Wikipedia:Từ điển thuật ngữ

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Từ điển thuật ngữ liệt kê theo thứ tự chữ cái và giải thích những thuật ngữ hay sử dụng trong Wikipedia tiếng Việt.

Bảng chữ cái: A Ă Â B C D Đ E Ê F G H I J K L M N O Ô Ơ P Q R S T U Ư V W X Y Z

[sửa] A, Ă, Â

[sửa] Admin

Viết tắt của từ administrator trong tiếng Anh, nghĩa là người quản lý.

[sửa] B

[sửa] Bot

Viết tắt của robot trong tiếng Anh, đây là một phần mềm được dùng để tự động làm sửa đổi cho các bài trên Wikipedia.

[sửa] C

[sửa] D

[sửa] Data dump

Một hình thức viết đa số dùng nguyên văn bản của một nguồn khác mà không thay đổi văn phong, hình thức, không tạo ra liên kết đến các bài khác và các Wikipedia ngôn ngữ khác. Đây là hình thức viết mà các thành viên Wikipedia không hài lòng nhất.

[sửa] Đ

[sửa] E, Ê

[sửa] F

[sửa] FSF

Free Software Foundation

[sửa] G

[sửa] GFDL

Cũng thường được viết là GNU FDL. Chữ viết tắt của GNU Free Documentation License. Nghĩa tiếng Việt tạm dịch là "Giấy phép Sử dụng Văn bản Tự do GNU". Đây là một văn bản có giá trị pháp lí chiếu theo khái niệm miễn quyền tác giả (copyleft) đã được Quỹ Nhu liệu Miễn phí FSF vận động cho trở thành hiện thực theo dự án của GNU.

[sửa] GNU

Đọc là [nuː]. Là chữ viết tắt của GNU's Not UNIX. Đây là hệ thống chương trình cho phép sử dụng những phần mềm của UNIX một cách miễn phí. Được phát triển bởi FSF.

[sửa] H

[sửa] I

[sửa] K

[sửa] L

[sửa] M

[sửa] Miễn quyền tác giả

Tiếng Anh gọi là copyleft. Trái ngược với khái niệm quyền tác giả (copyright). Khái niệm miễn tác quyền này được FSF chủ trương vào năm 1984. Đây là một khái niệm cho phép người sử dụng có thể trích dẫn, thay đổi hay tái phân phát nội dung cũng như những nguồn sản phẩm mà không cần phải xin phép tác giả.

[sửa] MediaWiki

Là chương trình mà từ điển bách khoa Wikipedia đang sử dụng để vận hành.

[sửa] N

[sửa] NPOV

Viết tắt của Neutral Point Of View →Thái độ trung lập

[sửa] Người quản lý

Người quản lý là thành viên tham gia có một số chức năng đặc biệt để giúp Wikipedia tiếng Việt phát triển. Chỉ có người quản lý mới có thể thao tác được một số chức năng đặc biệt để quản lý cũng như vận hành dự án. Xu hướng chung hiện tại của cộng đồng Wikipedia là nên hạn chế quyền hành của người quản lý để khía cạnh khách quan cũng như tính cộng đồng của dự án được nâng cao.

[sửa] O, Ô, Ơ

[sửa] P

[sửa] Phá hoại

[sửa] Q

[sửa] Quyền tác giả

Quyền tác giả là quyền được bảo đảm cho người đã sáng tác ra tác phẩm nào đó. Đây là một khái niệm về quyền sở hữu trí tuệ. Công ước Brene là một trong những công ước quốc tế bảo vệ quyền này ở mức tối thiểu trên quy mô quốc tế. Việt Nam đã chính thức kí kết vào Công Ước này vào ngày 26/10/2004.

[sửa] R

[sửa] S

[sửa] Sysop

→Người quản lý

[sửa] T

[sửa] Tên miền không gian

Tên miền không gian là những tên miền trong địa chỉ đường dẫn của Wikipedia. Tiếng Anh gọi là namespace. Những tên miền không gian hiện thời là:

-2. Media
-1. Special
0. (Chính)
1. Talk
2. User
3. User talk
4. Wikipedia
5. Wikipedia talk
6. Image
7. Image talk
8. MediaWiki
9. MediaWiki talk
10. Template
11. Template talk
12. Help
13. Help talk
14. Category
15. Category talk

Xem Help:Namespace ở Meta đế đọc thêm.

[sửa] Thái độ trung lập

Tiếng Anh là Neutral Point Of View (NPOV). Đây là một trong những nguyên tắc hoạt động quan trọng nhất của dự án Wikipedia này. Những bài viết trong Wikipedia được yêu cầu phải có cách nhìn khách quan không có thiên kiến. Wikipedia rất được nhiều người trên thế giới sử dụng, do đó người viết phải dự trù trước nhiều tình huống với những nhận thức giá trị khác nhau để có một cách nhận thức công bằng và đầy thiện chí.

[sửa] Thể loại

Một loại trang của vùng tên miền không gian Category, nơi mà các bài có mục đề liên quan được liệt kê. Một bài có thể được xếp vào nhiều thể loại (thí dụ, Thổ Nhĩ Kỳ có thể thuộc cả Thể loại:Châu Âu và Thể loại:Châu Á). Một thể loại cũng có thể thuộc một hay nhiều thể loại lớn hơn; thể loại lớn là "thể loại mẹ" và thể loại nhỏ là "thể loại con" (thí dụ, Thể loại:Kiến trúc sư Áo và Thể loại:Kiến trúc sư Đức đều nằm trong Thể loại:Kiến trúc sư).

[sửa] Tôn trọng người khác

Người sử dụng Wikipedia tiếng Việt đến từ mọi nơi trên toàn thế giới. Do đó, nhiều khái niệm về nhân sinh quan, nhận thức lịch sử, quy chuẩn giá trị khác nhau sẽ xuất hiện do môi trường văn hoá, lịch sử cũng như hoàn cảnh sống là một chuyện tất yếu. Vì thế, mọi thành viên tham gia nên bày tỏ sự tôn trọng tới thành viên khác và cùng hướng tới một mục đích chung là biên soạn và phát triển từ điển bách khoa Wikipedia tiếng Việt.

[sửa] Tuân theo thông lệ

Dự án biên soạn từ điển bách khoa Wikipedia tiếng Việt này hoàn toàn không có một trụ sở biên soạn nhất định. Tất cả mọi thao tác đều được thực hiện dựa trên sự đóng góp của các thành viên tham gia trên toàn thế giới. Do đó, nếu cứ mỗi người một ý, một cách làm thì mọi thứ sẽ lộn xộn và trở nên vô hệ thống. Tuân giữ theo những thông lệ là một quy chuẩn đạo đức tối thiểu mà mọi thành viên tham gia nên giữ.

[sửa] Tập đoàn Wikimedia

Cũng còn gọi đơn giản là Wikimedia. Tiếng Anh gọi là Wikimedia Foundation Inc. Đây là một tập đoàn phi lợi tức (NPO) quán xuyến những dự án như Wikipedia (Từ điển bách khoa), Wiktionary (Từ điển từ vựng), Wikibooks (Thư viện), Wikiquote (Từ điển trích dẫn), Wikisource (Thư viện nguồn tài nguyên) hoạt động theo luật tổ chức phi lợi tức của tiểu bang Florida, Hoa Kỳ.

[sửa] Trang đặc biệt

• Trang mồ côi là một trang chưa được một trang nào khác liên kết đến.
• Trang ngẫu nhiên là trang tự động được phần mềm chọn ra một cách ngẫu nhiên trong danh sách của tất cả những trang, khi ấn nút "Trang ngẫu nhiên" ở mục "Dẫn lái".

[sửa] U, Ư

[sửa] V

[sửa] W

[sửa] Wikipedian

Thành viên tham gia phát triển dự án từ điển bách khoa Wikipedia.

[sửa] Wikimedian

Thành viên tham gia vào những dự án của Tập đoàn Wikimedia. Cùng phạm trù với Wikipedian.

[sửa] Wiki hóa

Định dạng bài bằng cách dùng thẻ đánh dấu (khác với văn bản thường hay HTML) và tạo các liên kết trong bài để chúng nối với các mục từ khác có trong Wikipedia.

[sửa] X

[sửa] Y