Phân loại họ Đại kích

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Bài này đưa ra phân loại đầy đủ nhất của họ Đại kích (Euphorbiaceae), phù hợp với các nghiên cứu di truyền ở mức phân tử gần đây nhất.

Mục lục

1 Quá khứ
2 Phân họ Acalyphoideae
3 Phân họ Crotonoideae
4 Phân họ Euphorbioideae
5 Xem thêm

[sửa] Quá khứ

Họ phức tạp này trước đây bao gồm 5 phân họ: Acalyphoideae, Crotonoideae, Euphorbioideae, Oldfieldioideae và Phyllanthoideae. Ba phân họ đầu tiên là các phân họ đơn noãn (một noãn) trong khi hai phân họ sau là đôi noãn (hai noãn).

Hiện nay, họ Euphorbiaceae cũ đã bị tách ra thành 5 họ như sau:

Họ Euphorbiaceae mới (nghĩa hẹp): Ba phân họ một noãn là Acalyphoideae (trừ tông Galearieae), Crotonoideae, Euphorbioideae,
Họ Pandaceae: Tông Galearieae (phân họ Acalyphoideae cũ) tạo ra phần lớn của họ mới này cùng với tông Centroplaceae (phân họ Phyllanthoideae cũ).
Họ Phyllanthaceae: Phân họ Phyllanthoideae hai noãn cũ (trừ tông Drypeteae và tông Centroplaceae)
Họ Picrodendraceae: Phân họ Oldfieldioideae hai noãn cũ.
Họ Putranjivaceae: Tông Drypeteae (phân họ Phyllanthoideae cũ).

Dưới đây là phân loại của họ Euphorbiaceae theo nghĩa mới (nghĩa hẹp).

[sửa] Phân họ Acalyphoideae

Tông Acalypheae: Có 12 phân tông và 32 chi
- Phân tông Acalyphinae: Có 1 chi
  - Acalypha (hay Acalyphes, Acalyphopsis, Calyptrospatha, Caturus, Corythea, Cupameni, Galurus, Gymnalypha, Linostachys, Mercuriastrum, Odonteilema, Paracelsea, Ricinocarpus, Schizogyne, Usteria)
- Phân tông Adrianinae: Có 2 chi
  - Adriana (hay Meialisa, Trachycaryon)
- Phân tông Claoxylinae: Có 5 chi
  - Claoxylon (hay Erythrochilus, Erythrochylus)
  - Claoxylopsis
  - Discoclaoxylon
  - Erythrococca (hay Athroandra, Autrandra, Chloropatane, Deflersia, Poggeophyton, Rivinoides)
  - Micrococca
- Phân tông Cleidiinae: Có 3 chi
  - Cleidion (hay Lasiostyles, Psilostachys, Redia, Tetraglossa)
  - Sampantaea
  - Wetria (hay Pseudotrewia)
- Phân tông Dysopsidinae: Có 1 chi
  - Dysopsis (hay Mirabellia, Molina)
- Phân tông Lasiococcinae: Có 4 chi
  - Clonostylis
  - Homonoia (hay Haematospermum, Lumanaja])
  - Lasiococca
  - Spathiostemon (hay Polydragma)
- Phân tông Lobaniliinae: Có 1 chi
  - Lobanilia
- Phân tông Macaranginae: Có 1 chi
  - Macaranga (hay Adenoceras, Mappa, Mecostylis, Pachystemon, Panopia, Phocea, Tanarius)
- Phân tông Mareyinae: Có 2 chi
  - Mareya
  - Mareyopsis
- Phân tông Mercurialinae: Có 3 chi
  - Mercurialis (hay Cynocrambe, Discoplis, Synema)
  - Leidesia
  - Seidelia
- Phân tông Ricininae: Có 1 chi
  - Ricinus - thầu dầu
- Phân tông Rottlerinae: Có 9 chi
  - Avellanita
  - Coccoceras
  - Cordemoya (hay Boutonia)
  - Deuteromallotus
  - Mallotus (hay Aconceveibum, Axenfeldia, Coelodiscus, Diplochlamys, Echinocroton, Echinus, Hancea, Lasipana, Plagianthera, Rottlera,Stylanthus)-chi Ba soi
  - Neotrewia
  - Octospermum
  - Rockinghamia
  - Trewia (hay Canschi, Trevia)
Tông Adelieae: Có 5 chi
- - Adelia (hay Ricinella)
  - Crotonogynopsis
  - Enriquebeltrania (hay Beltrania)
  - Lasiocroton
  - Leucocroton
Tông Agrostistachydeae: Có 4 chi.
- - Agrostistachys (hay Heterocalyx, Sarcoclinium)
  - Chondrostylis (hay Kunstlerodendron)
  - Cyttaranthus
  - Pseudagrostistachys
Tông Alchorneae: Có 2 phân tông và 7 chi
- Phân tông Alchorneinae: Có 4 chi
  - Alchornea (hay Bleekeria, Cladodes, Hermesia, Lepidoturus, Schousboea, Stipellaria)
  - Aparisthmium
  - Bocquillonia (hay Ramelia)
  - Orfilea (hay Diderotia, Laurembergia)
- Phân tông Conceveibinae: Có 3 chi
  - Conceveiba (hay Conceveibastrum, Conceveibum, Veconcibea)
  - Gavarretia
  - Polyandra
Tông Ampereae: Có 2 chi
- - Amperea (hay Leptomeria)
  - Monotaxis (hay Hippocrepandra, Reissipa)
Tông Bernardieae: Có 6 chi
- - Adenophaedra
  - Amyrea
  - Bernardia (hay Alevia, Bernarda, Bernhardia, Bivonia, Passaea, Phaedra, Polyboea, Traganthus, Tyria)
  - Discocleidion
  - Necepsia (hay Neopalissya, Palissya)
  - Paranecepsia
Tông Caryodendreae: Có 3 chi
- - Alchorneopsis
  - Caryodendron (hay Centrodiscus)
  - Discoglypremna
Tông Chaetocarpeae: Có 2 chi
- - Chaetocarpus (hay Gaedawakka, Mettenia, Neochevaliera, Regnaldia)
  - Trigonopleura (hay Peniculifera)
Tông Cheiloseae: Có 2 chi
- - Cheilosa
  - Neoscortechinia (hay Alcineanthus, Scortechinia)
Tông Chrozophoreae: Có 4 phân tông và 12 chi
- Phân tông Chrozophorinae: Có 1 chi
  - Chrozophora (hay Crossophora, Crozophora, Ricinoides, Tournesol, Tournesolia)
- Phân tông Ditaxinae: Có 5 chi
  - Argythamnia (hay Argithamnia, Argothamnia, Argyrothamnia, Argytamnia, Odotalon, Serophyton)
  - Caperonia (hay Acanthopyxis, Androphoranthus, Cavanilla, Lepidococea, Meterana)
  - Chiropetalum (hay Aonikena, Desfontaena, Desfontaina, Desfontainea)
  - Ditaxis (hay Aphora, Paxiuscula, Stenonia)
  - Philyra (hay Phyllera)
- Phân tông Doryxylinae: Có 4 chi
  - Doryxylon (hay Mercadoa, Sumbavia)
  - Melanolepis
  - Sumbaviopsis (hay Adisa, Adisca)
  - Thyrsanthera
- Phân tông Speranskiinae
  - Speranskia

Mercurialis annua

Tông Clutieae: Có 2 chi
- - Clutia (hay Altora, Cluytia, Clytia)
  - Kleinodendron
Tông Dicoelieae: Có 1 chi
- - Dicoelia
Tông Epiprineae: Có 2 phân tông và 9 chi
- Phân tông Epiprininae: Có 8 chi
  - Adenochlaena (hay Niedenzua, Centrostylis)
  - Cephalocroton
  - Cephalocrotonopsis
  - Cladogynos (hay Adenogynum, Baprea, Chloradenia)
  - Cleidiocarpon (hay Sinopimelodendron)
  - Epiprinus
  - Koilodepas (hay Caelodepas, Calpigyne, Coelodepas, Nephrostylus)
  - Symphyllia
- Phân tông Cephalomappinae: Có 1 chi
  - Cephalomappa (hay Muricococcum)
Tông Erismantheae: Có 3 chi
- - Erismanthus
  - Moultonianthus
  - Syndyophyllum
Tông Omphaleae: Có 1 chi
- - Omphalea (hay Duchola, Hebecocca, Hecatea, Neomphalea, Omphalandria, Ronnowia)
Tông Pereae: Có 1 chi
- - Pera
Tông Plukenetieae: Có 3 phân tông và 13 chi
- Phân tông Dalechampiinae: Có 1 chi
  - Dalechampia (hay Cremophyllum, Dalechampsia, Megalostylis, Rhopalostylis)
- Phân tông Plukenetiinae: Có 5 chi
  - Angostylis (hay Angostyles)
  - Astrococcus
  - Plukenetia (hay Accia, Angostylidium, Apopandra, Botryanthe, Ceratococcus, Elaeophora, Eleutherostigma, Fragariopsis, Hedraiostylus, Pseudotragia, Pterococcus, Sajorium, Tetracarpidium, Vigia)
  - Haematostemon
  - Romanoa (hay Anabaena, Anabaenella)
- Phân tông Tragiinae: Có 7 chi
  - Acidoton (hay Durandeeldia, Gitara)
  - Cnesmone (hay Cenesmon, Cnesmosa)
  - Megistostigma (hay Clavistylus)
  - Pachystylidium
  - Platygyna (hay Acanthocaulon)
  - Sphaerostylis
  - Tragia (hay Agirta, Allosandra, Bia, Ctenomeria, Lassia, Leptobotrys, Leptorhachis, Leucandra, Schorigeram, Zuckertia)
Tông Pogonophoreae: Có 1 chi
- - Pogonophora (hay Poraresia)
Tông Pycnocomeae: Có 2 phân tông và 7 chi
- Phân tông Blumeodendrinae: Có 4 chi
  - Blumeodendron
  - Botryophora (hay Botryospora, Botryphora)
  - Podadenia
  - Ptychopyxis (hay Clarorivinia)
- Phân tông Pycnocominae: Có 3 chi
  - Argomuellera (hay Neopycnocoma, Wetriaria)
  - Droceloncia
  - Pycnocoma (hay Comopyena)
Tông Sphyranthereae: Có 1 chi
- - Sphyranthera

[sửa] Phân họ Crotonoideae

Tông Adenoclineae: Có 2 phân tông và 6 chi
- Phân tông Adenoclininae: Có 5 chi
  - Adenocline (hay Adenoclina, Diplostylis, Paradenocline)
  - Ditta
  - Glycydendron
  - Klaineanthus
  - Tetrorchidium (hay Hasskarlia, Tetrorchidiopsis)
- Phân tông Endosperminae: Có 1 chi
  - Endospermum (hay Capellenia)-chi Vạng trứng
Tông Aleuritideae: Có 6 phân tông và 16 chi
- Phân tông Aleuritinae: Có 3 chi
  - Aleurites (hay Camirium)
  - Reutealis
  - Vernicia (hay Ambinux, Dryandra, Elaeococca)
- Phân tông Benoistiinae: Có 1 chi
  - Benoistia
- Phân tông Crotonogyninae: Có 3 chi
  - Crotonogyne (hay Neomanniophyton)
  - Cyrtogonone
  - Manniophyton
- Phân tông Garciinae: Có 1 chi
  - Garcia (hay Carcia)
- Phân tông Grosserinae: Có 7 chi
  - Anomalocalyx
  - Cavacoa
  - Grossera
  - Neoholstia (hay Holstia)
  - Sandwithia
  - Tannodia (hay Domohinea)
  - Tapoides
- Phân tông Neoboutoniinae: Có 1 chi
  - Neoboutonia
Tông Codiaeae: Có 15 chi
- - Acidocroton
  - Baliospermum
  - Baloghia (hay Steigeria)
  - Blachia (hay Deonia)
  - Codiaeum (hay Crozophyla, Junghuhnia, Phyllaurea, Synaspisma)
  - Colobocarpos
  - Dimorphocalyx
  - Dodecastigma
  - Fontainea
  - Hylandia
  - Ophellantha
  - Ostodes
  - Pantadenia
  - Sagotia
  - Strophioblachia
Tông Crotoneae: Có 5 chi
- - Brasiliocroton
  - Croton (hay Agelandra, Aldinia, Angelandra, Anisepta, Anisophyllum, Argyra, Argyrodendron, Astraea, Astrogyne, Aubertia, Banalia, Barhamia, Brachystachys, Calypteriopetalon, Cascarilla, Centrandra, Cieca, Cleodora, Codonocalyx, Comatocroton, Crotonanthus, Crotonopsis, Cyclostigma, Decarinium, Drepadenium, Eluteria, Engelmannia, Eremocarpus, Eutrophia, Friesia, Furcaria, Geiseleria, Gynamblosis, Halecus, Hendecandas, Heptallon, Heterochlamys, Heterocroton, Julocroton, Klotzschiphytum, Kurkas, Lasiogyne, Leptemon, Leucadenia, Luntia, Macrocroton, Medea, Merleta, Monguia, Myriogomphus, Ocalia, Oxydectes, Palanostigma, Penteca, Pilinophyton, Piscaria, Pleopadium, Podostachys, Saipania, Schradera, Semilta, Tiglium, Timandra, Tridesmis, Triplandra, Vandera)
  - Mildbraedia (hay Neojatropha, Plesiatropha)
  - Moacroton (hay Cubacroton)
  - Paracroton (hay Desmostemon, Fahrenheitia)
Tông Elateriospermeae: Có 1 chi
- - Elateriospermum (hay Elaterioides, Elaterispermum)
Tông Gelonieae: Có 2 chi
- - Cladogelonium
  - Suregada (hay Ceratophorus, Erythrocarpus, Gelonium, Owataria)
Tông Jatropheae: Có 8 chi
- - Annesijoa
  - Deutzianthus
  - Jatropha (hay Adenorhopium, Adenoropium, Castiglionia, Collenucia, Curcas, Jatropa, Loureira, Mesandrinia, Mozinna, Zimapania)
  - Joannesia (hay Anda, Andicus)
  - Leeuwenbergia
  - Loerzingia
  - Oligoceras
  - Vaupesia
Tông Manihoteae: Có 2 chi
- - Cnidoscolus (hay Bivonea, Jussieuia, Mandioca, Victorinia)
  - Manihot (hay Hotnima, Janipha, Manihotoides) - sắn
Tông Micrandreae: Có 2 phân tông và 4 chi
- Phân tông Heveinae : Có 1 chi
  - Hevea (hay Caoutchoua, Micrandra, Siphonanthus, Siphonia) - cao su
- Phân tông Micrandrinae: Có 3 chi
  - Cunuria
  - Micrandra (hay Clusiophyllum, Pogonophyllum)
  - Micrandropsis
Tông Ricinocarpeae: Có 2 phân tông và 7 chi
- Phân tông Bertyinae: Có 4 chi
  - Bertya (hay Lambertya)
  - Borneodendron
  - Cocconerion
  - Myricanthe
- Phân tông Ricinocarpinae: Có 3 chi
  - Alphandia
  - Beyeria (hay Beyeriopsis, Calyptrostigma, Clavipodium)
  - Ricinocarpus (hay Echinosphaera, Ricinocarpus, Roeperia)
Tông Ricinodendreae: Có 2 chi
- - Ricinodendron
  - Schinziophyton
Tông Trigonostemoneae: Có 1 chi
- - Trigonostemon (hay Actephilopsis, Athroisma, Enchidium, Kurziodendron, Neotrigonostemon, Nepenthandra, Poilaniella, Prosartema, Silvaea, Telogyne, Tritaxis, Tylosepalum)

[sửa] Phân họ Euphorbioideae

Tông Euphorbieae: Có 3 phân tông và 12 chi
- Phân tông Anthosteminae: Có 2 chi
  - Anthostema
  - Dichostemma
- Phân tông Euphorbiinae: Có 7 chi
  - Euphorbia (hay Ademo, Adenopetalum, Adenorima, Agaloma, Aklema, Alectoroctonum, Allobia, Anisophyllum, Anthacantha, Aplarina, Arthrothamnus, Bojeria, Ceraselma, Chamaesyce, Characias, Chylogala, Ctenadena, Cyathophora, Cystidospermum, Dactylanthes, Dematra, Desmonema, Dichrophyllum, Dichylium, Diplocyathium, Ditritra, Endoisila, Epurga, Esula, Euforbia, Eumecanthus, Euphorbiastrum, Euphorbiodendron, Euphorbiopsis, Euphorbium, Galarhoeus, Kanopikon, Kobiosis, Lacanthis, Lathyris, Lepadena, Leptopus, Lophobios, Lyciopsis, Medusea, Nisomenes, Ossifraga, Peccana, Petalandra, Pleuradena, Poinsettia, Pythius, Sclerocyathium, Sterigmanthe, Tithymalopsis, Tithymalus, Torfasadis, Treisia, Tricherostigma, Trichosterigma, Tumalis, Vallaris, Xamesike, Zalitea, Zygophyllidium)
  - Cubanthus
  - Elaeophorbia
  - Endadenium
  - Monadenium (hay Lortia, Stenadenium)
  - Pedilanthus (hay Crepidaria, Diadenaria, Hexadenia, Tithymaloides, Ventenatia)
  - Synadenium
- Phân tông Neoguillauminiinae: Có 2 chi
  - Calycopeplus
  - Neoguillauminia
Tông Hippomaneae: Có 2 phân tông và 33 chi
- Phân tông Carumbiinae : Có 1 chi
  - Omalanthus (hay Carumbium, Dibrachion, Dibrachium, Duania, Wartmannia)
- Phân tông Hippomaninae: Có 32 chi
  - Actinostemon (hay Dactylostemon)
  - Adenopeltis
  - Anomostachys
  - Balakata
  - Bonania (hay Hypocoton)
  - Colliguaja
  - Conosapium
  - Dalembertia (hay Alcoceria)
  - Dendrocousinsia
  - Dendrothrix
  - Ditrysinia
  - Duvigneaudia
  - Excoecaria (hay Commia, Glyphostylus)
  - Falconeria
  - Grimmeodendron
  - Gymnanthes (hay Adenogyne, Ateramnus)
  - Hippomane (hay Mancanilla, Mancinella)
  - Mabea
  - Maprounea (hay Aegopicron, Aegopricon, Aegopricum)
  - Neoshirakia (hay Shirakia)
  - Pleradenophora
  - Pseudosenefeldera
  - Rhodothyrsus
  - Sapium (hay Carumbium, Gymnobothrys, Sapiopsis, Seborium, Shirakiopsis, Stillingfleetia, Taeniosapium) - sòi
  - Sclerocroton
  - Sebastiania (hay Clonostachys, Cnemidostachys, Elachocroton, Gussonia, Microstachys, Sarothrostachys, Tragiopsis)
  - Senefeldera
  - Senefelderopsis
  - Spegazziniophytum
  - Spirostachys
  - Stillingia (hay Gymnostillingia)
  - Triadica
Tông Hureae: Có 4 chi
- - Algernonia
  - Hura
  - Ophthalmoblapton
  - Tetraplandra (hay Dendrobryon)
Tông Pachystromateae: Có 1 chi
- - Pachystroma (hay Acantholoma)
Tông Stomatocalyceae: Có 2 phân tông và 4 chi
- Phân tông Hamilcoinae: Có 2 chi
  - Hamilcoa
  - Nealchornea
- Phân tông Stomatocalycinae: Có 2 chi
  - Pimelodendron (hay Stomatocalyx)
  - Plagiostyles