Alfabet arabski
Z Wikipedii
Alfabet arabski - alfabetyczne pismo używane do zapisu języka arabskiego. Powstało z nabatejskiej odmiany pisma aramejskiego.
Najstarsze zabytki pochodzą z IV wieku n.e. (inskrypcje z Rammu i An-Namara). Istnieje wiele odmian pisma arabskiego. Do najważniejszych należą pismo kwadratowe (kufickie) i okrągłe (naschi). Pismo arabskie rozpowszechnione jest w krajach muzułmańskich.
Zapisywane jest z prawa na lewo. Ma 18 podstawowych znaków, które po uzupełnieniu jedną, dwiema lub trzema kropkami tworzą 28 liter oznaczających spółgłoski. Litery mogą mieć różne formy w zależności od pozycji w wyrazie (początkowej, środkowej, końcowej albo izolowanej). Samogłoski są w piśmie arabskim pomijane, dlatego jest ono klasyfikowane jako abdżad. Czasami stosuje się jednak znaki samogłoskowe (w arabskich elementarzach i w Koranie).
Dekoracyjne zapisywanie wersów Koranu doprowadziło w ciągu ponad 1400 lat do powstania wielu szkół kaligrafii. W świecie arabskim kaligrafia uznawana jest za jedną z najwyższych form sztuki. Ma szczególne znaczenie, ponieważ przekazuje treść świętej księgi islamu.
Obecnie pisma arabskiego używa się także do zapisu języków niearabskich: perskiego, urdu, malajskiego, suahili, a do roku 1929 zapisywano nim także język turecki.
[edytuj] Alfabet arabski w Unikodzie
ز س ش ص ض ط ظ ع غ ف ق ك ل م ن ه و ى ي
[edytuj] Cyfry arabskie
W piśmie arabskim używa się dwóch rodzajów cyfr: standardowych arabskich oraz tak zwanych wschodnioarabskich, używanych w Iranie, Pakistanie oraz Indiach.
Cyfry arabskie w Europie | Standardowe cyfry arabskie |
Cyfry wschodnioarabskie |
---|---|---|
0 | ٠ | ۰ |
1 | ١ | ۱ |
2 | ٢ | ۲ |
3 | ٣ | ۳ |
4 | ٤ | ۴ |
5 | ٥ | ۵ |
6 | ٦ | ۶ |
7 | ٧ | ۷ |
8 | ٨ | ۸ |
9 | ٩ | ۹ |
pozycja w wyrazie: | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
samodzielnie | na początku | w środku | na końcu | nazwa | transkr. | dźwięk |
ﺀ | أ, إ, ؤ, ئ |
hamza | ʾ / ’ et ‚ | [ʔ] | ||
ﺍ | — | ﺎ | ʾalif | ā / â | [aː] | |
ﺏ | ﺑ | ﺒ | ﺐ | bāʾ | b | [b] |
ﺕ | ﺗ | ﺘ | ﺖ | tāʾ | t | [t] |
ﺙ | ﺛ | ﺜ | ﺚ | ṯāʾ | ṯ / th | [θ] |
ﺝ | ﺟ | ﺠ | ﺞ | ǧīm | ǧ / j / dj | [ʤ] |
ﺡ | ﺣ | ﺤ | ﺢ | ḥāʾ | ḥ | [ħ] |
ﺥ | ﺧ | ﺨ | ﺦ | ḫāʾ | ḫ / ẖ / kh | [x] |
ﺩ | — | ﺪ | dāl | d | [d] | |
ﺫ | — | ﺬ | ḏāl | ḏ / dh | [ð] | |
ﺭ | — | ﺮ | rāʾ | r | [r] | |
ﺯ | — | ﺰ | zāy | z | [z] | |
ﺱ | ﺳ | ﺴ | ﺲ | sīn | s | [s] |
ﺵ | ﺷ | ﺸ | ﺶ | šīn | š / sh | [ʃ] |
ﺹ | ﺻ | ﺼ | ﺺ | ṣād | ṣ | [sˁ] |
ﺽ | ﺿ | ﻀ | ﺾ | ḍād | ḍ | [dˁ], [ðˤ] |
ﻁ | ﻃ | ﻄ | ﻂ | ṭāʾ | ṭ | [tˁ] |
ﻅ | ﻇ | ﻈ | ﻆ | ẓāʾ | ẓ | [zˁ], [ðˁ] |
ﻉ | ﻋ | ﻌ | ﻊ | ʿayn | ʿ / ‘ | [ʔˤ] |
ﻍ | ﻏ | ﻐ | ﻎ | ġayn | ġ / gh | [ɣ] |
ﻑ | ﻓ | ﻔ | ﻒ | fāʾ | f | [f] |
ﻕ | ﻗ | ﻘ | ﻖ | qāf | q / ḳ | [q] |
ﻙ | ﻛ | ﻜ | ﻚ | kāf | k | [k] |
ﻝ | ﻟ | ﻠ | ﻞ | lām | l | [l] |
ﻡ | ﻣ | ﻤ | ﻢ | mīm | m | [m] |
ﻥ | ﻧ | ﻨ | ﻦ | nūn | n | [n] |
ﻩ | ﻫ | ﻬ | ﻪ | hāʾ | h | [h] |
ﻭ | — | ﻮ | wāw | w | [w] | |
ﻱ | ﻳ | ﻴ | ﻲ | yāʾ | y | [j] |
Spotyka się także dodatkowe znaki, samogłoski (zwykle niezapisywane w językach semickich), czy reprezentujące końcówki. Poniżej znajduje się tabela z niektórymi dodatkowymi znakami:
znak | przykład | nazwa | znaczenie |
َ | بَ | fatha | krótkie a |
ِ | بِ | kasra | krótkie i |
ُ | بُ | damma | krótkie u |
َ | بَا | fatha + alif | długie ā |
ِ | بِي | kasra + yā | długie ī |
ُ | بُو | damma + wāw | długie ū |
ْ | يْمُو | sukūn | brak samogłoski |
ّ | دُرِّسَ | šadda | podwojenie danej spółgłoski |
ٌ | سٌ | nuncja | końcówka -un (podwojona damma) |
اَلْ | اَلْ | rodzajnik al-, określa imię | |
ٌ / ُُ | końcówka -un, I przypadek imienia w stanie nieokreślonym | ||
ٍ | سٍ | końcówka -in, II przypadek (podwójna kasra) | |
ً | اً | końcówka -an, III przypadek (podwójna fatha) | |
اً | اً | końcówka -an, III przypadek (podwójna fatha), najczęściej z dodatkową literą alif | |
ﻻ | partykuła przecząca | jedna z partykuł przeczących [lā]; także samodzielna jako nie |
Zobacz też:
Linki zewnętrzne:
Alfabetyczne: Łaciński • Arabski • Aramejski • Braille'a • Cirth • Cyrylica • Dewanagari • Etiopski • Fenicki • Głagolica • Gocki • Grecki • Gruziński • Hawajski • Hebrajski • Ormiański • Runiczny • Tengwar
Sylabiczne: Czirokeski • Dewanagari • Gurmukhi • Tybetański • Hiragana • Katakana • Tamilski • Tajski • Laotański • Bopomofo • Sojombo • Hangyl
Obrazkowe: Hieroglify • Pismo pierwotne
Chińskie: Kanji • Chińskie pismo tradycyjne • Chińskie pismo uproszczone • Hancha
Zobacz też: Alfabet • Systemy pisma CJK • Alfabet flagowy • Alfabet Morse'a