Dinamometre

Vikipedi, özgür ansiklopedi

DİNAMOMETRE

Dinamometre, döner bir makinenin çıkış kuvvetini ölçmede kullanılan aygıttır. Dinamometre (yada kuvvetölçer) en çok, bir elektrik motorunun ya da bir otomobil motorunun beygir gücünü ölçmede kullanılır. Döner parçaya uygulanan burma kuvveti (moment) ile açısal hızın çarpımı, kuvveti verir.Kuvvet ölçen dinamometrelerden en yaygın kullanılanı, esnek bir metal halkadan oluşur. Bu halkayı sıkıştıracak biçimde bir kuvvet yüklendiğinde halka burulur ve burulma miktarına göre kuvvet ölçülür. Dinamometre nedir? Dinamometre, motorların gücünü ve torkunu ölçmeye yarayan pahalı bir cihazdır.

Kaç çeşit dinamometre vardır?

Dinamometreler de kendi aralarında ölçtükleri vasıtaya göre birçok kategoriye ayrılırlar. Motor dinamometreleri, Şasi dinamometreleri, Endüstriyel dizel motor dinamometreleri, Karting dinamometreleri, Marine dinamometreler, Motorsiklet dinamometreleri, ve hatta Snowmobile dinamometreleri bunlardan bazılarıdır…

Dinamometrede ölçüm nasıl yapılır?

1- Araç dinamometreye alınır

2- Araç en az 3 noktadan çapraz olarak zincir ile sabitlenir. Boşluklar alınır.

3- Tahrik tekerleklerinin lastik basınçları eşitlenir...

4- Araçın teknik bilgileri bilgisayara girilir.

5- Fanlar uygun yerlere yerleştirilir ve devreye alınır.

6- Motor çalıştırılır ve Dyno operatörü aracın içine biner.

7- Öncelikle, aracın şanzıman oranları bilgisayar tarafından hesaplanır.

8- Güç ölçümü ve hemen ardından inertia testine geçilir.

9- Ölçüm sonucunun grafikli çıktısı alınır ve müşteriye yorumlanır.

10- Araç çözülür ve müşteri uğurlanır, el sallanır

Dinamometre gerçekten gerekli midir?

Tuning işinin tabiatı gereği, amaç mevcut bir motordan daha yüksek tork ve güç elde etmektir. Uygulamalar yapılmadan önce, elde edilecek güç yaklaşık olarak tahmin edilmektedir. Ancak, Tuning gibi hassas ayarlar gerektiren bir iş dalında “tahmin” kavramına yer yoktur. Dinamometre sayesinde, tork ve güç eğrisindeki en hassas değişiklikler (1 Nm veya 1 hp) dahi saptanabilmektedir… Dinamometreleri olmaksızın uygulama yapan sözde Tuning firmaları, size az önce bahsettiğimiz tahminden öte bir değer veremezler. Uygulama sonrasında “hadi gazlayıp görelim” şeklinde test yapan sözde “Tuning’cilere” dikkat etmek gerekir… İşini ciddi yapan dürüst Tuning firmaları, kendilerinde dinamometre yoksa dahi, olan bir firmaya gönderip ölçüm yaptırmaktadır. Beygir sihirbazları ise, dinamometre kavramına son derece karşı olmakla beraber, çamur atmaktan da geri kalmamaktadırlar Dinamometre, doğru kullanıldığında her zaman müşteri lehine çalışan son derece objektif bir test aletidir.

Dinamometrenin güç ölçmek dışında işlevleri var mıdır?

Dinamometre, aslında çok faydalı bir tespit cihazıdır. Motor gücünü ölçmek dışında, dinamometremiz sayesinde:

1- Önden çekişli ve Arkadan itişli araçların motor gücünü ölçebilmekteyiz,

2- Yere aktarılan güç ile motor gücü arasındaki farkı yorumlama ve kıyaslama imkanına sahibiz,

3- Motordaki en ufak düzensizlikleri dahi tespit etme imkanına sahibiz,

4- Yürüyen aksamdaki olası sorunları tespit edebilmekteyiz,

5- Düz ve Otomatik şanzımanlı araçları da ölçebilmekteyiz,

6- Müşterilerimize ölçüm sonrası Detaylı Güç/Tork Grafiği ve Raporunu sunmaktayız,

7- Modifikasyon öncesi ve sonrası ölçümler sayesinde, yapılan işlemlerden kazanılan gücü net olarak tespit etmekteyiz,

8- İkinci El araç alacaklar için motor ve yürüyen aksamdaki problemleri kolayca tespit edebilmekteyiz,

9- Vites oranlarını hesaplayıp tespit etme imkanına sahibiz...

Madem bu kadar faydalı bir cihaz, neden Türkiyedeki her tuning firmasında yok? Bunun en önemli açıklaması maliyet unsuru olabilir. Dinamometre çok pahalı ve yatırım geri dönüşü çok uzun vadeye yayılan bir cihazdır. Yüksek maliyetine rağmen, ciddi iş yapan Profesyonel firmaların bulundurması gereken vazgeçilmez bir ekipmandır… Avrupa ve Amerikada, tuning firmalarının çoğu bir veya birden fazla dinamometre ile çalışmaktadırlar. Ancak tabiiki Avrupadaki potansiyel ile Türkiyedekini kıyaslamak pek doğru olmayacaktır…

Profesyonel bir Tuning firmasında sadece Dinamometre olması yeterli midir? Kesinlikle hayır. İyi bir Tuning firmasında, her tür ölçüm aleti olması zorunludur. Örneğin, motorda herhangi bir Tuning işlemi yapılmadan önce ve sonra, Yakıt/Hava karışımı, Vuruntu, Devir, Egzoz gaz sıcaklığı, Emiş basıncı, Load tarzı veriler toplanıp log edilmelidir. Bu verileri toplamak içinse çeşitli enstrümanlar gerekmektedir. Sanayi ortamında, bu enstrümanlar genelde burun, kulak, göz, el ve ayaktan ibarettir. Profesyonel ortamlarda ise, Osiloskop, bilgisayar, gaz analiz cihazları ve sensörlerden ibarettir… Bu verilerin toplanması, oldukça sağlıklı ve problemsiz bir tuning işleminin gerçekleşmesine tahminlerin ötesinde yardımcı olacaktır.