Haldun Hakman

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Ali Haldun Hakman;Türkiye'li Enternasyonalist şiir ve düşünce insanı.

Ali Haldun Hakman, 1955 yılında Eğirdir'de doğdu. Çocukluğunda, babasının memuriyetinden dolayı Anadolu'nun çeşitli kentlerini gezdi. İlkokulu Keçiborlu, Ilgaz ve Hekimhan'da; ortaokulu, Bingöl ve Tokat'ta, liseyi ise gene Tokat'ta bitirdi. Fizik bilimcisi olmak isteyen Hakman, önce ODTÜ Fizik Bölümü'nde, sonra Hacettepe Üniversitesi Fizik Bölümü'nde okudu. Ancak, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İktisat-Maliye Bölümü'nü bitirerek iktisatçı oldu. Kendi deyişiyle, "üniversite yıllarında ABD ve Batı Emperyalist Kapitalizmine ve Faşizm'e karşı savaşçı bir tutum içindeyken", sonradan Avrupa Birliği uzmanı olarak çalışmaya başladı. Bu süreçte Türkiye ve birçok Avrupa Birliği ülkelerinde de görevi gereği ülkesini temsil etti. Bu görevlerinde, çalıştığı bakanlığa bir uzman olarak teknik bilgileriyle emek verdi. AB Uzmanlığı konumunu verili ideolojik süreçlerden ayırmayı bildi.AB Uzmanı olarak çalıştığı uzun yıllarda da temel duruşunu değiştirmedi ve yanılsamalı bilinçleri (ideoloji) her zaman tarih bilinciyle dönüştürmeye çalıştı.

Hakman'ın şiir ve edebiyata olan ilgisi daha çocuk yaşlarda başladı. Türkiye ve Batı edebiyatının yanı sıra, felsefe ve psikoloji ile de yakından ilgilendi. Daha çok, düşünsel yönü ağır basan şiirler yazdı. Şiirlerinde derin felsefe ve siyaset bilgi'sini, keskin gözlemciliği ve hayalci olmayan duygusal tutumuyla birleştiren Hakman, kendine özgü eleştirel ve ironik bir tarzda kaleme aldığı şiirleriyle dikkat çekti. Hakman'ın şiirinde üç ünlemli "SU!!!"yun özel bir yeri vardır. Onun için su, özel bir imgedir; kendi deyişiyle, "aşkı, sevişmeyi, doğurganlığı, yaratıcılığı, coşkuyu, derinligi, yalınlığı, duruluğu", kısaca doğaya ve insana özgü her türden olumluluğu işaret eder. Ancak su imgesi Hakman için, ulaşılmış bir olumluluktan çok, beklenen, hatta çağırılan bir ütopya'yı temsil etmektedir. Bu nedenle şiirlerinde, su sözcüğünden sonra üç ünlem koymak gibi bir tutumu benimsemiştir.

Hakman, şiirin yanı sıra, edebiyatın deneme, inceleme, öykü ve roman türleriyle de ilgilendi. Felsefe, özellikle estetik-sanat felsefesi ve edebiyat-siyaset ilişkisi üzerine yazılar yazdı ve daha da çoğu, bu konuda yeterli gördüğü önemli düşünürlerden de sürekli yazılı ve sözlü olarak aktarmaya çalıştı. Bu yazılarında ve söyleminde dile getirdiği düşünceleri, Türkiye'nin, özellikle 1970 sonrası, geçirdiği ekonomik, siyasal ve bunlara tekâbül eden düşünsel farklılaşmaların derin izlerini taşır ve bu izleri sürer. Hakman, yazılarında günlük kaygılardan yola çıkarak yakınan bir tutum içinde değildir. Tersine, felsefi birkiminin ve tarihsel bilincinin işaret ettiği, rasyonalizm - modernizm ve post-modernizm ile yöntemsel ilişkisi ayrılan, Diyalektik Materyalizm yöntemini benimseyerek(bilincine çıkararak), günlük olanı tarihsellikle, tikel'i evrensellikle-tümelle açımlamaya ve açılamaya çalışır. Her şeyin birbirini etkilemesi bağlamında; birey-toplum, toplum doğa, doğa-dünya, dünya-evren ilişkilerinde, ikicikli-düalist bir bakışa ve yaradılışa karşıdır; Marxist bağlamda Monist'tir. Bir düşünce adamı olarak Hakman, bu tutumuyla hem şiirlerinde hem de yazılarında, (soyut (soyuttan somut'a giden) düşüncenin edebiyatımızda pek rastlanmayan yaratıcı örneklerini vermiştir.

Antolojim.com adlı edebiyat ve düşün sitesinin kurucusu olan Haldun Hakman, edebiyat çalışmalarının yanı sıra, halen bu internet sitesinin editörlüğünü yürütmektedir.