Hancha
Z Wikipedii
Nazwa koreańska | |
Transkrypcja poprawiona | Hanja |
Transkrypcja McCune'a-Reischauera | Hancha |
Transkrypcja polska | Hantcha |
Hangyl | 한자 |
Hancha | 漢字 |
Wymowa | |
IPA | |
Przybliżona polska |
Hancha (한자, 漢字; dosł. "znaki Han") lub Hanmun (한문; 漢文), czasami tłumaczone jako "znaki sinokoreańskie" to koreańska nazwa dla znaków chińskich (hanzi). Dokładnie rzecz biorąc, nazwa ta tyczy się tylko tych znaków, które zostały zapożyczone do języka koreańskiego a ich wymowa dopasowana do wymowy koreańskiej. W przeciwieństwie do japońskich kanji, znaki hancha nie były upraszczane i zachowały wygląd podobny do tradycyjnych znaków chińskich.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Hancha zyskała wielką popularność w Korei dzięki szybko rozprzestrzeniającemu się buddyzmowi. Jednakże to nie teksty religijne były głównym źródłem wiedzy o znakach, ale Cheonjamun (Klasyka Tysiąca Znaków). Hancha była jedynym systemem pisma aż do czasu kiedy król Sejong Wielki wprowadził w XV wieku hangyl. Jednakże wraz z wprowadzeniem hangyla nie zaprzestano nauczania starego systemu. Przed zaprojektowaniem hangyla próbowano bezskutecznie wprowadzać systemy Hyangchal (향찰 ; 鄕札), Gugyeol (口訣) i Idu (이두 ; 吏讀).
Oficjalnie od 1949 roku hancha nie jest używana w Korei Północnej. W Korei Południowej jest nadal w użyciu, jakkolwiek jej znaczenie maleje na korzyść hangyla.
[edytuj] Nauka
Hancha jest cały czas nauczana w szkołach średnich w Korei Południowej w trakcie nieobowiązkowych kursów. Edukacja zaczyna się na poziomie klasy 7 (w gimnazjum) i trwa aż do ukończenia szkoły średniej w klasie 12. W gimnazjum uczy się 900 znaków, kolejne 900 w szkole średniej. Kolejnych znaków naucza się na uniwersytetach.
[edytuj] Wymowa
Wymowa znaków hancha nie jest identyczna z ich chińskim odpowiednikiem. Przykładowo, 印刷 "druk, drukowanie" w dialekcie mandaryńskim języka chińskiego wymawia się yìnshuā, zaś w języku koreańskim inswae (인쇄). 女 ("kobieta") w mandaryńskim to nǚ, w koreańskim nyeo (녀) (w dialektach południowokoreańskich 女 wymawia się jako yeo (여), ze względu na zanik początkowego "n" poprzedzającego "i" lub "y").
[edytuj] Słownictwo
Poniższa tabela przedstawia różnice pomiędzy słowami koreańskimi a chińskimi
Polski | Chiński | Koreański (hancha) |
Koreański (hangyl) |
---|---|---|---|
list | 信 | 片紙 | 편지 (pyeonji) |
chusteczka | 草紙 | 休紙 | 휴지 (hyuji) |
prezent | 贈品 | 膳物 | 선물 (seonmul) |
rachunek | 帳單 | 外上 | 외상 (oesang) |
stół kuchenny | 餐桌 | 食卓 | 식탁 (siktak) |
czek | 支票 | 手票 | 수표 (supyo) |
wizytówka | 名片 lub 咭片 | 名啣 | 명함 (myeongham) |
pokojówka | 女傭 | 食母 | 식모 (singmo) |
odwołać, zakazać | 取締 | 休止 | 휴지 (hyuji) |
uczyć | 學習 | 工夫 | 공부 (gongbu) |
bardzo | 非常 | 大端 | 대단 (daedan) |
więzień | 囚犯 | 囚徒 | 수도 (sudo) |
Czasami słowa chińskie i koreańskie zbudowane są z tych samych znaków, ale ich kolejność jest zamieniona.
Polski | Chiński | Koreański (hancha) |
Koreański (hangyl) |
---|---|---|---|
południe* | 正午 | 午正 | 오정 (ojeong) |
kompas | 羅盤針 | 羅針盤 | 나침반 (nachimban) |
* Kolejnośc taka jak w języku chińskim (jeong-o) jest także często spotykana w języku koreańskim.
Niektóre sinokoreańskie słowa zaczerpnięte zostały z odczytania kun japońskich znaków kanji.
Polski | Japoński | Koreański (hancha) |
Koreański (hangyl) |
Chińska wymowa wyrazu koreańskiego |
Chiński |
---|---|---|---|---|---|
Aikido | 合気道 | 合氣道 | 합기도 |
合氣道 | 合氣道 |
ai.ki.do |
hap.gi.do | he.qi.dao |
|||
zbierać, organizować | 組み立て |
組立 | 조립 |
組立 | 組裝 lub 組合 |
ku.mi.ta.te | jo.rip | zu.li |
|||
wyprzedaż | 大売出し |
大賣出 | 대매출 |
大賣出 | 大拍賣 |
ō.uri.da.shi | dae.mae.chul | da.mai.chu |
|||
budynek | 建物 |
建物 | 건물 |
建物 | 建築物 lub 建物 |
tate.mono | geon.mul | jian.wu |
|||
szacowanie | 見積もり |
見積 | 견적 |
見積 | 估算 |
mi.tsu.mo.ri | gyeon.jeok | jian.ji |
|||
akcje (giełdowe) | 株式 |
株式 | 주식 |
株式 | 股份 |
kabu.shiki | ju.sik | zhu.shi |
|||
mecz | 試合 |
試合 | 시합 |
試合 | 比賽 |
shi.ai | si.hap | shi.he |
|||
procedura, proces | 手続き |
手續 | 수속 |
手續 | 程序 |
te.tsuzu.ki | su.sok | shou.xu |
[edytuj] Zobacz też
- kanji - japoński odpowiednik hancha
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Nauka znaków hancha online (w języku angielskim)
Alfabetyczne: Łaciński • Arabski • Aramejski • Braille'a • Cirth • Cyrylica • Dewanagari • Etiopski • Fenicki • Głagolica • Gocki • Grecki • Gruziński • Hawajski • Hebrajski • Ormiański • Runiczny • Tengwar
Sylabiczne: Czirokeski • Dewanagari • Gurmukhi • Tybetański • Hiragana • Katakana • Tamilski • Tajski • Laotański • Bopomofo • Sojombo • Hangyl
Obrazkowe: Hieroglify • Pismo pierwotne
Chińskie: Kanji • Chińskie pismo tradycyjne • Chińskie pismo uproszczone • Hancha
Zobacz też: Alfabet • Systemy pisma CJK • Alfabet flagowy • Alfabet Morse'a
Powstanie pisma chińskiego • Napisy na kościach wróżebnych • Napisy na brązach • Pismo wielkopieczęciowe • Pismo małopieczęciowe • Pismo kancelaryjne • Pismo trawiaste • Pismo bieżące • Pismo wzorcowe • Nushu
W innych krajach
Wietnam • Korea • Japonia • Liao (X-XIIw.) • Jin (XII-XII w.) • Xixia (XI-XIV w.)
Współczesne odmiany
Pismo tradycyjne • Pismo uproszczone