Dúnedain

In de fictieve wereld van J.R.R. Tolkien zijn de Dúnedain (enkelvoud: Dúnadan) een volk van Mensen. Het woord Dúnedain is Sindarijns en betekent Mensen van het Westen of Mensen van Westernisse.

Tot dit volk behoorden Aragorn en zijn voorvaderen Elendil en Isildur.

[bewerk] Geschiedenis

De Dúnedain waren de afstammelingen van de Edain, die in de Eerste Era aan de zijde van de Elfen een zware strijd leverden tegen Morgoth. Na diens nederlaag werden de Edain beloond met het eiland Númenor en een lang leven. Zij waren echter, anders dan de Elfen, niet onsterfelijk. Ook werd hen door de Valar de toegang tot de Onsterfelijke Landen ontzegd. Er waren hechte en vriendschappelijke contacten tussen de Dúnedain van Númenor en de Eldar uit Tol Eressëa. De Dúnedain maakten van Númenor een machtig maritiem rijk en als gevolg daarvan wilden zij onsterfelijk worden om zo voor eeuwig de vruchten te kunnen plukken van hun machtige rijk. Aan het hof van Númenor ontstond er strijd tussen de Elendili (de Getrouwen), die absolute trouw aan de Valar en vriendschap met de Eldar wensten, en de Aanhangers van de Koning, die de Valar wilden tarten (o.a. door het gebruik van het Adûnaisch te bevorderen ten koste van het Sindarijns en Quenya) en op de een of andere manier de onsterfelijkheid wilden verkrijgen. Gedurende het tweede en het derde milennium van de Tweede Era waren de Dúnedain regelmatig betrokken bij oorlogen tussen de Elfen van Midden-aarde en Sauron. Númenor was een bondgenoot van koning Gil-galad van Lindon. In diezelfde tijd werden de Aanhangers van de Koning steeds sterker en keerden de koningen van Númenor zich steeds meer van de Valar af. Het was gebruikelijk dat de koning van Númenor een naam in het Quenya (Hoog-Elfs, de taal van de Noldor) aannam, maar na verloop van tijd nam de koning een naam aan in zowel het Quenya en het Adûnaisch, de moedertaal van de Dúnedain. In het jaar 2899 van de Tweede Era nam Ar-Adûnakhôr enkel nog een Adûnaische naam aan. In zijn geval was het aannemen van de naam een vorm van blasfemie, want Ar-Adûnakhôr betekende Heer van het Westen, een titel die was voorbehouden aan de machtigste Vala, Manwë. Zijn opvolgers, met uitzondering van Tar-Palantír, zetten deze trend voort. Onder het bewind van Ar-Pharazôn roerde Sauron zich in Midden-aarde. Ar-Pharazôn bouwde een grote armada en zeilde naar Umbar waar hij Sauron opdroeg zich aan hem te onderwerpen. Sauron (in de mooie gedaante van de man Annatar) deed dit en werd een belangrijk adviseur van Ar-Pharazôn. Hij corrumpeerde de koning en liet de tempel van Eru op de Meneltarma aan Morgoth wijden. Uiteindelijk zette hij Ar-Pharazôn aan tot het plegen van een verschrikkelijke heiligschennis, hij liet de koning de Onsterfelijke Landen binnenvallen. Op het moment dat Ar-Pharazôn en zijn mannen voet op de Onsterfelijke Landen zetten, liet Eru Númenor onder de golven zinken. Zo wist Sauron het machtigste koninkrijk van Midden-aarde alsnog te vernietigen.

Elendil en zijn zonen wisten te ontkomen en vluchtten naar Midden-aarde. De Elendili in Pelargir erkenden hem als hun koning en samen met zijn zonen stichtte Elendil de koninkrijken Gondor en Arnor. In Umbar woonden de afstammelingen van de Aanhangers van de Koning en zij stelden zich vijandig op tegen Elendil en zijn volk. Vanaf dat moment werden deze mensen niet meer tot de Dúnedain gerekend, maar tot de Zwarte Númenoreanen. Ook Sauron, machtig als hij was, had de val van Númenor overleefd en nu probeerde hij de Dúnedain te vernietigen voordat zij zich konden organiseren. De Dúnedain sloten vervolgens het Laatste Bondgenootschap van Elfen en Mensen met de Elfen o.l.v. Gil-galad. Na jaren van bittere strijd werd Sauron uiteindelijk verslagen, nadat Isildur de Ene Ring (waar Sauron zijn kracht aan ontleende) van de hand van Sauron te snijden.

In de eerste helft van de Derde Era bloeiden de koninkrijken van de Dúnedain. Door hun lange levensduur en hun geavanceerde beschaving werden de Dúnedain de Hoge Mensen genoemd, want geen ander Mensenvolk was zo ontwikkeld. Arnor in het noorden was echter dunbevolkt en na een korte burgeroorlog in het jaar 861 van de Derde Era zette daar het verval in. Gondor ontwikkelde zich tot het machtigste rijk van Midden-aarde. In het jaar 1100 van de Derde Era strekte Gondor zich uit van de Grijsvloed in het westen tot aan de Zee van Rhûn en Mordor in het oosten. Door decadentie geteisterd zette uiteindelijk ook daar het langzame verval in. In het jaar 1437 van de Derde Era werd Gondor opgeschrikt door de Broedertwist, een bloedige burgeroorlog waarin veel Dúnedain van zuiver Númenoreaans bloed omkwamen. Deze strijd en huwelijken met lagere Mensenvolkeren hadden tot gevolg dat de gemiddelde levensduur van de Dúnedain daalde. In het jaar 1636 van de Derde Era werden de landen van de Dúnedain getroffen door een grote pestepidemie. In het jaar 1974 van de Derde Era werd het koninkrijk Arthedain, het laatste Dúnedainkoninkrijk in Eriador, vernietigd. De erfgenamen van diens koningen gingen verder als stamhoofden van de noordelijke Dúnedain, een dolend en vechtend volk dat in een constante guerillastrijd was verwikkeld met de hernieuwde krachten van Sauron. Gondor raakte in het jaar 2050 van de Derde Era haar koning kwijt. Omdat hij geen erfgenamen had werd het land bestuurd door Stadhouders. In het jaar 2510 van de Derde Era werd Gondor bijna vernietigd door de Oosterlingen, maar de tijdige interventie van de Éothéod o.l.v. Eorl de Jonge redde het land van de ondergang. Sauron bleek echter steeds sterker te worden en ten tijde van de Oorlog om de Ring (3019 van de Derde Era) was heel Gondor ten oosten van de Anduin, inclusief de oude hoofdstad Osgiliath, in handen van Mordor gevallen. Achter de linies opereerden dappere Dúnedain, de Dolers van Ithilien, o.l.v. de zoon van de Stadhouder, Faramir.

Uiteindelijk waagden de strijdkrachten van Mordor een aanval op de hoofdstad van Gondor, Minas Tirith. De stad werd gered door het ingrijpen van de Rohirrim o.l.v. koning Théoden en de Dúnedain van het Noorden o.l.v. hun stamhoofd Aragorn. Vervolgens werd het gevecht naar Sauron gebracht en voor de Zwarte Poort werd er slag geleverd. De Dúnedain leken kansloos, maar toen Frodo de Ene Ring vernietigde werd de macht van Sauron beëindigd. Vervolgens werd Aragorn koning van Gondor en Arnor. Met het wegtrekken van de Elfen naar de Onsterfelijke Landen werden de Dúnedain het belangrijkste volk van Midden-aarde en hun koninkrijken bleven tot diep in de Vierde Era bloeien.

[bewerk] Uiterlijk

In de werken van Tolkien worden de Dúnedain beschreven als lange mensen met donker haar. Blond haar was relatief zeldzaam onder de Dúnedain, maar was dominant onder de verre neven van de Dúnedain, de Rohirrim.

Zoals al eerder vermeld was de levensduur van de Dúnedain langer dan die van andere Mensen. Ze verouderden ook zeer langzaam. Aragorn ziet er daarom ook uit als iemand die nog in de kracht van zijn leven stond, maar is in het verhaal al 87 jaar.