Tengwar
Z Wikipedii
Tengwar to alfabet wymyślony i opracowany przez J. R. R. Tolkiena, na potrzeby zapisu języków quenya i sindarin, występująych w Śródziemiu, fantastycznym świecie opisanym m.in. w jego trylogii Władca Pierścieni. Według księgi Silmarillion tengwar został wymyślony przez elfy w zamierzchłych czasach, a twórcą końcowej wersji tengwaru jest Fëanor.
W Śródziemiu, w opisanych przez Tolkiena czasach, Tengwar był w powszechnym użyciu i były nim zapisywane wszystkie najważniejsze języki (quenya, sindarin, Czarna Mowa, westron). Alfabet ten może jednak równie dobrze służyć do zapisu dowolnego innego języka, również polskiego. Jako ciekawostkę można podać fakt, że większość próbek tengwaru zapisanych przez samego Tolkiena to teksty w języku angielskim.
Przykłady tekstów zapisanych tengwarem znajdujemy oczywiście głównie w publikacjach Tolkiena - w samym Władcy Pierścieni, w innych książkach jak np. w zbiorze pieśni The Road Goes Ever On (wiersze Namárië i A Elbereth), w listach, na ilustracjach i wielu innych. Wiele przykładów i opisów pisma tengwarowego znajdujemy w tekstach Tolkiena opublikowanych przez jego syna, Christophera Tolkiena, w 12 tomowym cyklu The History of Middle-earth. Tengwarowe manuskrypty i ilustracje autorstwa J.R.R.Tolkiena były również publikowane w czasopismach poświęconych językom elfów.
Tengwar jest prosty w zapisie, ponieważ składa się głównie z powtarzających się elementów - wszystkie najważniejsze litery-tengwy składają się z rdzenia - telco (krótkiego, przedłużonego, bądź opuszczonego) i łuku - lúva (w prawo, lewo, podwójne), a niektóre litery "posiadają" jeszcze podkreślenie brzuszka. Istnieją również litery (takie jak l, h, s czy z) o bardziej skomplikowanej konstrukcji.
Samogłoski (tehty) występują w formie kombinacji kropek, kresek i zawijasów położonych ponad spółgłoskami (przypomina to sposób zapisu w alfabetach takich jak hebrajski, czy arabski). Warto również wspomnieć, iż występuje także tzw. pełne pismo (pismo Beleriandu) w którym to samogłoski są osobnymi tengwami. Przykład pełnego pisma to np. inskrypcja na Zachodniej Bramie Morii.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
adûnaic • avari • Czarna Mowa • doriathrin • entyjski • drúedainicki • inglishmêk • khuzdul • mátengwië • nandorin • pierwotny język elficki • quenya • rohirricki • sindarin • taliska • telerin • valarin • westron • wspólnoeldariński • wspólnoteleriński •
Alfabetyczne: Łaciński • Arabski • Aramejski • Braille'a • Cirth • Cyrylica • Dewanagari • Etiopski • Fenicki • Głagolica • Gocki • Grecki • Gruziński • Hawajski • Hebrajski • Ormiański • Runiczny • Tengwar
Sylabiczne: Czirokeski • Dewanagari • Gurmukhi • Tybetański • Hiragana • Katakana • Tamilski • Tajski • Laotański • Bopomofo • Sojombo • Hangyl
Obrazkowe: Hieroglify • Pismo pierwotne
Chińskie: Kanji • Chińskie pismo tradycyjne • Chińskie pismo uproszczone • Hancha
Zobacz też: Alfabet • Systemy pisma CJK • Alfabet flagowy • Alfabet Morse'a