Alemannischer Separatismus
Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Im usserschwizer Doil vun em alemannische Schproochruum hönds im Mittelalter, nünzahnte und zwanzigschte Johrhudret Bschtrabbige gabbe sich dr Schwiiz azschliasse; nooch 1945 isch z Dütschland au e eigene schwäbisch-alemannische Staat agsträbt wore.
Dr Begriff Separatismus isch meischtens negativ belegt - wäge däm nänne sich diä Alemanne, wu vum ditsche (oder franzesische) Staat ewäg hän welle, aü nit Separatischte, sondern Autonomischte. Dr elsässisch Autonomismus isch in däm, wu folgt, nonit berucksichtigt, dr kunnt aber noch.
Inhaltsverzeichnis |
[ändere] Gschicht
[ändere] Bundschueh-Bewegig un Buurekriäg
Wo im füffzahnte Johrhudret in dr Bundschueh-Bewegung un im Burechriag d'Lüt nuitz meh vun em Adel sagge losse wönt, isch de Iitritt in d' Eidgnosseschaft iihne Option gsi. Aber kenni vu däne revolutionäre Bewegige het zum Erfolg gfiährt.
Diä Bewegige hän aber kei spezifischs alemannischs Bewußtsii gha; si hän sich vum e Aschluss an d Schwiz bstimmti Frejheite erhofft, wu in dr Eidgnosseschaft zum Deil verwirkligt gsii sin.
In einzelne andere Fäll hän sich dertemol Ortschafte un Landschafte im Norde vum Rhiin dr Eidgnooseschaft kenne aschliäße, so Schaffhuuse; aü Milhüse im Elsiss un Rottweil am Neckar sin yber langi Zitt de Eidgnosseschaft zuegwendet gsi.
[ändere] Noch em 1. Wältkriäg
Noch em And vun dr Habsburgische Doppelmonarchi hön d' Vorarlberger für dr Aschluss an d'Schwiiz gschtimmet. Am 11. 5. 1919 isch e Volksabstimmig gmacht wore, wu sich knapp 81 Prozänt drfir üsgsproche hän, ass mer mit dr Schwiz in Verhandlige iber d Biitrittsbedingige drittet. Mit ere zweite Abstimmig hätt sotte s Resultat bstätigt wäre.
D'Ostschwiz hets Intresse an Vorarlberg zoigt, abr dr Berner Bundesrot het gfircht, dass es Glichgwicht zwischa saini Loandstoil kunt vorlore geh. Drum sins dagega gsi.
[ändere] Noch em 2. Wältkriäg
Z Südditschland hets noch em 2. Wältkriäg verschiidini Plän gä, d Staatelandschaft im Südweschte z ändere. Däne Plän sin föderalischtischi Gedankestremige in dr Johrzehnt vorhär vorüsgange, wu aber dur d Nazi unterdruckt wore sin.
[ändere] Alpeland-Bewegig
- Dr Berhard Dietrich, dr Burgemeischter vu Singe, isch fir e "Alpeländischi Konförderation" iidrätte. Scho 1932 het er zu nere "alemannisch-schwäbisch-bajuvarische Landsmannschaft" ufgruefe, s glich het noch sinere Vorstellig fir dr großfränkisch Ruum solle gschähne. Wu dr Hitler dra kumme isch, het dr Dietrich drno mehrfach s Gfängnis vu inne känne glehrt.
Im Summer 1945 het er in dr Broschüre "Alpenland" agregt, ass mer e "südditsche, katholische un no Stämm gliiderete Bundesstaat" soll grinde. - Z Friiburg i.B. isch im Spotjohr 1945 um dr Dr. Josf Ruby e "Vereinigung Abendland" grindet wore, wu d "Alpenland"-Vorstellige vum Dietrich ibernumme het. "Abendland" isch fir dr eiropäisch Gedanke gstande, mer het letschtändlig e eiropäischi Einigung uf ferderalischtischer Basis welle.
- Z Bregenz het dr Burgermeischter Dr. Julius Wachter un witeri Vorarlbärger d Alpelandbewegig unterstitzt. Am 10. Oktober 1945 isch im Bregenzer Rothüüs schliäßlig s "Aktionskomitee des Alpenländischen demokratischen Bundes" grindet wore - Ziel: e Bundesstaat "Alpenland", wu vu Wien bis an dr Rhiin, vu dr Donau bis uf Südtirol hätt sotte goh. Obwohl niäme gsait het (gwagt het, z sage), d Schwiz un s Elsiss sott zu däm Budesstaat ghere, het sich d Prässi in dr Schwiz iber dä alemannisch Separatismus ungregt, z Frankrich het dr General de Gaulle persenlig d Rot Kart zeigt. Un aü z Eschtich un z Ditschland hets journalischtische Gegewind gä. Schliäßlig isch d Alpelandbewegung z Vorarlbärg vu dr franzesische Besatzigsmacht verbotte wore; do dermit isch jetz d Bewegig z Südditschland ellei gstande.
[ändere] Schwäbisch-Alemanischi Demokratii
Parallel zu un unabhängig vu dr Alpeland-Bewegig het dr Otto Feger, Stadtarchivar z Konschtanz, innerhalb vu wennige Wuche e Buech mit em Titel Schwäbisch-Alemannische Demokratie - Aufruf und Programm im Jünni 1946 uf dr Märkt brocht. Des Buech mit sinene 230 Sitte isch 1946 s uflagestärkscht Wärk in dr franzesische Besatzungszon wore.
In däm Ufruef un Brogramm riäft dr Feger drzue uf, e im Süde e Schlusstrich unter Imperialismus, Kriäg, Faschismus, Preußetum z ziäge un e eigene, schäbisch-alemannische Staat z grinde. Do hätt sotte s schwäbisch-alemannisch Sprochgebiit im spetere Bade-Wirttebärg drzue ghere, un - politisch schwiiriger zum durch z setze - Bayerisch-Schwabe. Dä Staat hätt sotte e demokratischi Innegliiderig ha - un dodrzue het im Feger a klar Vorbild vorgschwäbt: d Schwiz. Demokratischi Innepolitik hätt durch eiropäischi Üssepolitik ergänzt wäre solle - dä Staat hätt sich sälber in Frog gstellt, wänn e Iibindig in eiropäischi ferderalischtischi Strukture meglig gsii wär.
Erscht emol hätt dä Staat e Staat vu dr Alemanne si sotte - d Staatsbirgerschaft hätt sotte noch em Territorialbrinzip vergää wäre - des bedittet, ass Ortsfrämdi kei politischi Mitsproch gha hätte. Des het sich nit gege diä - nonit vorhandene - Flichtling grichtet, sondern gege diä, wu im Dritte Rich üs em Norde un Oschte riigstremt sin go kummidiäre.
Zu dr Staatsziil het aü d Pfläg vum Dialäkt solle ghere.
Am 17./18. Aügüscht 1946 isch z Singe uf d Initiativ vum Bernhard Dieterle dr "Schwäbisch-alemannischer Heimatbund" grindet wore. Diä Grindung isch vu iber 100 Teilnämmer vu iberall s Südbade, z Südwirttebärg un vu Lindau vollzoge wore - des sin unter dr Zitumständ dertemol nit wennig gsii. As Brogramm vum Heimatbund isch im Feger si Schwäbisch-alemannischi Demokratii agsähne wore.
Dr Heimatbund het in dr Monet druf in verschiidene Landgreis kenne Ortsverbänd grinde, aber er isch nit groß iber d Schicht vu dr Intelektuälle nüskumme - s Volk isch noch dr Erfahrige vum Nationalsozialismus nimmi fir politischi Nejerige z begeischtere gsii. D Entscheidig gege e Schwäbisch-Alemannischi Demokratii im Südweschte isch ändgiltig gfalle, wu klar wore isch, ass d alliiärte Bsatzigsmächt e weschtditsche Staat wänn grinde, wu alli drej Besatzigszone drin ufgoh hän solle.
[ändere] Unorganisiärti Stimmige
Anne 1999 sin 47 Prozänt vu 3.119 Vorarlberger, wu an ere Telefonumfrog vu Radio Vorarlberg mitgmacht hän, fir e Aschluss an d Schwiz gsii. As Grund hän si d Unzfriideheit mit der EU un Sympathiä zum Nit-EU-Land Schwiz gnännt. Zuedäm hän si gfercht, ass wänn Eschrich dr NATO biidrittet (was blant gsii isch), d Neutralität verlore goht. E andere Grund isch dr Unmuet iber dr groß Beamteapparat z Wien gsii.
Einzelpersone sympathisiäre aü im Badische mit eme Aschluss an d Schwiz (lueg Diskussion). Statischtike oder Umfroge do drzue gits nit.
[ändere] Weblinks
- Liebäugeln mit der Schweiz i dr Vorarlberger G'schicht
- 60 Jahre Schwäbisch-Alemannische Demokratie
- Umfrog z Vorarlbärg 1999
[ändere] Literatür
Jürgen Klöckler: "Das Land der Alemannen ...". Pläne für einen Heimatstaat im Bodenseeraum nach 1945. UVK, Konstanz 1999, ISBN 3-87940-638-3
