עסנווארג

פֿון װיקיפּעדיע

סאלאט

עסנווארג זיינען פארשידענע מאטעריאלן וואס ווערן אריינגענומען אין די בעלי חיים דורך דעם וואס זיי עסן זיי, דאס איז כדי זאלן זיי זיך אָנשעפן מיט ענערגיע און אנדערע וויכטיגע באדארפענישן (ווי פראטעינס, זאלץ און פארשידענע וויטאמינס). אויב די עסן זיינען גיסנדיג הייסט דאס "געטראנקען". מענטשן און א סך אנדערע בעלי חיים עסן סיי פלייש פון אנדערע בעלי חיים (ארגאניזם) (וואס זענען נישט פון איר מין), און סיי געוויקסן.

די פלאנצן (ברויכן צו עסן, נאר זיי קענען אויך) באקומען ענערגיע פון די זון.

[בעאַרבעטן] סארטן עסן

עסן איז דא פון פארשידענע סארטן, און יעדעס סארט העלפט דעם מענטש אין אן אנדערן וועג.

[בעאַרבעטן] די הויפט ענערגיע געבער

דגן: ווייץ, גערשטן, רייז, .....

[בעאַרבעטן] פראטין

[בעאַרבעטן] וויטאמינען

פרוכט און ירקות..

[בעאַרבעטן] סתם פאר געשמאק

קיכן, צוקערלעך, אייז קרעם....

[בעאַרבעטן] געטראנקען

וואסער

[בעאַרבעטן] אלקאהאל

[בעאַרבעטן] שאפן עסן

[בעאַרבעטן] פאנגען

פאנגען מיינט, כאפן אין די וועלדער ווילדע חיות. היינט אדעוועט מען די חיות אין פארמאכטע שטאלן און מען דארף נישט מער פאנגען.

[בעאַרבעטן] פלאנצען

[בעאַרבעטן] עסן פראצעסירונג

[בעאַרבעטן] קאכן

קאכן מיינט, מאכן די עסנווארג הייס אין קאכעדיגע וואסער צוליב די פאלגענע סיבות:

א זעלכע מאכלים וואס מען קען נישט עסן רויא און מען מוז זיי ווייך מאכן כדי זיי צו קענען עסן. ווי פלייש, לינזן, א.ד.ג.
מען קאכט פארשידענע מאכלים צוזאמען כדי צו אויסמישן א פאר טעמים צוזאמען וואס מאכט געשמאקער די עסן.

[בעאַרבעטן] באקן

* זעט מער באקן

באקן מיינט, אריינלייגן די עסנווארג אין א פארמאכטע אנגעהיצטע אויוון כדי צו פארברענען, אדער אַרט מאכן די מאכל. אין אלגעמיין באקט מען מעל געמישט מיט פארשידענע עלעמענטן צו מאכן ברויט, קוכן א.ד.ג.

כדי זאל די עסנווארג נישט שנעל פארברענט ווערן און כדי צו איבערלאזן פייכקייט אין די מאכל נאכן באקן, לייגט מען אריין אין די מאכל אויל.
כדי זאל די מאכל האבן א געשטעל און זאל נישט צאמפאלן, לייגט מען אריין אין איר אייער.

[בעאַרבעטן] פרעגלען

פרעגלען מיינט, אריינלייגן די עסנווארג אין א הייבש ביסל אויל כדי צו פארברענען, ארט מאכן און קאכן די עסנווארג. מען פרעגלט טשיפס, שניצל א.ד.ג.

[בעאַרבעטן] זאלצן

זאלצן מיינט, שיטן א הייבש ביסל זאלץ אויף די עסנווארג. איר צוועק איז:

צו אפהיטן עסנווארג זאלן נישט קאליע ווערן.
צו ארויסנעמען די בלוט פון די פלייש כדי צו כשר'ן וויבאלד עס איז פארבאטן אין די הלכה צו טרינקען בלוט.

[בעאַרבעטן] בראטן

בראטן מיינט, פארברענען די עסנווארג אויף עכטע פייער. דאס מאכט מען אויך כדי צו ארויס נעמען די בלוט פון די פלייש אויף צו כשר'ן די פלייש אויב מען האט דאס נישט געזאלצן ביז דריי טעג נאך'ן שעחטן.

[בעאַרבעטן] זויערן

זויערן מיינט, איינווייקן עסנווארג אין עסיק כדי צו אפהיטן די עסן אויף זייער א לאנגע צייט. ווי למשל אוגערקעס.

[בעאַרבעטן] פערמענטירן

[בעאַרבעטן] עסן ארום דער וועלט

פאלאפל אין ארץ ישראל
א גאנצער געבראטענער קעמל ביי די אראבער
די סאפיסטיקירטע עסן פון די פראנצויזן
די הימלישע געקעכצן ביי די אונגערישע
די שארפע מעקסיקאנער עסן
בארשט און הערינג ביי די רוסן
טשאלנט, קוגל, און געפילטע פיש ביי אשכנייזישע אידן

[בעאַרבעטן] דאס האנדל אין עסן

דער מענטש עסט פֿארמאל אין אלגעמיין 3 מאל א טאג: פרישטיק, מיטאג און נאכטמאל.

[בעאַרבעטן] געזעצן און רעגולאציעס

[בעאַרבעטן] פראבלעמען מיט עסן

[בעאַרבעטן] איבערוואג

[בעאַרבעטן] די ארימע לענדער אין אזיע

מקור: http://yi.wikipedia.org../../../%D7%A2/%D7%A1/%D7%A0/%D7%A2%D7%A1%D7%A0%D7%95%D7%95%D7%90%D7%A8%D7%92.html

קאַטעגאָריעס: עסנווארג | געטראנק