tiền kiếp đức Phật, trong đó nêu rõ trong các đời sống cũ, Ngài đã đạt mười Ba-la-mật-đa (pi. pāramitā).

[sửa] Tham khảo

• Das Lexikon der Östlichen Weisheitslehren, Bern 1986.
• Fo Guang Ta-tz'u-tien 佛光大辭典. Fo Guang Ta-tz'u-tien pien-hsiu wei-yuan-hui 佛光大辭典編修委員會. Taipei: Fo-kuang ch'u-pan-she, 1988. (Phật Quang Đại Từ Điển. Phật Quang Đại Từ Điển biên tu uỷ viên hội. Đài Bắc: Phật Quang xuất bản xã, 1988.)
• Hirakawa, Akira: A History of Indian Buddhism. From Śākyamuni to Early Mahāyāna. Translated and Edited by Paul Groner. University of Hawaii Press, 1990.